Dzierżązna (województwo łódzkie)
| Artykuł | 51°55′56.6″N 19°25′10.3″E |
| - błąd | 4 m |
| WD | 51°55'N, 19°25'E |
| - błąd | 2301 m |
| Odległość | 1859 m |
| ||||
| ||||
 11. sołectwo na mapie gminy | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  łódzkie
| |||
| Powiat | zgierski | |||
| Gmina | Zgierz | |||
| Sołectwo | Dzierżązna | |||
| Liczba ludności (2011) | 237[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 42 | |||
| Kod pocztowy | 95-001 | |||
| Tablice rejestracyjne | EZG | |||
| SIMC | 0416686 | |||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zgierz   Dzierżązna | ||||
Położenie na mapie Polski  Dzierżązna | ||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  Dzierżązna | ||||
Położenie na mapie powiatu zgierskiego  Dzierżązna | ||||
 51°55′56,6″N 19°25′10,3″E/51,932389 19,419528
| ||||
Dzierżązna – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Zgierz, nad rzeką Dzierżązną, dopływem Czarnawki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.
W Dzierżąznej odbyły się trzy edycje Futrzakonu – pierwszego polskiego konwentu futrzaków[potrzebny przypis].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przed wybuchem II wojny światowej folwark w Dzierżąznej miał dwóch właścicieli: łódzkiego adwokata – Bolesława Duszyńskiego (50%) i Felicję Pawełczyńską (50%). Wcześniej, około 1930 roku, właścicielem 30 morgowej działki, wydzielonej z tegoż folwarku, stał się inny łódzki adwokat – Bolesław Słomnicki vel Adam Słomiński[2][a]. Tenże wybudował na niej dom wzorowany na pałacyku Józefa Piłsudskiego w Sulejówku[potrzebny przypis]. W pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej oboje właściciele folwarku zostali z niego wysiedleni i wywłaszczeni, a obie jego części ponownie połączone. Majątek Słomnickiego objął miejscowy volksdeutsch – Alfred Krinke. Do końca 1942 roku folwark miał trzech administratorów, kiedy to przejęła go łódzka policja, z przeznaczeniem na filię powstającego w Łodzi obozu dla małoletnich Polaków.
Filia obozu dla małoletnich Polaków w Łodzi[edytuj | edytuj kod]
Od stycznia 1943 do ok. 18 stycznia 1945 funkcjonowała w miejscowym majątku rolnym filia łódzkiego obozu dla młodocianych Polaków (Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt), w której pracowały dziewczęta od 14 do 16 roku życia[2]. Zadaniem filii było przyuczenie więźniarek do pracy na roli w niemieckich gospodarstwach (do których miały być wysyłane po ukończeniu 16 roku życia) oraz zapewnienie dostaw żywnościowych do macierzystego obozu. Warunki bytowania w filii były lepsze niż łódzkim obozie. Nie odnotowano tu szczególnych przypadków znęcania się nad więźniarkami oraz śmierci.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- park dworski z pocz. XX w. (rejestr zabytków nr A/290 z 20 grudnia 1983)[3]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J. Witkowski w swojej monografii podaje nazwisko A. Słomiński, ale w „Księdze adresowej m. Łodzi, 1937–1939” jest wyłącznie B. Słomnicki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Dzierżązna (łódzkie), Polska w liczbach [dostęp 2020-01-03] (pol.).
- ↑ a b VI – Filia w Dzierżązni, [w:] Józef Witkowski, Hitlerowski obóz koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi, Wrocław: Ossolineum, 1975, s. 223–245.
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie. 2019-12-31. s. 118. [dostęp 2015-09-15].
