Justine Triet
| |
| Data i miejsce urodzenia |
17 lipca 1978 |
|---|---|
| Zawód | |
| Współmałżonek |
Arthur Harari |
| Lata aktywności |
od 2007 |
Justine Triet (wymowa: [ʒystin tʁije]; ur. 17 lipca 1978 w Fécamp) – francuska reżyserka, scenarzystka i montażystka filmowa. Laureatka Oscara 2024 za najlepszy scenariusz oryginalny filmu Anatomia upadku[1].
Przełomem w jej karierze okazał się dramat sądowy Anatomia upadku (2023), który wyróżniono Złotą Palmą na 76. MFF w Cannes[2]. Triet stała się tym samym trzecią kobietą-laureatką tej nagrody[3]. Z kolei w 2024 roku została pierwszą Francuzką nominowaną do Oscara za najlepszą reżyserię i scenariusz oryginalny[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Justine Triet wraz z trójką rodzeństwa dorastała w południowym Paryżu w buddyjskiej społeczności w rodzinie z klasy średniej[5][6]. Jej ojciec pracował jako kinooperator; matka była korektorką, recepcjonistką i modelką.
Triet początkowo nie myślała o filmie. Chciała być malarką, dlatego też podjęła studia w paryskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych[7]. Kiedy zafascynował ją film dokumentalny, postanowiła zacząć studiować montaż, co pozwoliło jej poznać podstawy realizacji filmowej. Nakręciła kilka krótkometrażowych filmów dokumentalnych, których tematyka ujawniła jej polityczne zaangażowanie. Jeden z nich pt. Sur place powstał podczas protestów w Paryżu w 2006 roku[1].
Jej pełnometrażowy debiut reżyserski La bataille de Solférino[8] miał swoją premierę podczas 66. MFF w Cannes w 2013 roku[9]. Po wymienieniu jej jako jednej z reżyserek młodej generacji francuskich filmowców w edytorialu krytyka filmowego Stéphane'a Delorme'a w kwietniu 2013 roku, prestiżowe pismo Cahiers du cinéma umieściło jej film na 10. miejscu rankingu Top 10 roku 2013[10].
W 2016 roku Triet napisała i wyreżyserowała komediodramat Victoria[11], który miał swoją premierę w ramach sekcji "Międzynarodowy Tydzień Krytyki" podczas 69. MFF w Cannes[12]. Film był też nominowany do nagrody Cezara za najlepszą reżyserię i scenariusz. W 2019 roku jej kolejny komediodramat Sybilla miał premierę na 72. MFF w Cannes, tym razem w konkursie głównym[13].
W 2023 roku jej thriller sądowy Anatomia upadku startował w konkursie głównym na 76. MFF w Cannes, gdzie został nagrodzony Złotą Palmą[14]. W tym samym roku Triet zdobyła za niego również dwie statuetki Złotych Globów za najlepszy scenariusz i najlepszy film nieanglojęzyczny[15]. W 2024 Triet została pierwszą francuską reżyserką i ósmą kobietą w historii nominowaną do Oscara za najlepszą reżyserię[16]. Anatomia upadku została w sumie nominowana w pięciu kategoriach (najlepszy film, reżyseria, scenariusz, główna rola żeńska i montaż), a Triet dostała statuetkę za najlepszy scenariusz oryginalny[1]. Obraz nominowano również do 7 nagród BAFTA[17] i do 11 Cezarów[18].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Triet mieszka w Paryżu. Jej mąż Arthur Harari jest reżyserem[19]. Ich związek nazwany został przez "Vanity Fair" "prawdziwym power couple"[20]. Para razem współtworzyła scenariusze do filmów Triet Sybilla i Anatomia upadku. Mają dwójkę dzieci.
