Avatar: Istota wody

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Avatar: Istota wody
Avatar: The Way of Water
ilustracja
Gatunek

fantastyka naukowa
przygodowy

Data premiery

6 grudnia 2022 (Londyn)
16 grudnia 2022 (Stany Zjednoczone)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

192 minuty[1]

Reżyseria

James Cameron

Scenariusz

James Cameron
Josh Friedman
Amanda Silver
Rick Jaffa
Shane Salerno

Główne role

Sam Worthington
Zoe Saldana
Sigourney Weaver
Stephen Lang
Cliff Curtis
Joel David Moore
CCH Pounder
Edie Falco
Jemaine Clement
Giovanni Ribisi
Kate Winslet

Muzyka

Simon Franglen

Produkcja

James Cameron
Jon Landau[2]

Wytwórnia

20th Century Studios

Dystrybucja

Walt Disney Studios Motion Pictures

Budżet

350–460 mln USD[3][4]

Przychody brutto

2,320 mld USD[5][6]

Poprzednik

Avatar

Kontynuacja

Avatar 3

Strona internetowa

Avatar: Istota wody (oryg. Avatar: The Way of Water) – amerykański film przygodowy science-fiction, produkcji 20th Century Studios. Jego reżyserem jest James Cameron, który napisał scenariusz wraz z Joshem Friedmanem, Amandą Silver, Rickiem Jaffą oraz Shane’em Salerno. Sequel filmu Avatar z 2009 roku, najbardziej dochodowego filmu wszech czasów[7][8]. W rolach głównych wystąpili Sam Worthington, Zoe Saldana, Sigourney Weaver, Stephen Lang, Cliff Curtis, Joel David Moore, CCH Pounder, Edie Falco, Jemaine Clement, Giovanni Ribisi i Kate Winslet.

Światowa premiera filmu miała miejsce 6 grudnia 2022, a w kinach w Polsce i USA pojawił się dziesięć dni później. Otrzymał pozytywne recenzje od krytyków. Jego kontynuacja, Avatar 3 ma zostać wydany 20 grudnia 2024. Film zarobił na całym świecie 2,32 miliarda dolarów, stając się najbardziej dochodowym filmem 2022 roku i trzecim co do wielkości najbardziej dochodowym filmem wszech czasów. Produkcja otrzymała cztery nominacje do Nagrody Akademii Filmowej, zwyciężając w kategorii „najlepsze efekty specjalne”[9].

Streszczenie fabuły[edytuj | edytuj kod]

Ponad dekadę po tym, jak Na’vi odparli inwazję ludzi na Pandorę, Jake Sully żyje jako wódz klanu Omaticaya i wychowuje dzieci wraz z Neytiri. Ma dwóch synów, Neteyama i Lo’aka, a także córkę Tuk i adoptowaną córkę Kiri, urodzoną z awatara dr Grace Augustine. Z dziećmi Sullych przyjaźni się także ludzki chłopiec o przezwisku Pająk, będący synem pułkownika Milesa Quaritcha. Pająk urodził się na Pandorze, jednakże ze względu na młody wiek nie mógł zostać przetransportowany w kriostazie na Ziemię. Ku przerażeniu Na’vi, ludzie wracają na Pandorę i budują nową bazę operacyjną o nazwie Bridgehead City, aby przygotować Pandorę do kolonizacji, ponieważ Ziemia umiera. Wśród nowo przybyłych są rekombinanci, których wspomnienia zostały wszczepione w awatary Na’vi. Ich przywódcą jest pułkownik Miles Quaritch[10][11][12][13][14][15][16][17].

Podczas jednej z misji, Quaritch i jego armia przechwytują dzieci Sully’ego. Jake i Neytiri przybywają i uwalniają ich, ale Pająk zostaje zabrany przez Quaritcha, który rozpoznaje w nim swojego syna. Postanawia spędzić z nim trochę czasu, aby przyciągnąć go na swoją stronę. Ten z kolei uczy Quaritcha kultury i języka Na’vi. W celu zapewnienia bezpieczeństwa rodzinie, Jake zabiera ich do siedziby klanu Metkayina na wschodnim wybrzeżu Pandory, gdzie otrzymują schronienie. Rodzina uczy się tamtejszych sposobów życia, Kiri rozwija duchową więź z morzem i jego stworzeniami, a Lo’ak zaprzyjaźnia się z Tsireyą, córką przywódcy klanu Tonowari i jego żony Ronal[10][11][12][13][14][15][16][17].

