Anna Leopoldowna
| księżniczka meklemburska, księżna Brunszwiku-Bevern, regentka Rosji | |
| |
| |
| regentka Rosji | |
| Okres |
od 9 listopada 1740 |
|---|---|
| W imieniu | |
| Poprzednik | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia |
meklemburska |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci |
śmierć w połogu |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż |
Antoni Ulryk z Brunszwiku-Wolfenbüttel |
| Dzieci |
Iwan VI, |
| Odznaczenia | |
| |
Anna Leopoldowna, urodzona jako Elżbieta Katarzyna Krystyna z Meklemburgii-Schwerinu (ur. 18 grudnia 1718 w Rostocku[1], zm. 19 marca 1746 w Chołmogorach) – księżniczka meklemburska, księżna Brunszwiku od 1739 r. jako żona Antoniego Ulryka, regentka Rosji w latach 1740-1741 w imieniu syna Iwana VI, jedyna córka Karola Leopolda i Katarzyny Iwanowny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Elżbieta urodziła się 18 grudnia 1718 r. w Rostocku jako córka Karola Leopolda, księcia Meklemburgii i Katarzyny Iwanownej, carówny rosyjskiej[2][1]. Ze strony matki jej dziadkiem byli car Rosji Iwan V[1]. Została ochrzczona w obrządku protestanckim pod imionami Elżbieta Katarzyna Krystyna[1]. Ojciec Elżbiety słynął z brutalności.; dodatkowo warunki, w których żyły księżna i księżniczka zaniepokoiły ich matkę i babkę Praskowię Sałtykową[3]. Wdowa po carze poprosiła brata zmarłego męża, obecnie panującego Piotra Wielkiego, o zgodę na opuszczenie Meklemburgii przez Katarzynę[2]. Cesarz zgodził się i w 1723 r. księżna powróciła do Rosji zabierając ze sobą córkę[3].
W styczniu 1730 r. zmarł cesarz Piotr II, ostatni Romanow w linii męskiej[4][5]. Nie zdążył się ożenić i nie pozostał po sobie legalnych potomków[5]. Matka Elżbiety jako najstarsza córka Iwana V była jedną z pretendentek do objęcia tronu Rosji, jednak Najwyższa Tajna Rada ze względu na niechęć do jej męża odrzuciła jej kandydaturę i cesarzową została młodszą siostra Katarzyny Anna[5].
Bezdzietna cesarzowa w 1732 r. ogłosiła, że dziedzicem tronu będzie syn urodzony przez jej siostrzenicę Elżbietę[6]. Rok później 15-letnia księżniczka przeszła na prawosławie i przyjęła imię Anna na cześć ciotki[1]. Od tamtej pory funkcjonowała jako Anna Leopoldowna[1].
2 lipca 1739 r. Annę zaręczono z Antonim Ulrykiem, księciem brunszwickim[1]. Dzień później odbył się ich ślub[1]. Małżonkowie znali się od 1733 r. i lubili[1]; Antoni był kuzynem zmarłego Piotra II[7]. Anna cieszyła się, że ciotka wybrała Antoniego na jej męża[1].
Według innej wersji zaręczyny odbyły się w 1738 r. a Anna nie lubiła Antoniego[8]. Publicznie określała go niedołęgą i traktowała z pogardą nawet podczas uczty weselnej[8]. Faworyt cesarzowej Ernest Biron widząc niechęć dziedziczki do narzeczonego zaproponował jej małżeństwo ze swoim synem Piotrem, jednak Anna odparła, że woli poślubić krewnego cesarza rzymskiego niż syna stajennego[8]. Cesarzową uraziła ta propozycja i chciała zdymisjonować Birona, ale ostatecznie nie zdecydowała się na to[8].
Niezależnie od rzeczywistych relacji pomiędzy Anną i Antonim cesarzowa uznawała to małżeństwo za doskonałe pod względem politycznym[8]. Książę jako kuzyn ówczesnej dziedziczki cesarza Karola VI Marii Teresy był popierany przez Austrię, sojusznika Rosji[8].
