Dacja

Artykuł z serii Historia Rumunii
Dacja
Wczesne średniowiecze
Późne średniowiecze
Odrodzenie narodowe
Królestwo Rumunii
II wojna światowa
Rumunia w epoce komunizmu
Rumunia po roku 1989
Patrz też: Kalendarium

Dacja (rumuński Dacia)– kraina historyczna w Europie południowo-wschodniej (w przybliżeniu na obszarze dzisiejszej Rumunii). Od północy była ograniczona Karpatami, od wschodu rzeką Prut, od południa dolnym Dunajem, od zachodu początkowo środkowym biegiem Dunaju, a od I wieku naszej ery – rzeką Cisą.

Historia

Początkowo Dację zamieszkiwała ludność geto-dacka (Dakowie). Dacja uzyskała jednolite oblicze etniczne po wywędrowaniu stąd w końcu III w. p.n.e. Celtów. W około 60 p.n.e. król Burebista zjednoczył plemiona dackie, jednak po jego śmierci (między 44 a 40 p.n.e.) państwo rozpadło się na kilka niezależnych księstw. Ponowne zjednoczenie Dacji nastąpiło w końcu I wieku naszej ery, dokonał tego król Decebal. W latach 101-106 Dacja została podbita przez Rzymian pod wodzą cesarza Trajana. W 106 Trajan utworzył rzymską prowincję Dacia. Początkowo stacjonował tam jeden legion, a od 165 dwa. Za panowania Hadriana Dacja była jedną z prowincji limesowych (granicznych), na jej granicach zbudowano umocnienia i obwarowania. W 119 Hadrian podzielił Dację na dwie części: Dację Górną (Dacia Superior) i Dację Dolną (Dacia Inferior), a w 124 z Dacji Górnej wydzielono Dację Porolissensis. Szybko została zromanizowana w wyniku wyniszczenia Daków, kolonizacji przez weteranów Trajana i zromanizowanych plemion z Bałkanów, oraz przez żywiołowy i niekontrolowany napływ osadników, przyciąganych przez chęć wzbogacenia się (Dacja miała bogate złoża złota), a także przez stacjonowanie silnego garnizonu rzymskiego. Głównymi miastami w tym czasie były: Ulpia Traiana (Sarmizegethusa), Apulum (Alba Iulia), Patavissa (Turda). W czasie wojen markomańskich (166-180) prowincje dackie połączono (w 172) w jedną – tres Daciae. W III wieku Dacja była wielokrotnie pustoszona przez Gotów, Gepidów i Karpów. W 271 cesarz Aurelian odwołał z Dacji rzymską armię i ewakuował część ludności do nowej Dacji – Dacji Nabrzeżnej (Dacia Ripensis), utworzonej z obszarów części Mezji. Jak twierdzi część rumuńskich historyków po wycofaniu się Rzymian w dawnej Dacji pozostała część ludności łacińskojęzycznej (przodkowie Rumunów). Nie ma jednak na to żadnych dowodów, nie potwierdzają tej tezy także dostępne dane źródłowe i archeologiczne. Po wycofaniu się Rzymian część ziem obecnej Rumunii zajęli Wizygoci i Gepidowie. W VI wieku na teren Dacji napłynęła z północnego wschodu fala plemion słowiańskich, atakujących stąd bałkańskie prowincje Bizancjum.

Władcy Dacji przed włączeniem do Cesarstwa Rzymskiego

• Zalmoxis
• Moskon – III wiek p.n.e.
• Dromichaetes – III wiek p.n.e.
• Rubobostes – II wiek p.n.e.
• Oroles – II wiek p.n.e.
• Rhemaxos – około 200 p.n.e.
• Dicomes – I wiek p.n.e.
• Rholes – I wiek p.n.e.
• Dapyx – I wiek p.n.e.
• Cotiso – I wiek p.n.e.
• Zyraxes – I wiek p.n.e.
• Burebista – 70 p.n.e. – 44 p.n.e.
• Charnabon
• Comosicus – 44 p.n.e. – 28 p.n.e.
• Coson
• Duras – 68 – 87
• Decebalus – 87 – 106

Zobacz też

• Fortece dackie w górach Orăştie