Lo’ak wdaje się w bójkę z bratem Tsireyi, Ao’nungiem. Kiedy wraca, aby go przeprosić, Ao’nung i jego przyjaciele zabierają go na wycieczkę do terytorium niebezpiecznego drapieżnika morskiego i zostawią. Lo’ak zostaje uratowany przez Payakana – jednego z tulkunów, inteligentnych waleni, które Metkayina uważa za swoją duchową rodzinę. Po powrocie, Lo’ak bierze winę na siebie, zdobywając uznanie Ao’nunga, który mówi, że Payakan jest wyrzutkiem wśród swojego gatunku. Podczas wycieczki do drzewa dusz klanu Metkayina, Kiri łączy się z nim, aby spotkać się z matką, ale nagle dostaje ataku epilepsji. Zostaje uleczona przez Ronal, ale przez to, że Jake wzywa wcześniej na pomoc Norma Spellmana i Maxa Patela, Quaritch jest w stanie ich wytropić. Quaritch przybywa wraz z Pająkiem i zaczyna wypytywać rdzennych mieszkańców o lokalizację Jake’a. Następnie postanawia zabić tulkuny w celu wywabienia Jake’a. Lo’ak łączy się z Payakanem i dowiaduje się, że został wydalony, ponieważ zaatakował wielorybników, którzy zabili jego matkę[10][11][12][13][14][15][16][17].

Kiedy Metkayina dowiadują się o zabójstwie tulkunów, Lo’ak wyrusza ostrzec Payakana, a za nim spieszy jego rodzeństwo, Tsireya, Ao’nung i Rotxo. Gdy znajdują Payakana, jest on ścigany przez wielorybników, a Lo’ak, Tsireya i Tuk zostają schwytani przez Quaritcha. Dowiedziawszy się o tym, Jake, Neytiri i klan Metkayina ruszają do walki z ludźmi nieba. Quaritch zmusza Jake’a do poddania się, ale na widok Lo’aka w niebezpieczeństwie, Payakan atakuje wielorybników. Powoduje to walkę, w czasie której ginie większość załogi i statek zostaje krytycznie uszkodzony, przez co tonie. Neteyam ratuje Lo’aka, Tsireya i Pająka, ale zostaje śmiertelnie postrzelony. Jake staje przed Quaritchem, który bierze Kiri jako zakładnika. Kiedy Neytiri robi to samo z Pająkiem, Quaritch ostatecznie puszcza Kiri[10][11][12][13][14][15][16][17].

Jake, Quaritch, Neytiri i Tuk zostają uwięzieni wewnątrz tonącego statku. Jake dusi Quaritcha do nieprzytomności i zostaje uratowany przez Lo’aka i Payakana, natomiast Kiri przywołuje stworzenia morskie, aby pomogły jej uratować Neytiri i Tuk. Pająk znajduje i ratuje Quaritcha, ale zostawia go i dołącza do rodziny Jake’a. Po pogrzebie Neteyama, Jake informuje Tonowari i Ronal o swojej decyzji o opuszczeniu klanu Metkayina. Tonowari jednak uznaje go za członka klanu i prosi jego rodzinę o pozostanie. Ci zgadzają się na to, a Jake przysięga nadal walczyć z najeźdźcami[10][11][12][13][14][15][16][17].

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Na’vi[edytuj | edytuj kod]

Ludzie[edytuj | edytuj kod]

Rekombinanci[edytuj | edytuj kod]

Sam Worthington
(Jake Sully)
Zoe Saldana
(Neytiri)
Stephen Lang
(Miles Quaritch)
Cliff Curtis
(Tonowari)
Joel David Moore
(Norm Spellman)
CCH Pounder
(Mo’at)
Edie Falco
(Ardmore)
Jemaine Clement
(Ian Garvin)
Giovanni Ribisi
(Parker Selfridge)

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

James Cameron – reżyser filmu

Rozwój projektu[edytuj | edytuj kod]

Kilka lat przed premierą filmu Avatar w 2006 roku reżyser James Cameron ogłosił, że jeśli odniesie on sukces, to ma w planach dwie kontynuacje filmu, a miesiąc po premierze w 2010 roku potwierdził, że tak będzie[37][38]. Początkowo część druga i trzecia zapowiadane były kolejno na 2014 i 2015 rok[39]. W 2011 roku reżyser powiedział, że chciałby, aby film powstał z większą liczbą klatek na sekundę niż standardowe 24, aby dodać mu więcej realizmu[40]. W grudniu 2013 poinformowano, że zarówno część druga, jak i trzecia będą kręcone w Nowej Zelandii[41].