Anna i jej mąż uważali się za jedynych spadkobierców tronu rosyjskiego[1]. Rok po ślubie Anna urodziła syna Iwana, którego nazwano na cześć swego pradziadka[1]. Cesarzowa zmarła 2 miesiące później a jej następcą został kilkutygodniowy Iwan. Faworyt zmarłej Ernest Biron natychmiast po śmierci Anny Iwanowny objął rządy regencyjne. Anna szykowała się do przewrotu pałacowego, który nastąpił 9 listopada 1740 r. Aresztowano regenta i jego zwolenników. Dzień później Anna już jako regentka zarzuciła Bironowi próbę obalenia cesarza oraz chęć zamordowania jej i Antoniego. Hrabia został uwięziony a jego majątek skonfiskowano. Objęcie władzy przez Annę gwardia przyjęła pozytywnie.
Anna i Antoni nie mieli doświadczenia politycznego; duże wpływy na rządy miał Andriej Ostermann[9]. Cieszył się zaufaniem Anny, która oddała się macierzyństwu i znajomości z saksońskim posłem Karolem Maurycym von Lynarem i baronową Julią von Mendgen[9]. Konflikt pomiędzy regentką a mężem nasilał się[10][9].
W tym samym czasie do przewrotu pałacowego szykowała się córka Piotra I Wielkiego i Katarzyny I, Elżbieta Piotrowna, mimo że wcześniej pogratulowała Annie sukcesu. Współpracownicy regentki ostrzegali ją przed spiskiem, który szykowała cesarzówna, jednakże Anna nie reagowała[9]. Za namową kochanka planowała ogłosić się samodzielnie panującą cesarzową a koronację zaplanowała na grudzień 1741 r.
Genealogia[edytuj | edytuj kod]
| Fryderyk (książę meklemburski) ur. 13 II 1638 zm. 28 IV 1688 |
Krystyna z Hesji-Homburg ur. 30 VI 1653 zm. 16 V 1722 |
Iwan V Romanow ur. 6 IX 1666 zm. 8 II 1696 |
Praskowia Sałtykowa ur. 12 X 1664 zm. 26 X 1723 | ||||||||||
| Karol Leopold z Meklemburgii-Schwerin ur. 26 IX 1678 zm. 28 XI 1747 |
Katarzyna Iwanowna ur. 20 X 1691 zm. 14 VI 1733 |
||||||||||||
| Antoni Ulryk z Brunszwiku-Wolfenbüttel ur. 28 VIII 1714 zm. 4 V 1774 |
Anna Leopoldowna ur. 18 XII 1718 zm. 19 III 1746 |
||||||||
| Iwan VI Romanow ur. 23 VIII 1740 zm. 16 VII 1764 |
Katarzyna Antonowna ur. 26 VII 1741 zm. 21 IV 1807 |
Elżbieta Antonowna ur. 16 IX 1743 zm. 20 X 1782 |
Piotr Antonowicz ur. 30 III 1745 zm. 30 I 1798 |
Aleksy Antonowicz ur. 10 III 1746 zm. 23 X 1787 | |||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 230-232, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ a b Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 133, ISBN 978-83-65257-13-0.
- ↑ a b Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 150, ISBN 978-83-65257-13-0.
- ↑ Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 169, ISBN 978-83-65257-13-0.
- ↑ a b c Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia,, 2017, s. 204, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ Andrzej Andrusiewicz i inni, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 218, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ Matka Antoniego i matka Piotra II były siostrami
- ↑ a b c d e f Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 181-183, ISBN 978-83-65257-13-0.
- ↑ a b c d Andrzej Andrusiewicz i inni, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 238-240, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ Simon Sebag Montefiore i inni, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 188, ISBN 978-83-65257-13-0.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- 1917 – zniesienie monarchii, ustanowienie Republiki Rosyjskiej.