Janina Broniewska

Janina Broniewska

Janina Broniewska (1945)
Data i miejsce urodzenia	5 sierpnia 1904 Kalisz
Data i miejsce śmierci	17 lutego 1981 Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	literatura piękna literatura dla dzieci i młodzieży
Epoka	literatura współczesna
Ważne dzieła
Historia gałgankowej Balbisi Filip i jego załoga na kółkach
Odznaczenia

Janina Broniewska z domu Kunig, pseudonim „Bronisława Janowska”, „Roman Jasiński” (ur. 5 sierpnia 1904 w Kaliszu, zm. 17 lutego 1981 w Warszawie) – polska pisarka, autorka powieści dla dzieci i młodzieży, publicystka, pedagog; major Wojska Polskiego.

Życiorys

W latach 1934–1937 była redaktorem „Płomyka”, a w latach 1944–1946 redaktorem naczelnym „Polski Zbrojnej”.

Po 17 września 1939 znalazła się na terenach okupowanych przez ZSRR i wstąpiła do Związku Radzieckich Pisarzy Białorusi.

W czasie II wojny światowej była działaczką Związku Patriotów Polskich i korespondentem wojennym przy 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Była autorem wzoru orła - Polskich Siły Zbrojnych w ZSRR tzw. wzór 43. Wzorowała się na wizerunku orła z sarkofagu Władysława Hermana znajdującego się w katedrze w Płocku. W założeniach nawiązywał on do tradycji piastowskich, lecz nie miał tarczy amazonek ani korony. 31 grudnia 1944 została posłanką do Krajowej Rady Narodowej. Została zgłoszona przez Związek Patriotów Polskich, ale formalnie pozostała bezpartyjna.

W okresie stalinizmu jako jedna z prominentnych postaci Związku Literatów Polskich pełniła tam funkcję sekretarza POP PZPR. Była propagatorką socrealizmu, mającą wielki wpływ na życie kulturalne ówczesnej Polski. Pełniła również funkcję wiceprezesa Rady Naczelnej ZBoWiD.

Odznaczona m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1954) i Złotym Krzyżem Zasługi (1952). Pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 2B-13-12).

Życie prywatne

Janina była córką Jadwigi z d. Gejer i Hugona Oskara Kuniga (1878–1941), Niemca (jego rodzice pochodzili z Ostrowa Wielkopolskiego), który w latach 30. zamieszkał w Przedborzu, gdzie w okresie niemieckiej okupacji został komisarzem miasta (Stadtkommissar) i organizował getto dla ludności żydowskiej, następnie aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu Auschwitz, gdzie zmarł.

W 1926 Janina Kunig poślubiła w Kaliszu Władysława Broniewskiego, z którym miała córkę Joannę, zwaną „Anką” (1929–1954). Małżeństwo rozpadło się w 1938.

Grób Janiny Broniewskiej i Joanny Broniewskiej-Kozickiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Twórczość

• Historia gałgankowej Balbisi (1936)
• Historia toczonego dziadka i malowanej babki (1937)
• Ciapek włóczęga (1939)
• O Fuku i Puku aksamitnych pieskach (1939)
• Czołg pułkownika Kukułki (1945)
• Siostrzeńcy ciotki Agaty (1946)
• O człowieku, który się kulom nie kłaniał (1948; o Karolu Świerczewskim)
• Filip i jego załoga na kółkach (1949; w czasach PRL lektura szkolna do 3. klasy szkoły podstawowej)
• Krystek z Warszawy (1949; historia "syna pułku")
• Ogniwo (1951)
• Z notatnika korespondenta wojennego (1953; wspomnienia)
• Dziesięć serc czerwiennych (1964; wspomnienia)
• Maje i listopady (1967; wspomnienia)
• O takich jak każde z was (1970)
• Opowieści wojenne (1973; wspólne wydanie O człowieku, który się kulom nie kłaniał i Krystka z Warszawy)
• Tamten brzeg mych lat (1973; wspomnienia)
• Dawno i jeszcze dawniej (1975)

Bibliografia

• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej

Linki zewnętrzne

• Biografia Janiny Broniewskiej w Wielkopolskim Słowniku Pisarek
• Zdjęcia Janiny Broniewskiej