Scenariusz[edytuj | edytuj kod]

W trzecim kwartale 2013 roku ogłoszono scenarzystów kontynuacji. Byli to Josh Friedman, Amanda Silver oraz Shane Salerno, a powierzono im odpowiednio pierwszy, drugi i trzeci sequel[42]. Sam reżyser zdradził, że chociaż Friedman, Silver i Salerno pracują każdy nad swoim sequelem, to początkowo razem z nim pisali scenariusz do wszystkich trzech[43]. Pierwotnie zakładał, że skończy pisanie w ciągu sześciu tygodni, jednak proces ten znacznie się przedłużył, co spowodowało opóźnienia w premierze[44].

11 lutego 2017 Cameron potwierdził, że scenariusze do trzech sequeli zostały ukończone[45]. Zajęło to w sumie prawie cztery lata[46].

Casting[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 2010 ogłoszono, że w sequelu pojawią się Sam Worthington i Zoe Saldana[18], a kilka miesięcy później potwierdzono udział Sigourney Weaver oraz Stephena Langa, pomimo śmierci ich postaci[47][48]. Cameron stwierdził, że Weaver pojawi się jednak w sequelach jako Grace Augustine[49]. W marcu 2015 Weaver powiedziała jednak, że w następnym filmie zagra inną postać[50], a we wrześniu tego samego roku Michelle Rodriguez oświadczyła, że w przeciwieństwie do Weaver i Lang, których postaci również zginęły w pierwszym filmie, nie wróci w Avatarze 2[51][52].

W 2017 potwierdzono, że CCH Pounder, Joel David Moore oraz Matt Gerald powrócą do swoich ról w filmie[25][53][35]. Ogłoszono również nowych członków obsady, w tym m.in. Oone Chaplin oraz Cliffa Curtisa[22][54].

W filmie pojawią się ponadto postaci grane przez dzieci i nastolatków[55]. Cameron ujawnił, że aktorzy dziecięcy byli szkoleni przez sześć miesięcy w celu nakręcenia scen podwodnych i umiejętności długiego wstrzymywania oddechu[56].

Na początku października 2017 ogłoszono, że w filmie pojawi się również Kate Winslet, która grała główną rolę w innym filmie Camerona – Titanic[57]. Sam reżyser stwierdził, że przez 20 lat chcieli stworzyć coś razem, ujawnił też, że jej postać nazywać się będzie Ronal[58].

Tego samego miesiąca potwierdzono również, że Giovanni Ribisi powtórzy swoją rolę we wszystkich nadchodzących sequelach[33]. W styczniu 2018 ogłoszono, że Dileep Rao powróci jako Max Patel[30]. Rok później potwierdzono, że w filmie pojawią się Edie Falco, Brendan Cowell i Michelle Yeoh[31][59][60]. Na początku kwietnia 2019 Vin Diesel ujawnił, że pojawi się w kontynuacji pierwszej części, jednak nie zdradził w której[61]. W październiku 2022 ujawniono, że Yeoh pojawi się jednak w kolejnych sequelach[62].

Zdjęcia[edytuj | edytuj kod]

Główne zdjęcia do filmu rozpoczęły się we wrześniu 2017 w Manhattan Beach w Kalifornii[63][64][65]. W listopadzie tego samego roku Cameron oświadczył, że przez ostatnie kilka dni ekipa przechodziła szkolenia, aby filmować sceny podwodne oraz że sfilmowano już jedną z nich z udziałem aktorów dziecięcych[46][56]. Powiedział, że szkolenia potrwają do stycznia 2018, a do tego czasu kręcić będą w małych zbiornikach wodnych[46].

Wiosną 2019, kręcono w Nowej Zelandii[66]. W marcu 2020 produkcja została wstrzymana, z powodu pandemii COVID-19[67]. Na plan powrócono pod koniec maja tego samego roku, jednak po przybyciu ekipy na plan musieli oni odbyć 14. dniową kwarantannę[68][69]. Była to pierwsza produkcja, która powróciła na plan po ograniczeniach, związanych z pandemią[69].

We wrześniu 2020, reżyser ogłosił, że zdjęcia do Avatara 2 zostały ukończone, a do Avatara 3 w 95%[70].

Efekty wizualne[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec lipca 2017 ogłoszono, że pracą nad efektami przy sequelach Avatara zajmie się Weta Digital[71]. Potwierdzono też, że film będzie zawierał sceny podwodne, kręcone techniką przechwytywania ruchu[72]. Opracowanie nowego sposobu kręcenia, który łączy przechwytywanie ruchu i nagrywanie pod wodą zajęło ekipie półtora roku, ponieważ nigdy wcześniej coś takiego nie było robione[73][74].

