Bazylika św. Marka w Rzymie
|
|||||||||||||||
Kościół tytularny | |||||||||||||||
![]() Wnętrze bazyliki. Widok na ołtarz główny |
|||||||||||||||
Państwo | ![]() |
||||||||||||||
Miejscowość | Rzym | ||||||||||||||
Wyznanie | katolickie | ||||||||||||||
Kościół | rzymskokatolicki | ||||||||||||||
Parafia | Basilica di San Marco Evangelista al Campidoglio | ||||||||||||||
Wezwanie | św. Marek Ewangelista | ||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 25 kwietnia | ||||||||||||||
|
|||||||||||||||
|
|||||||||||||||
41,895724°N 12,481448°E/41,895724 12,481448 | |||||||||||||||
Strona internetowa |
Bazylika św. Marka Ewangelisty w Rzymie (wł. San Marco) – rzymskokatolicka bazylika mniejsza i tytularny kościół kardynalski w Rzymie, poświęcony św. Markowi Ewangeliście, jeden z najstarszych w Wiecznym Mieście[1]. Znajduje się przy placu św. Marka, obok placu Weneckiego. Fasada bazyliki łączy się z elewacją Pałacu Weneckiego. Została zbudowana w IV wieku z inicjatywy papieża św. Marka, którego szczątki znajdują się w urnie pod ołtarzem głównym.
W 336 roku papież Marek zlecił budowę kościoła poświęconego swemu patronowi, św. Markowi Ewangeliście, w miejscu zwanym ad Pallacinas. Początkowo nosił nazwę Titulus Marci i tak widniał na dokumentach synodu zwołanego przez papieża Symmachusa w 499 roku. W 792 roku papież Hadrian I dokonał renowacji bazyliki, a w 833 roku papież Grzegorz IV przebudował świątynię. W 1154 roku dobudowano romańską dzwonnicę. Z polecenia pochodzącego z Wenecji papieża Pawła II w latach 1465–70 przebudowano fasadę bazyliki, nadając mu styl renesansowy (wybudowano m.in. portyk i loggię). Autorstwo projektu przypisuje się Leonowi Battiście Albertiemu[1]. Do przebudowy wykorzystano marmur z Koloseum i Teatru Marcellusa. Ostatnia główna przebudowa wnętrza, w duchu baroku, zaczęła się pomiędzy 1654-57 i kończyła się w latach 1735-50 przez kardynała Angelo Marię Quiriniego.
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Podłoga bazyliki znajduje się poniżej poziomu z doby renesansu. Wnętrze świątyni zachowuje starożytną strukturę bazylikalną, choć jego wystrój jest barokowy. Widoczne są jednak pewne elementy wskazujące na jego długą historię, m.in.:
- mozaika w absydzie ukazuje papieża Grzegorza IV ofiarującego bazylikę Chrystusowi w otoczeniu świętych i apostołów, w tym św. Marka Ewangelisty i św. Marka papieża[2];
- drewniane, renesansowe, kasetonowe sklepienie zawiera herb papieża Pawła II;
- grobowiec Leonardo Pesaro z 1796 roku dłuta Antonio Canovy.
W portyku znajduje się kilka wczesnochrześcijańskich nagrobków, jak i płyta nagrobkowa Vannozzy Cattanei, kochanki Rodriga Borgii, późniejszego papieża Aleksandra VI.
Kardynałowie prezbiterzy[edytuj | edytuj kod]

- Bonifacy (1100-1130)
- Guido di Castello (1133-1143)
- Gilbert (1143-1150)
- Rolando Bandinelli (1151-1159)
- Giovanni Conti da Anagni (1165-1190)
- Goffredo Castiglioni (1227-1239)
- Guillaume de Bray (1262-1282)
- Pietro Peregrossi (1288-1295)
- Bertrand de Déaulx (1339-1348)
- Francesco degli Atti (1356-1361)
- Jean de Blauzac (1361-1372)
- Giovanni Fieschi (1379-1381)
- Pierre Amiel de Sarcenas OSB (1379-1389), obediencja awiniońska
- Ludovico de S. Martino di Venezia OFM (1381-1385)
- Angelo Correr (1406)
- Antonio Calvi (1409-1411)
- Guillaume Fillastre (1412-1428)
- Angelotto Fosco (1431-1444)
- Bartolomeo Vitelleschi (1444-1449), obediencja bazylejska
- Pietro Barbo (1451-1464)
- Marco Barbo, kardynał prezbiter (1467-1478); komendatariusz (1478-1491)
- Lorenzo Cibo de Mari, kardynał prezbiter (1500-1501); komendatariusz (1501-1503)
- Domenico Grimani, kardynał prezbiter (1503-1508); komendatariusz (1508-1523)
- Marco Cornaro (1523-1524)
- Francesco Pisani, kardynał diakon (1527-1555); komendatariusz (1555-1564)
- Luigi Cornaro (1564-1568)
- Luigi Pisani (1568-1570)
- Luigi Cornaro (1570-1584)
- Gianfrancesco Commendone (1584)
- Agostino Valier (1585-1605)
- Giovanni Delfino (1605-1621)
- Matteo Priuli (1621-1624)
- Pietro Valier (1624-1629)
- Federico Cornaro (1629-1646)
- Marcantonio Bragadin (1646-1658)
- Cristoforo Vidman (1658-1660)
- Pietro Vito Ottoboni (1660-1677)
- Gregorio Barbarigo (1677-1697)
- Marcantonio Barbarigo (1697-1706)
- Giambattista Rubini (1706-1707)
- Gianalberto Badoaro (1712-1714)
- Luigi Priuli (1714-1720)
- Pietro Priuli (1720-1728)
- Angelo Maria Quirini OSBCas, kardynał prezbiter (1728-1743); komendatariusz (1743-1755)
- Carlo Rezzonico (1755-1758)
- Daniele Delfino (1758-1762)
- Antonio Marino Priuli (1762-1772)
- Carlo Rezzonico, kardynał prezbiter (1772-1773); komendatariusz (1773-1799)
- Ludovico Flangini (1800-1802)
- Luigi Ercolani, komendatariusz (1816-1817); kardynał prezbiter (1817-1825)
- Karl Kajetan von Gaisruck (1829-1846)
- Charles Acton (21 grudnia 1846 - 23 czerwca 1847)
- Giacomo Piccolomini (4 października 1847 - 17 sierpnia 1861)
- Pietro de Silvestri (27 września 1861 - 19 listopada 1875)
- Domenico Bartolini (3 kwietnia 1876 - 2 października 1887)
- Michelangelo Celesia, O.S.B. (25 listopada 1887 - 14 kwietnia 1904)
- József Samassa (11 grudnia 1905 - 20 sierpnia 1912)
- Franz Xavier Nagl (2 grudnia 1912 - 4 lutego 1913)
- Friedrich-Gustav Piffl (25 maja 1914 - 21 kwietnia 1932)
- Elia Dalla Costa (13 marca 1933 - 22 grudnia 1961)
- Giovanni Urbani (19 marca 1962 - 17 września 1969)
- Albino Luciani (5 marca 1973 - 26 sierpnia 1978) wybrany na papieża Jana Pawła I
- Marco Cé (30 czerwca 1979 - 12 maja 2014)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Maria Derwich, Anna Heine, Monika Kaczmarek: Petit Futé – Rzym. Petit Futé, 2014, s. 179.
- ↑ Rzym - kościół San Marco z IV-IX wieku. AlbumRomański.pl. [dostęp 2015-12-31].