Poglądy polityczne[edytuj | edytuj kod]
Justine Triet jest członkinią Collectif 50/50 - powstałej w 2018 roku grupy aktywistek walczącej o równe traktowanie wszystkich płci w przemysłach audiowizualnych.[21] Jej filmy, szczególnie krótkometrażowe z początku kariery, podejmowały tematy o wrażliwości społecznej np. protesty studenckie z 2006 roku we Francji czy życie wychowanków domów socjalnych w São Paulo.[22]
Odbierając Złotą Palmę podczas MFF w Cannes w 2023 roku Triet wygłosiła ze sceny ostrą krytykę polityki rządu Emanuela Macrona.[23] Zaadresowała toczące się w tym czasie w całej Francji masowe protesty przeciw reformie emerytalnej, które wg niej były represjonowane "w szokujący sposób" przez "dominującą i bezwsydną władzę". Powiązała społeczne reformy neoliberalnego rządu z szerszymi zmianami, w tym w szczególności przemodelowaniem traktowania kultury we Francji. "Komercjalizacja kultury, której broni ten neoliberalny rząd, jest częścią procesu niszczenia francuskiej wyjątkowości kulturalnej. Tej samej wyjątkowości, bez której nie byłabym dziś tutaj".[24] Jej polityczny spicz spotkał się z krytycznymi głosami. Minister Kultury Francji Rima Abdul Malak stwierdziła w mediach społecznościowych, że wypowiedź Triet była "niesprawiedliwa". Napisała: "Ten film nie ujrzałby światła dziennego bez naszego francuskiego modelu finansowania filmów, który to model pozwala na unikatową w świecie dywersyfikację kulturową". Powtórzyła krytykę następnego dnia w BFM-TV, dodając, że "przemowa Justine Triet jasno pokazuje skrajnie lewicowe ideologiczne podłoże". Burmistrz Cannes, David Lisnard, nazwał Triet w mediach społecznościowych "rozpuszczonym dzieckiem", które postanowiło wygłosić "polityczne pretensje", podczas gdy "otrzymywało prestiżową Złotą Palmę za dofinansowany ze środków publicznych film".[25] Wg Variety kilka francuskich źródeł ze środowiska filmowego zasugerowało, że wygłoszona ze sceny krytyka rządu Macrona mogła zaszkodzić Triet i pozbawić ją szansy w oskarowym wyścigu, bowiem francuska komisja oskarowa w 2023 roku wyselekcjonowała nie zwycięzcę Złotej Palmy, a film Bulion i inne namiętności (La passion de Dodin Bouffant) w reżyserii Anh Hung Tran, by reprezentował Francję w oskarowej kategorii Najlepszy Film Międzynarodowy.[26][27] Sama Triet skomentowała ten wybór, repostując w mediach społecznościowych opinię jednego z użytkowników, który napisał, że sytuacja "śmierdzi zemstą".[28]
W styczniu 2024 Triet, obok m.in. Isabelle Huppert, Pedro Almodovara i braci Dardenne podpisała petycję przeciw reformom skrajnie prawicowego prezydenta Argentyny Javiera Milei. Wg. sygnatariuszy petycji reformy Milei w konsekwencji niszczą Państwowy Instytut Filmu i Sztuk Audiowizualnych INCAA i wraz z nim 8 oddziałów Państwowej Szkoły Filmowej ENERC[29].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Oscary 2024 przyznane! Tym razem wyniki bez większych zaskoczeń [online], Onet Kultura, 11 marca 2024 [dostęp 2024-03-11] (pol.).
- ↑ Peter Debruge: Cannes Awards: ‘Anatomy of a Fall’ Takes Palme d’Or, ‘The Zone of Interest’ and ‘The Pot au Feu’ Among Winners. "Variety", 27.05.2023. [dostęp 2024-02-04]. (ang.).
- ↑ Miranda Murray: France's Triet becomes third female director to win Cannes' top prize. Reuters, 28.05.2023. [dostęp 2024-02-04]. (ang.).
- ↑ Caitlin O'Kane: Oscar nominations 2024: Justine Triet becomes 8th woman ever nominated for best director. CBS News, 23.01.2024. [dostęp 2024-02-04]. (ang.).
- ↑ Justine Triet, cineasta: “La pareja es un intento de democracia que casi siempre termina en dictadura” | Babelia | EL PAÍS [online], com/babelia/2023-11-25/la-directora-de-cine-francesa-justine-triet-la-pareja-es-un-intento-de-democracia-que-casi-siempre-termina-en-dictadura.html [dostęp 2024-04-22] (hiszp.).