W filmie zastosowano też wiele innowacyjnych rozwiązań, w porównaniu z pierwszym filmem, jak na przykład filmowanie twarzy kamerą HD, czy użycie dwóch marionetek zamiast jednej[75]. Cameron stwierdził też, że istnieje możliwość pokazania filmu w 3D bez użycia specjalnych okularów, choć nie jest to jeszcze pewne[76].

Muzyka[edytuj | edytuj kod]

W grudniu 2019 poinformowano, że muzyką w sequelach zajmie się Simon Franglen[77]. Pierwotnie muzykę do kilku następnych części miał skomponować znany z opracowania ścieżki dźwiękowej do pierwszej części Avatara James Horner, jednak zginął on w katastrofie lotniczej w 2015 roku[78].

Marketing[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec kwietnia 2022 poinformowano, że pełny tytuł filmu to Avatar: Istota wody[79].

Wydanie[edytuj | edytuj kod]

Światowa premiera filmu miała miejsce 6 grudnia 2022 w Londynie, a dla szerszej publiczności zadebiutował 16 grudnia 2022[80]. Film ukaże się w formatach RealD 3D, Dolby Cinema, IMAX i IMAX 3D[81].

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Box office[edytuj | edytuj kod]

Budżet filmu jest szacowany na 350–460 milionów dolarów. W weekend otwarcia Avatar: Istota wody zarobił w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie ponad 134 mln USD. W innych krajach przychody w tym okresie wyniosły równowartość niecałych 308 mln, a łączny przychód z biletów blisko 442 miliony dolarów[5][6], co jest jedenastym co do wielkości wynikiem wszech czasów i trzecim co do wielkości od czasu wybuchu pandemii COVID-19, za Spider-Man: Bez drogi do domu (601 milionów dolarów) oraz Doktor Strange w multiwersum obłędu (452,4 miliona dolarów)[82][83]. Do 26 maja 2023 roku Avatar: Istota wody zarobił 684 miliony dolarów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz 1,636 miliardów dolarów na innych terytoriach, co daje łącznie 2,320 miliardów dolarów[5][6]. Produkcja stała się najlepiej zarabiającym filmem 2022 roku i trzecim co do wielkości najbardziej dochodowym filmem wszech czasów[a][84][85]. James Cameron oszacował, że ze względu na niemal rekordowy budżet filmu, musiałby on znaleźć się w pierwszej ósemce najlepiej zarabiających filmów w historii, aby osiągnąć próg rentowności[86][87][88].

Krytyka w mediach[edytuj | edytuj kod]

Film spotkał się z pozytywnym przyjęciem krytyków chwalących jego stronę wizualną, lecz krytykujących fabułę i postaci. W agregatorze recenzji Rotten Tomatoes 76% z 431 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 7,10[89]. Z kolei w agregatorze Metacritic średnia ważona ocen z 68 recenzji wyniosła 67 punktów na 100[90]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A w skali od F do A+. W badaniu przeprowadzonym przez konkurencyjny PostTrak 91% widowni przyznała pozytywną ocenę, 82% publiczności „zdecydowanie poleca” film[91].

Kontynuacje[edytuj | edytuj kod]

W 2012 roku Cameron po raz pierwszy wspomniał o możliwości powstania czwartej części Avatara[92]. Wiadomość ta została oficjalnie potwierdzona w następnym roku[93]. Cameron planował wtedy opublikować Avatar 2 w 2015 roku, lecz w 2013 roku premiera została przełożona na grudzień 2016, a następne dwa sequele na 2017 i 2018 rok[94]. W styczniu 2015 zaplanowane daty premiery sequeli zostały opóźnione o kolejny rok[44]. W następnym miesiącu studio Fox ogłosiło dalsze opóźnienie[95]. W kwietniu 2016 roku Cameron ogłosił na CinemaCon, że pojawią się cztery sequele Avatara i wszystkie będą kręcone jednocześnie, z datami premiery odpowiednio w grudniu 2018, 2020, 2022 i 2023 roku[96][2].

W kwietniu 2017 ogłoszono nowe daty premiery wszystkich czterech sequeli: 18 grudnia 2020 dla Avatara 2, 17 grudnia 2021 dla Avatara 3, 20 grudnia 2024 dla Avatara 4 i 19 grudnia 2025 dla Avatara 5[97]. W maju 2019 doniesiono jednak, że premiery zostały ponownie opóźnione. Avatar 2 ukaże się w grudniu 2021, Avatar 3 w grudniu 2023, Avatar 4 w grudniu 2025[98][99]. W sierpniu 2020 roku, wypuszczenie pierwszego sequela ponownie przesunięto na 16 grudnia 2022, drugiego na 20 grudnia 2024, trzeciego na 18 grudnia 2026, a 22 grudnia 2028 do kin ma trafić Avatar 5[100]. Cameron wspomniał też o możliwości nakręcenia części 6 i 7[101][102].

