Józef Śliwicki

Józef Śliwicki
Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1867 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	7 października 1944 ; Jędrzejów
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Felicja Pichor
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Śliwicki (ur. 26 grudnia 1867 w Warszawie, zm. 7 października 1944 w Jędrzejowie) – polski aktor, reżyser.

Życiorys

Syn Leona Śliwickiego (tapicera Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności) i Michaliny z Trapszów. Od 31 lipca 1923 mąż aktorki Felicji Pichor. Gry aktorskiej uczył się w szkole swego stryjecznego dziadka Anastazego Trapszy. Debiutował 28 grudnia 1884 w amatorskim zespole Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Za krakowski debiut uważa się jego rolę Pomocnika Rejenta w Lisie w kurniku w 1885. Występował w Krakowie do 1898. W latach 1893–1896 był także reżyserem krakowskiego teatru. Od 13 września 1898 pracował w Warszawskich Teatrach Rządowych jako aktor, a także reżyser (1905-1907 i 1908-1914). Po I wojnie światowej grał i reżyserował w Teatrach Miejskich, zaś od 1924 w Narodowym w Warszawie. W latach 1909–1915 był profesorem Szkoły Aplikacyjnej, 1910-1914 - Klasy Dramatycznej przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym, 1916-1921 - Warszawskiej Szkoły Dramatycznej, od 1921 - Państwowej Szkoły Dramatycznej w Warszawie. W 1906 został prezesem Kasy Pożyczkowo-Wkładowej Artystów WTR. W 1919 oraz w latach 1921-1924, 1926-1929 i 1933-1939 pełnił obowiązki prezesa ZASP. W 1919 otrzymał godność honorowego prezesa ZASP.

Jego dorobek liczy 644 ról, m.in.

Romea w Romeu i Julii Williama Szekspira
tytułową w Makbecie Williama Szekspira
Filona w Balladynie Juliusza Słowackiego
Zbigniewa w Mazepie Juliusza Słowackiego
tytułową w Fantazym Juliusza Słowackiego
Szczęsnego w Horsztyńskim Juliusza Słowackiego
Albina w Ślubach panieńskich Aleksandra Fredry
Birbanckiego w Dożywociu Aleksandra Fredry
Lubomira w Panu Geldhabie Aleksandra Fredry
Biskupa w Bolesławie Śmiałym Stanisława Wyspiańskiego
tytułową w Kościuszce pod Racławicami Władysława Ludwika Anczyca
tytułową w Don Carlosie Friedricha Schillera
Mortimera w Marii Stuart Friedricha Schillera
Mistrza Henryka w Dzwonie zatopionym Gerharta Hauptmanna
Gottwalda w Hanusi Gerharta Hauptmanna

Był aktorem inteligentnym, sumiennym i pracowitym.[...] Jako działacz w znacznym stopniu przyczynił się do podniesienia społecznej reputacji polskiego aktora. Za swoje zasługi został nagrodzony tytułami członka zasłużonego i honorowego, a od 1919 także honorowego prezesa ZASP^[1].

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera PPRK-1-39)^[2].

Filmografia

1912 Krwawa dola
1921 Na jasnym brzegu, jako malarz Świrski
1922 Strzał, jako dyrektor Groński
Tajemnica przystanku tramwajowego
1923 Niewolnica miłości
1924 Miłość przez ogień i krew, jako weteran z 1863 roku
1926 O czym się nie myśli
Trędowata, jako hrabia Barski
1927 Uśmiech losu, jako adwokat Szamocki
Ziemia obiecana, jako bankier Zucker
1928 Pan Tadeusz, jako stolnik
1934 Przeor Kordecki – obrońca Częstochowy, jako Jan II Kazimierz
1936 Bolek i Lolek
1938 Profesor Wilczur, jako prezes

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)^[3]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1924)^[4]
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1933)^[5]
Złoty Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)^[6]

Przypisy

↑ [Śliwicki Józef] w: Raszewski Z., Słownik biograficzny teatru polskiego. 1765-1965, t.1, Warszawa 1973, s. 725.
↑ Cmentarz Stare Powązki: FELICYA ŚLIWICKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-02] .
↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu sztuki”.
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 30.
↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi dla sceny polskiej”.
↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 460 „za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej”.

Linki zewnętrzne

Józef Śliwicki w bazie Filmoteki Narodowej „Nitrofilm”
Materiały dotyczące Józefa Śliwickiego w bibliotece Polona

[1] [Śliwicki Józef] w: Raszewski Z., Słownik biograficzny teatru polskiego. 1765-1965, t.1, Warszawa 1973, s. 725.

[2] Cmentarz Stare Powązki: FELICYA ŚLIWICKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-02] .

[3] M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu sztuki”.

[4] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 30.

[5] M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi dla sceny polskiej”.

[6] M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 460 „za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]