- ↑ Anatomy of a Fall director Justine Triet: ‘I didn’t feel that French cinema wanted me around’ | Film | The Guardian [online], theguardian.com [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ Justine Triet | La Semaine de la Critique of Festival de Cannes [online], semainedelacritique.com [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ Age of Panic (La Bataille de Solférino) - Cineuropa [online], cineuropa.org [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ L'ACID - La Bataille de Solférino [online], lacid.org [dostęp 2024-04-22].
- ↑ Avril 2013 - n°688 - Cahiers du Cinéma [online], cahiersducinema.com [dostęp 2024-04-22] (fr.).
- ↑ In Bed with Victoria (Victoria) - Cineuropa [online], cineuropa.org [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ Victoria In Bed with Victoria | La Semaine de la Critique of Festival de Cannes [online], semainedelacritique.com [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ SIBYL - Festival de Cannes [online], festival-cannes.com [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ ANATOMIE D'UNE CHUTE (ANATOMY OF A FALL) - Festival de Cannes [online], festival-cannes.com [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ Golden Globes 2024: France's 'Anatomy of a Fall' wins two awards [online], lemonde.fr [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ Caitlin O'Kane, Oscar nominations 2024: Justine Triet becomes 8th woman ever nominated for best director - CBS News [online], www.cbsnews.com, 23 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-04] (ang.).
- ↑ Justine Triet’s ‘Anatomy Of A Fall’ Clinches Seven BAFTA nominations [online], deadline.com [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ France's Cesar Awards Nominations: Animal Kingdom, Anatomy of a Fall [online], variety.com [dostęp 2024-04-22] (ang.).
- ↑ https://www.imdb.com/name/nm1932959/?ref_=nv_sr_srsg_0_tt_0_nm_8_q_Arthur%2520Harari
- ↑ Justine Triet et Arthur Harari, l'amour comme au cinéma | Vanity Fair [online], vanityfair.fr [dostęp 2024-04-22] (fr.).
- ↑ Justine Triet, a Palme d’Or winner facing the spotlight [online], www.ft.com [dostęp 2024-02-06].
- ↑ Des ombres dans la maison - ecce films [online], eccefilms.fr [dostęp 2024-02-06] (ang.).
- ↑ French Palme d'Or winner provokes controversy with speech criticizing state for 'commercializing culture', „Le Monde.fr”, 30 maja 2023 [dostęp 2024-02-06] (ang.).
- ↑ Vanessa Thorpe, Christy Cooney, Cannes Palme d’Or winner criticises Macron’s ‘repression’ of protests, „The Observer”, 27 maja 2023, ISSN 0029-7712 [dostęp 2024-02-06] (ang.).
- ↑ Niamh Kennedy, French film director attacks Macron during Palme d'Or acceptance speech [online], CNN, 28 maja 2023 [dostęp 2024-02-06] (ang.).
- ↑ Elsa Keslassy, Anatomy of a Fail: Inside France’s Dysfunctional Oscar Committee [online], Variety, 24 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-11] (ang.).
- ↑ Elsa Keslassy i inni, France Selects ‘The Taste of Things’ for Oscars’ International Feature Film Race [online], Variety, 21 września 2023 [dostęp 2024-02-11] (ang.).
- ↑ Palme d'Or winner 'Anatomy of Fall' earns Oscars revenge after French snub [online], France 24, 23 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-11] (ang.).
- ↑ Zac Ntim, Argentina Industry Crisis: Local Biz Fearful Ahead Of “Devastating” Reforms; Almodóvar, Iñárritu, Triet & More Sign Letter Condemning Far-Right Leader’s Plan To Scrap State Film Funding [online], Deadline, 24 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-06] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Justine Triet w bazie IMDb (ang.)
- Justine Triet w bazie Filmweb
- Justine Triet podczas ceremonii rozdania nagród na MFF w Cannes w 2023 w serwisie YouTube