W sequelach mają pojawić się nawiązania do gry Avatar Flight of Passage[103].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Stan na 26 maja 2023.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. How long is Avatar 2? Avatar The Way of Water runtime explained [online], Dexerto [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  2. a b Anthony D’Alessandro, Anthony D’Alessandro, ‘Avatar’ Producer Jon Landau Updates On Sequel & ‘Alita: Battle Angel’ – CinemaCon [online], Deadline, 25 kwietnia 2018 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  3. Pamela McClintock: Box Office: ‘Avatar: The Way of Water’ Lands Coveted China Release. hollywoodreporter.com, 2022-11-22. [dostęp 2022-12-18]. (ang.).
  4. Anthony D’Alessandro: ‘Avatar: The Way Of Water’ Opens To $134M; Why Pic’s Box Office Fate Will Be Determined Through The Holidays – Sunday AM Update. Deadline, 2022-12-18. [dostęp 2022-12-18]. (ang.).
  5. a b c Avatar: The Way of Water (2022). Box Office Mojo. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
  6. a b c Avatar: The Way of Water (2022). The Numbers. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
  7. Najbardziej dochodowe filmy – przedstawiamy filmy, które zarobiły najwięcej [online], Zwierciadlo.pl, 6 sierpnia 2020 [dostęp 2021-01-04] (pol.).
  8. ‘Avatar’ Overtakes ‘Avengers: Endgame’ As All-Time Highest-Grossing Film Worldwide; Rises To $2.8B Amid China Reissue – Update [online], deadline.com, 13 marca 2021 [dostęp 2021-03-13] (ang.).
  9. Guardian, Oscars 2023: the full list of winners, „The Guardian”, 12 marca 2023, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-03-13] (ang.).
  10. a b c d e Samantha Bergeson, All the Details on James Cameron’s ‘Avatar’ Sequel, ‘The Way of Water’ [online], IndieWire, 31 października 2022 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  11. a b c d e Alright, So Here’s What the 'Avatar 2: The Way of Water’ Ending Means [online], Cosmopolitan, 23 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  12. a b c d e Avatar 2 ending explained – how Way of Water sets up third movie [online], Digital Spy, 23 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  13. a b c d e Avatar: The Way of Water review – a thunderously underwhelming damp squib of a return [online], the Guardian, 18 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  14. a b c d e Josh Spiegel, Avatar: The Way Of Water Spoiler Review: A Gorgeous Cinematic Experience That Tries To Transcend Storytelling [online], /Film, 19 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  15. a b c d e Aidan Kelley, All the Ways 'Avatar: The Way of Water’s Plot Is Similar to the First Movie [online], Collider, 21 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  16. a b c d e Sean Keane, 'Avatar: The Way of Water’ Ending Explained and Its Lingering Questions [online], CNET [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  17. a b c d e James Cameron, Avatar: Istota wody, 20th Century Studios.
  18. a b Movie Talk: James Cameron Planning ‘Avatar’ Trilogy [online], web.archive.org, 18 stycznia 2010 [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-18].
  19. James Cameron Talks ‘Avatar’ Sequel Plans – Movie News Story [online], web.archive.org, 14 stycznia 2010 [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-14].
  20. Sigourney Weaver Plays Jake And Neytiri’s Adopted Teenage Na’vi Daughter In Avatar 2 – World-Exclusive [online], Empire [dostęp 2022-12-08].
  21. Mike Fleming jr., Kate Winslet Joins ‘Avatar’ Universe For ‘Titanic’ Reunion With James Cameron [online], Deadline, 3 października 2017 [dostęp 2022-12-08] (ang.).
  22. a b Avatar Sequels Add Cliff Curtis in Lead Role [online], Collider, 9 maja 2017 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  23. a b c d e f g Matt Goldberg, Avatar Sequels Cast Revealed in First Images [online], Collider, 27 września 2017 [dostęp 2022-12-08] (ang.).
  24. a b c d e f g James Hibberd, 'Avatar 2': See the sequel’s next generation cast [online], EW.com [dostęp 2022-12-08] (ang.).
