Bohdan Pawłowicz

Bohdan Pawłowicz
Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1899 ; Warszawa, Królestwo Kongresowe
Data i miejsce śmierci	28 maja 1967 ; USA
Narodowość	Polak
Język	polski
Dziedzina sztuki	powieść, opowiadanie, felieton
	Ważne dzieła
	Franek na szerokim świecie; Krew na oceanie;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bohdan Pawłowicz (ur. 2 lutego 1899 w Warszawie^[1], zm. 28 maja 1967 w USA) – polski pisarz, dziennikarz, korespondent wojenny, instruktor harcerski, marynarz, podróżnik, działacz polonijny.

Życiorys

Urodzony 2 lutego 1899 w Warszawie jako syn Kazimierza Pawłowicza, inżyniera ceramika, i Heleny z Jełowickich. We wczesnym dzieciństwie okresowo mieszkał w Dąbrowie Górniczej (1901–03) i w Korwinowie (1903–07), by ostatecznie powrócić do Warszawy.

Od 1912 związany z polskim ruchem skautowym, także członek Organizacji Młodzieży Narodowej. Po maturze, w wieku 18 lat, wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Żołnierz Legionów Polskich i Wojska Polskiego, walczył w kampanii 1920 r. w okresie wojny polsko-bolszewickiej. Debiutował w 1923 tomikiem wierszy. W kolejnych latach, do 1935, opublikował 7 powieści, wśród nich powieść dla młodzieży Franek na szerokim świecie, pierwotnie na łamach „Płomyka”, a następnie 5-krotnie wznawianą w wydaniach książkowych. Redaktor „Wychodźcy” (1931), a następnie redaktor i dyrektor rozgłośni Polskiego Radia we Lwowie (PR Lwów), Łodzi (PR Łódź, 1935–1938^[2]) i Toruniu (PRPR). W 1939 był jednym z pasażerów, m.in. obok Witolda Gombrowicza, pierwszego rejsu MS Chrobry do Ameryki Południowej^[3].

W latach 1940–1943 referentem prasowym dowództwa Polskiej Marynarki Wojennej PSZ. Uczestniczył w konwojach arktycznych do ZSRR. Od 1943 roku był zastępcą attaché morskiego RP w Rio de Janeiro. Po wojnie pozostał na emigracji w Brazylii. Działacz brazylijskiej Polonii – redagował biuletyn „Fakty”, publikował m.in. na łamach „Ludu” (opowiadania i fragmenty pamiętnika). W 1953 przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował w rozgłośniach radiowych. Od 1956 mieszkał w Buffalo. Tu wykładał historię na Canisius College^[4].

Zmarł 28 maja 1967, został pochowany w Pleasantville, w stanie Nowy Jork^[5].

Twórczość

Bohdan Pawłowicz cieszył się znaczną popularnością w okresie międzywojennym jako autor powieści podróżniczo-przygodowych i marynistycznych w znacznej mierze adresowanych do młodzieży. Jego twórczość obejmuje liczne powieści, opowiadania, felietony i utwory publicystyczne o charakterze reportażowym. Znaczna część jego dorobku pozostaje w rękopisach^[6]^[4], niektóre z jego dzieł emigracyjnych zostały opublikowane w Polsce.

Wybrane utwory

Franek na szerokim świecie. Przygody na morzu i lądzie (wydanie książkowe Warszawa, Łódź 1928, Nasza Księgarnia oraz wydania późniejsze, m.in. I wydanie powojenne: Gdańsk 1984, Krajowa Agencja Wydawnicza, ISBN 83-03-00776-9: powieść o przygodach małego Franka z Kaszub, zawierająca reminiscencje z podróży Bohdana Pawłowicza do Brazylii, którą odbył na pokładzie STS Lwów jako 24-letni instruktor harcerski mający ożywić ruch harcerski wśród tamtejszej Polonii
Morze (1929)
Córka latarnika: opowieści egzotyczne (1930)
Chłopiec z pinjorowych lasów, Lwów-Warszawa 1934: powieść zawierająca wątek awanturniczy, ukazująca przy tym środowisko polskiej emigracji w Brazylii, krainie tytułowych "piniorowych lasów"
Załoga: ostatnia podróż parowca "Barbara" (1935)
W słońcu dalekiego Południa. Szkice z podróży (1937)
Pionierzy (1938)
- t. 1 Wojciech Mierzwa w Paranie
- t. 2 Wyspa Świętej Katarzyny
Przez ocean do Polski walczącej (1940)
O.R.P. Garland in convoy to Russia, Mitcham 1943, Surrey Press
Krew na oceanie, Warszawa 1991, Rytm, ISBN 83-85249-01-X; opublikowane jako Krew na oceanie : kartki z pamiętnika w konwoju do Rosji w Nowym Jorku w 1955 r.: relacja z wydarzeń w maju 1942 r. podczas konwoju PQ-16 do Murmańska, w którym autor uczestniczył na pokładzie ORP Garland

Zobacz też

Z dziennika marynarza - na pokładzie Lwowa z Gdańska do Rio de Janeiro i z powrotem

Przypisy

↑ StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 350 .
↑ ElżbietaE. Pleszkun-Olejniczakowa ElżbietaE., KatarzynaK. Szklarek KatarzynaK., Radio Łódź – od 1930 roku po dziś. Między tradycją a współczesnością, [w:] Kronika Miasta Łodzi, t. 3, 2016 .
↑ Klementyna Suchanow: Podróż na Chrobrym. [w:] Witold Gombrowicz - zbliżenia [on-line]. [dostęp 2012-10-09].
↑ ^a ^b Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Archiwum Bohdana Pawłowicza. [dostęp 2012-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-22)].
↑ Marek Minakowski: Bohdan Pawłowicz. [w:] Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [on-line]. [dostęp 2012-10-09].
↑ PIASA Archives. Fonds No. 29: Bohdan Pawlowicz Papers. [dostęp 2012-10-09]. (ang.).

Bibliografia

Zbigniew Mierzwiński, Asy, damy i ułani. Polscy pisarze, poeci i artyści na Zachodzie 1939-1989, Warszawa : Agencja Wydawnicza "Cinderella Books", 2012, ISBN 978-83-7339-084-3
Stanisław Ludwig, Przedmowa do Bohdan Pawłowicz, Franek na szerokim świecie, Gdańsk 1984, Krajowa Agencja Wydawnicza, ISBN 83-03-00776-9
Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 6, pod red. J. Czachowskiej, A. Szałagan. Warszawa: WSiP, 1999. ISBN 83-02-07446-2.

Linki zewnętrzne

Bohdan Pawłowicz w bazie filmpolski.pl

[slownik350-1] StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 350 .

[2] ElżbietaE. Pleszkun-Olejniczakowa ElżbietaE., KatarzynaK. Szklarek KatarzynaK., Radio Łódź – od 1930 roku po dziś. Między tradycją a współczesnością, [w:] Kronika Miasta Łodzi, t. 3, 2016 .

[3] Klementyna Suchanow: Podróż na Chrobrym. [w:] Witold Gombrowicz - zbliżenia [on-line]. [dostęp 2012-10-09].

[Archiwum_Pawłowicza-4] Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Archiwum Bohdana Pawłowicza. [dostęp 2012-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-22)].

[5] Marek Minakowski: Bohdan Pawłowicz. [w:] Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [on-line]. [dostęp 2012-10-09].

[6] PIASA Archives. Fonds No. 29: Bohdan Pawlowicz Papers. [dostęp 2012-10-09]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]