Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju
 A-843 z dnia 26.01.1988[1]
| |||||||||
| Cerkiew parafialna | |||||||||
.jpg) Widok od strony frontowej | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Krynicy-Zdroju  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |||||||||
Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój  | |||||||||
 49°23′43,5″N 20°57′24,2″E/49,395417 20,956722
| |||||||||
Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju – zabytkowa cerkiew greckokatolicka wybudowana w latach 1875–1879, znajdująca się w Krynicy-Zdroju.
Od 1996 pełni funkcje cerkwi parafialnej greckokatolickiej parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew wzniósł w latach 1875–1879[2] ks. Wiktor Żegiestowski ówczesny proboszcz greckokatolicki w Krynicy i dziekan muszyński, wraz ze współpracownikiem Mikołajem Gromosiakiem. Powstała w miejscu dawnej drewnianej, która miała spłonąć pod koniec XVIII w. Konsekracji dokonał metropolita lwowski arcybiskup Józef Sembratowicz. Uważana za największą murowaną cerkiew na Łemkowszczyźnie. Po Akcji „Wisła” i repatriacji Łemków został przejęty i użytkowany przez kościół rzymskokatolicki. Odnowiony w latach 1959–1962. Od 1987 zaczęto odprawiać w niej nabożeństwa w obrządku wschodnim. 20 grudnia 1996 świątynia ponownie została przejęta przez grekokatolików i stała się cerkwią parafialną[3][4]. W latach 2000–2007 budynek przeszedł gruntowny remont[2].
-
Widok ogólny -
Elewacja wschodnia -
Widok od strony zachodniej
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Jest to budynek murowany z cegły i kamienia, częściowo otynkowany. Świątynia jednonawowa z transeptem, który zamyka węższe prezbiterium z przylegającą do niego zakrystią. Budowla posiada dach siodłowy z siedmioma baniastymi wieżyczkami ze ślepymi latarniami. Frontowa wieża posiada baniasty hełm z latarnią otoczoną z dwóch stron dwoma mniejszymi przybudówkami zakończonymi podobnie jak wieża główna[4]. Łącznie z dzwonnicą posiada 11 wieżyczek, a więc tyle, ilu apostołów bez Judasza[5]. Świątynia nakryta jest blachą.
We wnętrzu z dawnego wystroju i wyposażenia zachowała się polichromia, górna strefa ikonostasu i cztery drewniane ołtarze boczne z XIX w[4].
Otoczenie[edytuj | edytuj kod]
Obok cerkwi murowana dzwonnica z okresu budowy świątyni. Cerkiew otacza kamienny mur, a na nim metalowy płot. Powyżej cerkwi znajduje się dawny cmentarz, na którym zachowały się pojedyncze łemkowskie nagrobki i krzyże[4].
-
Nisza na ścianie frontowej -
Otoczenie -
Tablice na ścianie frontowej
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-03-19].
- ↑ a b Rys historyczny. Tablica informacyjna w świątyni, [dostęp: 2018-03-30].
- ↑ Cerkiew Greckokatolicka p.w. św. Piotra i Pawła. Strona Krynickiej Organizacji Turystycznej. [dostęp 2018-05-30].
- ↑ a b c d Janusz Michalak: Krynica, Muszyna, Żegiestów, Piwniczna i okolice. Przedsiębiorstwo Roksana, Krosno 1997, s. 68. ISBN 83-87282-39-1.
- ↑ Zbigniew Muzyk: Cerkwie Sądecczyzny. Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, s. 11. ISBN 83-913147-9-0.