  25. a b Dave McNary, Dave McNary, CCH Pounder to Return for ‘Avatar’ Sequels [online], Variety, 24 lipca 2017 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  26. Dino-Ray Ramos, Dino-Ray Ramos, ‘Baby Driver’ And ‘Avatar 2’ Actor CJ Jones Tells Hollywood That Disabled Are Able To Tell Their Own Stories – CAA Amplify [online], Deadline, 25 czerwca 2019 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  27. Craig Fedirighi, Avatar The Way of Water cast: Who are the cast of James Cameron’s Avatar 2? | Films | Entertainment [online], Verve times, 12 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-18] (ang.).
  28. Jack King, New 'Avatar 2' Photo Introduces Spider, a Human Adopted by Jake and Neytiri [online], Collider, 20 grudnia 2021 [dostęp 2022-12-08] (ang.).
  29. Amanda N’Duka, Amanda N’Duka, Joel David Moore Returning For ‘Avatar’ Sequels [online], Deadline, 31 maja 2017 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  30. a b Amanda N’Duka, Amanda N’Duka, Dileep Rao To Reprise His Role In James Cameron’s ‘Avatar’ Films [online], Deadline, 25 stycznia 2018 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  31. a b Anthony D’Alessandro, Anthony D’Alessandro, Edie Falco Joins James Cameron’s ‘Avatar’ Franchise [online], Deadline, 6 lutego 2019 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  32. Dave McNary, Dave McNary, James Cameron’s ‘Avatar’ Sequels Casts Jemaine Clement [online], Variety, 15 maja 2019 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  33. a b Amanda N’Duka, Amanda N’Duka, ‘Avatar’: Giovanni Ribisi Returning For All Four Sequels [online], Deadline, 13 października 2017 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  34. Geoff Boucher, Geoff Boucher, James Cameron: The ‘Avatar’ Sequels Have Wrapped Production [online], Deadline, 14 listopada 2018 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  35. a b Anthony D’Alessandro, Matt Gerald Returning To James Cameron’s ‘Avatar’ World; Boards Crackle’s ‘The Oath’ [online], Deadline, 8 sierpnia 2017 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  36. Richard Edwards, Avatar: The Way of Water: release date, trailer, cast, plot, and more [online], TechRadar, 17 grudnia 2020 [dostęp 2022-12-08] (ang.).
  37. WebCite query result [online], webcitation.org [dostęp 2021-01-05].
  38. ‘Avatar’ Sequel Confirmed By James Cameron… And Here’s What We’d Like To See » MTV Movies Blog [online], web.archive.org, 16 stycznia 2010 [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-16].
  39. James Cameron’s 5-year plan – Entertainment News, Film News, Media – Variety [online], web.archive.org, 12 stycznia 2011 [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2011-01-12].
  40. James Cameron ‘Fully Intends’ to Make 'Avatar 2 and 3' at Higher Frame Rates – The Hollywood Reporter [online], web.archive.org, 1 kwietnia 2011 [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-01].
  41. James Cameron Talks AVATAR Sequels; Says They Will Be a Family Saga Like THE GODFATHER [online], Collider, 16 grudnia 2013 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  42. Mike Fleming jr., Mike Fleming jr., ‘Avatar’ Sequels Upped To Three; Fox, James Cameron Set Trio Of Writers To Spearhead [online], Deadline, 1 sierpnia 2013 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  43. James Cameron Opens Up About ‘Avatar’ Sequels [online], The Inquisitr, 28 listopada 2014 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  44. a b Brent Lang, Brent Lang, James Cameron Pushes Back ‘Avatar’ Sequels By a Year [online], Variety, 14 stycznia 2015 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  45. 'Avatar 2' Script News: James Cameron Feels Like He’s Been Freed From Jail After Completing Script for All 5 Films [online], christianpost.com [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  46. a b c Rebecca Keegan, James Cameron on Titanic’s Legacy, the Avatar Sequels’ Progress, and the Impact of a Fox Studio Sale [online], Vanity Fair [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  47. Sigourney Weaver Avatar 2 role confirmed, „BBC News”, 18 września 2011 [dostęp 2021-01-12] (ang.).
  48. Mike Fleming jr., Mike Fleming jr., James Cameron Has Found ‘Avatar’s Darth Vader: It’s Stephen Lang [online], Deadline, 22 października 2013 [dostęp 2021-01-12] (ang.).
  49. Avatar 2 Movie Spoilers, Release Date: Sigourney Weaver Alive, Will Play Crucial Role in New Trilogy: Movies: BREATHEcast [online], web.archive.org, 25 sierpnia 2017 [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-25].
