Dzierżązna (województwo łódzkie)
51°56′04″N 19°25′33″E/51,934444 19,425833| wieś | |
 Położenie na mapie gminy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
237[2] |
| Strefa numeracyjna |
42 |
| Kod pocztowy |
95-001[3] |
| Tablice rejestracyjne |
EZG |
| SIMC |
0416686 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zgierz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgierskiego  | |
| 51°56′04″N 19°25′33″E/51,934444 19,425833[1]
| |
Dzierżązna – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Zgierz, nad rzeką Dzierżązną, dopływem Czarnawki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.
W Dzierżąznej odbyły się trzy edycje Futrzakonu – pierwszego polskiego konwentu futrzaków[potrzebny przypis].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przed wybuchem II wojny światowej folwark w Dzierżąznej miał dwóch właścicieli: łódzkiego adwokata – Bolesława Duszyńskiego (50%) i Felicję Pawełczyńską (50%). Wcześniej, około 1930 roku, właścicielem 30 morgowej działki, wydzielonej z tegoż folwarku, stał się inny łódzki adwokat – Bolesław Słomnicki vel Adam Słomiński[4][a]. Tenże wybudował na niej dom wzorowany na pałacyku Józefa Piłsudskiego w Sulejówku[potrzebny przypis]. W pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej oboje właściciele folwarku zostali z niego wysiedleni i wywłaszczeni, a obie jego części ponownie połączone. Majątek Słomnickiego objął miejscowy volksdeutsch – Alfred Krinke. Do końca 1942 roku folwark miał trzech administratorów, kiedy to przejęła go łódzka policja, z przeznaczeniem na filię powstającego w Łodzi obozu dla małoletnich Polaków.
Filia obozu dla małoletnich Polaków w Łodzi[edytuj | edytuj kod]
Od stycznia 1943 do ok. 18 stycznia 1945 funkcjonowała w miejscowym majątku rolnym filia łódzkiego obozu dla młodocianych Polaków (Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt), w której pracowały dziewczęta od 14 do 16 roku życia[4]. Zadaniem filii było przyuczenie więźniarek do pracy na roli w niemieckich gospodarstwach (do których miały być wysyłane po ukończeniu 16 roku życia) oraz zapewnienie dostaw żywnościowych do macierzystego obozu. Warunki bytowania w filii były lepsze niż łódzkim obozie. Nie odnotowano tu szczególnych przypadków znęcania się nad więźniarkami oraz śmierci.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- park dworski z pocz. XX w. (rejestr zabytków nr A/290 z 20 grudnia 1983)[5]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J. Witkowski w swojej monografii podaje nazwisko A. Słomiński, ale w „Księdze adresowej m. Łodzi, 1937–1939” jest wyłącznie B. Słomnicki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 28862
- ↑ Wieś Dzierżązna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 244 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b VI – Filia w Dzierżązni, [w:] Józef Witkowski, Hitlerowski obóz koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi, Wrocław: Ossolineum, 1975, s. 223–245.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 118 [dostęp 2015-09-15].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gminne Centrum Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji [online] (pol.).
Siedziba gminy: Zgierz
