Dzierżązna (województwo łódzkie)
| ||
 11. sołectwo na mapie gminy | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | łódzkie | |
| Powiat | zgierski | |
| Gmina | Zgierz | |
| Sołectwo | Dzierżązna | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 42 | |
| Kod pocztowy | 95-001 | |
| Tablice rejestracyjne | EZG | |
| SIMC | 0416686 | |
Położenie wsi
| ||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zgierz   Dzierżązna | ||
Położenie na mapie powiatu zgierskiego  Dzierżązna | ||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  Dzierżązna | ||
Położenie na mapie Polski  Dzierżązna | ||
 51°55′56,6″N 19°25′10,3″E/51,932389 19,419528
| ||
Dzierżązna – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Zgierz, nad rzeką Dzierżązną, dopływem Czarnawki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.
W Dzierżąznej odbyły się trzy edycje Futrzakonu – pierwszego polskiego konwentu futrzaków.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przed wybuchem II wojny światowej folwark w Dzierżąznej miał dwóch właścicieli: łódzkiego adwokata – Bolesława Duszyńskiego (50%) i Felicję Pawełczyńską (50%). Wcześniej, około 1930 roku, właścicielem 30 morgowej działki, wydzielonej z tegoż folwarku, stał się inny łódzki adwokat – Bolesław Słomnicki vel Adam Słomiński[1][a]. Tenże wybudował na niej dom wzorowany na pałacyku Józefa Piłsudskiego w Sulejówku[2]. W pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej oboje właściciele folwarku zostali z niego wysiedleni i wywłaszczeni a obie części ponownie połączone. Natomiast majątek Słomnickiego objął miejscowy volksdeutsch – Alfred Krinke. Do końca 1942 roku folwark miał trzech administratorów, kiedy to przejęła go łódzka policja z przeznaczeniem na filię powstającego w Łodzi obozu dla małoletnich Polaków.
Filia obozu dla małoletnich Polaków w Łodzi[edytuj | edytuj kod]
W okresie od stycznia 1943 do ok. 18 stycznia 1945 funkcjonowała w miejscowym majątku rolnym filia łódzkiego obozu dla młodocianych Polaków w Łodzi (Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt), w której pracowały dziewczęta od 14 do 16 roku życia[1]. Zadaniem filii było przyuczenie więźniarek do pracy na roli w niemieckich gospodarstwach (do których miały być wysyłane po ukończeniu 16 roku życia) oraz zapewnienie dostaw żywnościowych do macierzystego obozu. Warunki bytowania w filii były lepsze niż łódzkim obozie. Nie odnotowano tu szczególnych przypadków znęcania się nad więźniarkami oraz śmierci.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- park dworski z pocz. XX w. (rejestr zabytków nr: A/290 z 20.12.1983)[3]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J. Witkowski w swojej monografii podaje nazwisko A. Słomiński, ale w „Księdze adresowej m. Łodzi, 1937–1939” jest wyłącznie B. Słomnicki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Józef Witkowski, Hitlerowski obóz koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi Wrocław 1975, s. 223–245: Rozdz. VI – Filia w Dzierżązni.
- ↑ polskaniezwykla.pl.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – woj. łódzkie (stan na 30 czerwca 2015 r.). Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2015-09-15]. s. 118.