  50. Michael Briers, Avatar 2 Will See Sigourney Weaver Play A New Character [online], We Got This Covered, 2 marca 2015 [dostęp 2021-01-12] (ang.).
  51. Avatar 2 – czego można oczekiwać po kontynuacji kasowego hitu [online], PPE.pl [dostęp 2021-01-12] (pol.).
  52. Johnny Oleksinski, Don’t expect to see Michelle Rodriguez in ‘Avatar 2’ [online], New York Post, 14 września 2015 [dostęp 2021-01-12] (ang.).
  53. Amanda N’Duka, Amanda N’Duka, Joel David Moore Returning For ‘Avatar’ Sequels [online], Deadline, 31 maja 2017 [dostęp 2021-01-18] (ang.).
  54. Dave McNary, Dave McNary, ‘Games of Thrones’ Star Oona Chaplin Joins James Cameron’s ‘Avatar’ Sequels [online], Variety, 20 czerwca 2017 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  55. Avatar Sequels Cast Revealed in First Images [online], Collider, 27 września 2017 [dostęp 2021-01-18] (ang.).
  56. a b Avatar 2's Cast Learned to Hold Their Breaths for Extended Periods to Film Underwater Performance Capture [online], io9 [dostęp 2021-01-18] (ang.).
  57. Mike Fleming jr., Mike Fleming jr., Kate Winslet Joins ‘Avatar’ Universe For ‘Titanic’ Reunion With James Cameron [online], Deadline, 3 października 2017 [dostęp 2021-01-18] (ang.).
  58. Kaitlin Reilly, Kate Winslet Has Joined „Avatar 2" & Hopefully It’ll Have A Happier Ending Than The Last James Cameron Movie She Did [online], refinery29.com [dostęp 2021-01-18] (ang.).
  59. ‘Avatar’ Casts ‘Game of Thrones’ Actor Brendan Cowell [online], The Hollywood Reporter, 28 marca 2019 [dostęp 2021-01-18] (ang.).
  60. Amanda N’Duka, Amanda N’Duka, Michelle Yeoh Boards ‘Avatar’ Sequels [online], Deadline, 15 kwietnia 2019 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  61. Vin Diesel Joins James Cameron in 'Avatar 2', Possibly 3-5 [online], bleedingcool.com [dostęp 2021-01-21].
  62. Kyle Buchanan, James Cameron and the Cast of ‘Avatar: The Way of Water’ Hold Their Breath, „The New York Times”, 25 października 2022, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-12-08] (ang.).
  63. Dominika Kruszakin (oprac.), Ruszyły prace nad długo wyczekiwaną drugą częścią „Avatara”. ZOBACZ pierwsze zdjęcia [online], film.wp.pl, 28 września 2017 [dostęp 2021-01-20] (pol.).
  64. Avatar: Oficjalnie ruszyły zdjęcia do kolejnych 4 części [online], IGN Polska, 26 września 2017 [dostęp 2021-01-20] (pol.).
  65. Avatar Sequels Officially Begin Production in September [online], ScreenRant, 21 czerwca 2017 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  66. No, The Avatar Sequels Haven’t Wrapped Filming [online], CINEMABLEND, 20 lutego 2019 [dostęp 2021-01-20].
  67. Coronavirus in NZ: James Cameron’s Avatar filming delayed indefinitely [online], NZ Herald [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  68. Zack Sharf, Zack Sharf, James Cameron Goes Into 14-Day New Zealand Quarantine Before ‘Avatar 2’ Restarts Filming [online], IndieWire, 1 czerwca 2020 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  69. a b Twórcy „Avatara” wracają na plan dwóch sequeli filmu [online], TVN24 [dostęp 2021-01-20] (pol.).
  70. „Avatar 2” ukończony. Podano datę premiery [WIDEO] [online], tvp.info [dostęp 2021-01-20] (pol.).
  71. Mike Fleming jr., Mike Fleming jr., Weta Digital Underway On James Cameron’s Four ‘Avatar’ Sequels [online], Deadline, 31 lipca 2017 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  72. Avatar 2's Cast Learned to Hold Their Breaths for Extended Periods to Film Underwater Performance Capture [online], io9 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  73. James Cameron is doing something that’s ‘never done before’ with his Avatar sequels [online], The Independent, 20 czerwca 2018 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  74. James Cameron shares insight into the production of 'Avatar 2' | NME [online], NME | Music, Film, TV, Gaming & Pop Culture News, 23 listopada 2017 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  75. Bill Desowitz, Bill Desowitz, James Cameron Is Conquering New VFX Frontiers for the ‘Avatar’ Sequels [online], IndieWire, 15 listopada 2018 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  76. Avatar 2 to Screen in Glasses-Free 3D? [online], Den of Geek, 28 czerwca 2017 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  77. Simon Franglen to Compose Songs for James Cameron’s ‘Avatar’ Sequels | Film Music Reporter [online] [dostęp 2021-01-18] (ang.).
