Bitwa pod Dobrosołowem
52°20′14″N 18°04′01″E/52,337222 18,066944| powstanie styczniowe | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
klęska powstańców | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Guberni Królestwa Polskiego (1904)  | |||
| 52°20′14″N 18°04′01″E/52,337222 18,066944
| |||
Bitwa pod Dobrosołowem − bitwa stoczona 2 marca 1863 roku w czasie powstania styczniowego pod Dobrosołowem w powiecie konińskim[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przed bitwą
[edytuj | edytuj kod]Świeżo zorganizowany w Księstwie Poznańskim oddział pod dowództwem pułkownika Antoniego Garczyńskiego, liczący 240 strzelców i 30 ułanów połączył się 1 marca wieczorem z oddziałem pułkownika Kazimierza Mielęckiego, po jego starciu z Rosjanami pod Bieniszewem. O świcie Garczyński, nie informując Mielęckiego, postanowił cofnąć się do granicy, do miejscowości Mieczownica. Mielęcki błądził kilka godzin zanim odnalazł jego oddział[1].
Bitwa
[edytuj | edytuj kod]Docierając do wsi Dobrosołowo postanowił osadzić tamtejsze chaty swoimi ludźmi, ale Rosjanie go uprzedzili i zajęli zabudowania folwarczne i równocześnie zaatakowali wieś zajętą przez strzelców Mielęckiego[1].
Oddział płk. Garczyńskiego próbował wesprzeć Mielęckiego, ale od Dobrosołowa oddzielały go jezioro i bagna. Jedyną drogę stanowiła wąska grobla. Ową groblą wysłał dwa plutony jazdy, ale zostały ostrzelane z przodu i z boku przez Rosjan przez co zawróciły i poszły w rozsypkę. Wtedy Garczyński wysłał tyralierów przez grząskie bagna i głębokie rowy, aby wyparli Rosjan z zabudowań folwarcznych. Powstańcy na otwartym polu byli łatwym celem, więc po stracie wielu zabitych i rannych wycofali się. Mielęcki nie mogąc utrzymać się we wsi, cofnął się i oba oddziały uchodziły ku kordonowi, stale ścigane i oskrzydlane przez wroga. Dodatkowo zamieszanie pogłębił wybuch powstańczego wozu z prochem. Pozostawionych rannych powstańców Rosjanie dobili i ograbili z posiadanych rzeczy[1].
Rozbity Mielęcki schronił się na terenie Księstwa Poznańskiego, gdzie zbierał ochotników i już w połowie marca przekroczył granicę i na nowo rozpoczął działania zaczepno-oporne w północno-zachodniej części powiatu konińskiego. Klęska pod Dobrosołowem, w której zginął kwiat młodzieży z Wielkopolski, wywarła bardzo złe wrażenie i odbiła się szerokim echem w Księstwie Poznańskim i powiecie konińskim[1].
Straty
[edytuj | edytuj kod]Poległo do 50 powstańców, wśród których znaleźli się m.in. Józef Poniński, Władysław i Kazimierz Trąmpczyńscy, Władysław Ciesielski, Witold Ulatowski czy Franciszek Stefanowski. Polegli prawdopodobnie również: Leopold Tirpitz i Jakub Winklewicz – mieszkańcy z pobliskiego Kazimierza Biskupiego[1].
Rosjanie przyznali się tylko do 12 rannych[1].
Badania archeologiczne
[edytuj | edytuj kod]W grudniu 2017 i marcu 2019 roku wieloosobowa grupa poszukiwaczy z Muzeum Okręgowego w Koninie i Stowarzyszenia Wielkopolskie Forum Eksploracyjno-Historyczne przeprowadziła badania archeologiczne w Dobrosołowie. Przeszukano około 14 hektarów ziemi (nie zbadano całego terenu bitwy z powodu braku pozwoleń od właścicieli pozostałych gruntów). Badacze odnaleźli m.in. kilkadziesiąt kul, kilka pocisków i guzików. Ponadto natrafiono na średniowieczne okucie i fibule z czasów kultury przeworskiej[1].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Polegli w tej bitwie zostali pochowani na cmentarzu parafialnym w Dobrosołowie we wspólnej mogile, która po dziś dzień się tam znajduje.
- Szkoła Podstawowa w Dobrosołowie nosi imię Bohaterów Powstania Styczniowego.
- Z okazji 160 rocznicy bitwy pod Dobrosołowem odbył się, organizowany przez konińskie PTTK, rajd połączony ze zwiedzaniem wsi Dobrosołowo oraz uroczystości przy grobie powstańców[2][3].
- W 2023 roku został wydany tomik wierszy Tomasza Jankowskiego pt. „W krwawym polu srebrne ptaszę”. Autor opisał w nim m.in. dzieje powstania styczniowego na Ziemi Konińskiej. Jeden z wierszy, o nazwie „I w Dobrosołowie – 2. marca 1863 r.”, poświęcił tytułowej bitwie[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Krzysztof Gorczyca, Michał Górny, Krzysztof Płachciński, Szlakiem partii Kazimierza Mielęckiego 1863 – Studium Historyczno-Archeologiczne, Muzeum Okręgowe w Koninie, Konin 2022, s. 225–243, ISBN 978-83-60168-34-9
- ↑ LM.pl, Spacerkiem po zdrowie. Rajd śladami Powstania Styczniowego [online], LM.pl - pierwszy portal w regionie [dostęp 2023-04-11] (pol.).
- ↑ Rajd śladami powstańców - Konin. Tu płynie energia [online], www.konin.pl [dostęp 2023-04-11].
- ↑ Tomasz Jankowski, W krwawym polu srebrne ptaszę, Wydawnictwo AD REM, Jelenia Góra 2023, s. 52, ISBN 978-83-67156-43-1
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Czubiński, Powstanie 1863-1864 roku we wschodniej Wielkopolsce, Poznań 1993.
- Stanisław Zieliński, Bitwy i potyczki 1863-1864; na podstawie materiałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rappenswilu, Rappenswil 1913.
- Robert T. Tomczak, Bitwa pod Dobrosołowem – 2 III 1863, Rocznik Koniński, nr 19 (2016), s. 115-137.