Burkhard Christoph Münnich
| ||
![]() Portret Burkharda Christopha von Münnicha | ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 9 maja 1683 Neuenhuntorf, Hrabstwo Oldenburga | |
Data i miejsce śmierci | 27 października 1767 Petersburg, Imperium Rosyjskie | |
Przebieg służby | ||
Lata służby | 1700–1739 | |
Siły zbrojne | Armia francuska ![]() | |
Stanowiska | dowódca armii | |
Główne wojny i bitwy | Wojna o sukcesję polską (1733-1738)
Wojna rosyjsko-turecka (1735-1739)
| |
Późniejsza praca | polityk | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() |
Hrabia Burkhard Christoph von Münnich (ros. Иоганн Бурхарт Kристофор Ми́них (ur. 9 maja?/ 19 maja 1683 w Neuenhuntorf, zm. 16 października?/ 27 października 1767 w Petersburgu) – inżynier, rosyjski generał marszałek polny 1732, z pochodzenia Niemiec.
Był typowym zawodowym żołnierzem, a uczyło się u niego sztuki wojennej wielu przyszłych znakomitych dowódców, szczególnie Ernest Laudon i Franz Moritz von Lacy, którzy służyli pod jego dowództwem pod Oczakowem i Chocimiem. Jako polityk uważany jest za wynalazcę rosyjskiego filhellenizmu. Był hrabią Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Münnich urodził się w Neuenhuntorf w hrabstwie Oldenburga i w młodym wieku wstąpił do służby w armii francuskiej. Później służył w armii Hesji-Darmstadt, a następnie w armii saskiej. Z armii saskiej przeszedł do służby w armii polskiej, gdzie pod panowaniem króla Augusta Mocnego doszedł do rangi generała majora. Za namową posła rosyjskiego w Warszawie Grzegorza Dołgorukiego w 1721 roku wstąpił do służby w armii rosyjskiej na stanowisku inżyniera-generała. W roku 1722 został generałem-lejtnantem. Kierował pracami przy budowie kanału Ładoga i kanału odwadniającego, a także kanałów na rzece Tosna. W 1728 roku został generałem-gubernatorem Ingrii, Karelii i Finlandii.
Podczas panowania cesarzowej Anny Iwanownej (i jej ministra Andrieja Ostermanna) w 1730 roku został feldmarszałkiem i przewodniczącym rady wojennej. Działając na tym stanowisku miał wielkie zasługi w reorganizacji armii rosyjskiej, m.in. zakładając korpus kadetów, który miał w przyszłości dostarczyć armii rosyjskiej wielu wybitnych oficerów. Od 1732 prezydent Kolegium Wojennego. W roku 1734 kierował oblężeniem Gdańska podczas wojny o sukcesję polską. W Gdańsku przebywał pretendent do polskiej korony Stanisław Leszczyński. W latach 1735–1739 dowodził wojskami rosyjskimi na Krymie i w Besarabii. W 1736 podczas wojny z Turcją prowadził działania na wybrzeżach Morza Czarnego, zdobywając m.in. w 1737 roku Oczaków, a w 1739 roku wygrywając bitwę pod Stawuczanami, po czym zdobył Chocim, co umożliwiło mu opanowanie Mołdawii.
Feldmarszałek Münnich po zakończeniu wojny zajął się aktywnie polityką. Z pomocą Münnicha, faworyt cesarzowej Anny Iwanowny książę Biron został regentem. Jednak w listopadzie 1740, za zgodą regentki Anny Leopoldownej rozpoczął rywalizację z księciem Kurlandii Ernestem Bironem, zakończoną aresztowaniem i zesłaniem Birona do Pełymia i wstąpieniem na tron w listopadzie 1741 cesarzowej Elżbiety Piotrowny. Elżbieta odprawiła Münnicha ze stolicy, który w drodze do granicy został aresztowany i skazany na śmierć. Potem jednak ułaskawiony i zesłany na Syberię, gdzie przebywał dwadzieścia lat, aż do wstąpienia na tron imperatora Piotra III w 1762 roku. Po powrocie ze zsyłki wpływów politycznych nie wykorzystywał. Cesarzowa Katarzyna II, która wkrótce zastąpiła Piotra III, powierzyła Münnichowi stanowisko generalnego dyrektora portów bałtyckich. Po kilku latach Münnich zmarł w roku 1767.
Patronował 13 pułkowi dragonów Armii Imperium Rosyjskiego.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
W 1735 odznaczony polskim Orderem Orła Białego[1][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Königl. Koln. Khurfürstl. und Sachsischer Hof und Staats Kalender. Drezno: 1735.
- ↑ Marta Męclewska (opr.): Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008. Zamek Królewski w Warszawie: 2008, s. 164
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bolszaja Sowietskaja Encykłopiedija. T. 16. Moskwa, 1974. (ros.)
- Cudzoziemcy w wojsku I Rzeczypospolitej
- Francuscy wojskowi
- Generałowie majorowie I Rzeczypospolitej
- Niemcy w I Rzeczypospolitej
- Niemieccy inżynierowie
- Odznaczeni Orderem Świętego Andrzeja (Imperium Rosyjskie)
- Odznaczeni Orderem Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie)
- Odznaczeni Orderem Orła Białego (I Rzeczpospolita)
- Politycy Imperium Rosyjskiego
- Rosyjscy feldmarszałkowie
- Sascy wojskowi
- Uczestnicy wojny domowej w Rzeczypospolitej 1733–1736 (strona rosyjsko-saska)
- Urodzeni w 1683
- Zmarli w 1767
- Wolni panowie stanowi Sycowa