  78. How James Horner Created the Unforgettable ‘Titanic’ Theme Song, 'My Heart Will Go On’ [online], Entertainment Tonight [dostęp 2021-01-18] (ang.).
  79. Avatar 2 ma polski tytuł. Cyfra usunięta, są słowa związane z fabułą [online], naEKRANIE.pl [dostęp 2022-04-28] (pol.).
  80. Avatar: The Way of Water world premiere takes place in London, „BBC News”, 6 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08] (ang.).
  81. Nancy Tartaglione, Anthony D’Alessandro, ‘Avatar: The Way Of Water’ 3D Teaser Trailer Debuts Online [online], Deadline, 9 maja 2022 [dostęp 2022-12-08] (ang.).
  82. Charles Gant, ‘Avatar: The Way Of Water’ storms global box office with $441.6m opening [online], Screen [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  83. Weekend Box Office: Avatar: The Way of Water Opens to $134.1M Domestic, $441.7M Global [online], Boxoffice, 18 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  84. Top 2022 Movies at the Worldwide Box Office [online], The Numbers [dostęp 2023-02-20].
  85. All Time Worldwide Box Office [online], The Numbers [dostęp 2023-01-17].
  86. Jerome Casio, Avatar 2 Needs To Break All-Time Box Office Records To Be A Success [online], ScreenRant, 22 listopada 2022 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  87. Alex Ritman, James Cameron Joins Sigourney Weaver, Kate Winslet for ‘Avatar: The Way of Water’ World Premiere in London [online], The Hollywood Reporter, 6 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  88. At the Box Office, „Avatar 2" Earns $56 Million in its Second Weekend „Babylon” bombs at Christmas [online], 26 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  89. Avatar: The Way of Water. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-12-24]. (ang.).
  90. Avatar: The Way of Water. Metacritic. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).
  91. Anthony D’Alessandro, ‘Avatar: The Way Of Water’ Opens To $134M; Why Pic’s Box Office Fate Will Be Determined Through The Holidays – Sunday AM Update [online], Deadline, 18 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  92. James Cameron to Make ‘Avatar 4’ Instead of ‘Battle Angel’ [online], Movieweb, 7 maja 2012 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  93. James Cameron: ‘Avatar’ sequels ‘a daunting writing task’ [online], web.archive.org, 21 października 2018 [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-21].
  94. 3 ‘Avatar’ Sequels to be Released in 2016, 2017 & 2018 [online], ScreenRant, 1 sierpnia 2013 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  95. James Cameron’s 'Avatar 2' Won’t Be Ready for 2017 [online], TheWrap, 22 stycznia 2016 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  96. Anthony D’Alessandro, Anthony D’Alessandro, 20th Century Fox CinemaCon: ‘Avatar’ Sequels, ‘Deadpool 2’, ‘Greatest Showman On Earth’ Updates, Vanilla Ice Raps, ‘Assassin’s Creed’, ‘Birth Of A Nation’ & More [online], Deadline, 14 kwietnia 2016 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  97. „Avatar 2" – nowe szczegóły na temat filmu. Zoe Saldana już zakończyła zdjęcia do sequeli, „gazetapl” [dostęp 2021-01-05] (pol.).
  98. Disney Pushes ‘Avatar’ Sequels Release Dates as Much as 2 Years [online], TheWrap, 7 maja 2019 [dostęp 2021-01-05] (ang.).
  99. Avatar 2 nie zadebiutuje w 2018 roku [online], naEKRANIE.pl [dostęp 2021-01-05] (pol.).
  100. Avatar 2 i nowe Gwiezdne Wojny dopiero rok później, Mulan całkowicie znika z grafiku [online], IGN Polska, 24 lipca 2020 [dostęp 2021-01-05] (pol.).
  101. Rebecca Keegan, Rebecca Keegan, Inside James Cameron’s Billion-Dollar Bet on ‘Avatar’ [online], The Hollywood Reporter, 30 listopada 2022 [dostęp 2022-12-20] (ang.).
  102. James Cameron shares ‘Avatar 6’ and ‘Avatar 7’ plans [online], faroutmagazine.co.uk, 6 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-20] (ang.).
  103. ‘Avatar’ Sequels Stay on Pandora, Will Include Theme Park Crossovers [online], Movieweb, 14 sierpnia 2018 [dostęp 2021-01-05] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]