Karol Rómmel

Data i miejsce urodzenia	23 maja 1888 ; Grodno
Data śmierci	13 marca 1967
Dorobek medalowy
	Igrzyska olimpijskie

Karol Rómmel
	podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	22 maja 1888 ; Grodno, gubernia grodzieńska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	7 marca 1967 ; Elbląg, Polska
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1929
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Wojsko Polskie
Jednostki	14 Małorosyjski Pułku Kirasjerów/Dragonów; 8 Pułk Ułanów; 1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa (kampania wrześniowa)
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Karol Rómmel (do 1918 Rummel, ur. 10 maja^?/22 maja 1888 w Grodnie, zm. 7 marca 1967 w Elblągu) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, jeździec, trzykrotny olimpijczyk.

Życiorys

Pochodził ze starej kurlandzkiej szlachty. Urodził się 22 maja 1888 w Grodnie, w rodzinie Karola Aleksandra (1855–1917), generała rosyjskiej armii, i Marii z Marcinkiewiczów. Był bratem Juliusza, generała, oraz Wilhelma, Waldemara i Jana. W 1918 pod wpływem brata Juliusza zmienił pisownię nazwiska zastępując „u” literą „ó”. Był mężem Marii (zm. 1976), ojcem Wilhelma Karola, malarza.

Służba wojskowa

Ukończył Korpus Kadetów w Odessie (1906), Pawłowską Junkierską Szkołę Piechoty w Petersburgu (1908) oraz Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, na której studiował malarstwo i rysunek. Razem z braćmi: Juliuszem, Wilhelmem, Waldemarem i Janem pełnił zawodową służbę wojskową w Armii Imperium Rosyjskiego. W 1914 roku w stopniu rotmistrza służył w 14 Małorosyjskim pułku kirasjerów/dragonów w Kaliszu. Z armii rosyjskiej odszedł w 1917 w stopniu pułkownika.

W 1919 wstąpił do Wojska Polskiego, zweryfikowany w lipcu 1919 w stopniu majora. Podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodził 8 pułkiem ułanów. Następnie był instruktorem jazdy w szkołach oficerskich kawalerii w Przemyślu, Starej Wsi i w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu^[1]. W 1924 pełnił służbę w 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Z dniem 31 grudnia 1929 przeniesiony został w stan spoczynku.

Osiągnięcia sportowe

Trzykrotnie brał udział w igrzyskach olimpijskich.

Na igrzyskach w Sztokholmie 1912, startując jeszcze w reprezentacji Rosji, był o krok od złotego medalu w skokach przez przeszkody. Pod koniec bezbłędnego drugiego przejazdu, jego koń Siablik pośliznął się na mokrym podłożu (ostatnią przeszkodą był rów z wodą) i upadł, a Rómmel złamał sześć żeber: mimo to wsiadł na konia i półprzytomny dokończył występ. Został sklasyfikowany na 15. miejscu, zyskał wielki aplauz publiczności, a król Szwecji Gustaw V odwiedził go w szpitalu i wręczył mu kopię złotego medalu olimpijskiego^[2].

Na igrzyskach w Paryżu w 1924 zajął w skokach przez przeszkody indywidualnie 10. miejsce, a z drużyną – 6. miejsce (partnerzy Zdzisław Dziadulski, Adam Królikiewicz, Kazimierz Szosland), natomiast w WKKW: indywidualnie 10. miejsce z drużyną – 7. miejsce (partnerzy Tadeusz Komorowski, Kazimierz Suski de Rostwo, Kazimierz Szosland). Był wtedy organizatorem i w istocie trenerem polskiej ekipy jeździeckiej^[2].

Na igrzyskach w Amsterdamie 1928 zdobył wreszcie, pod koniec kariery sportowej, medal olimpijski. Startując na koniu Donneuse, w WKKW indywidualnie zajął dalekie, 26. miejsce, ale drużyna zdobyła brązowy medal (partnerzy: Michał Woysym-Antoniewicz i Józef Trenkwald). Tym razem dopisało mu szczęście – cross był niezwykle trudny i ukończyły go w komplecie tylko Holandia, Norwegia i Polska, co zapewniło Polakom medal, mimo iż indywidualnie zajęli 15., 25. i 26. miejsce (zawody ukończyło 28 jeźdźców na 46 startujących).

W Plebiscycie Przeglądu Sportowego 1927 zajął drugie miejsce. W roku 1931 na koniu Caraibe brał udział w sławnej gonitwie Wielka Pardubicka, której nie ukończył (na trasie gonitwy miał trzy upadki, a następnie koń odmówił skoku). Był trenerem polskich jeźdźców przygotowujących się do igrzysk olimpijskich w okresie międzywojennym.

Często gościł w Łodzi, m.in. biorąc udział w gonitwach na torze w Rudzie Pabianickiej^[3]^[4] oraz utrzymując ożywione kontakty z łódzkim środowiskiem jeździeckim w kręgu łódzkiej burżuazji m.in. trenując członków Łódzkiego Klubu Jazdy Konnej^[5]^[6].

Wojna i czasy powojenne

W czasie II wojny światowej był więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych KL Dachau i KL Gusen I (Mauthausen). Po wojnie pracował jako trener (m.in. w Sopocie), a pod jego opieką wyrosło wielu wybitnych jeźdźców polskich.

Występował także w filmach jako konsultant i aktor niezawodowy (Lotna, Krzyżacy, Milczenie i Tarpany).

Karol Rómmel pochowany został na Centralnym Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku-Wrzeszczu^[7] (rejon XII, taras III-1-8/9)^[8].

Awanse

podpułkownik – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1919 w korpusie oficerów kawalerii

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 1942 (1921)^[9]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1928)^[10]^[11]
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: po raz pierwszy 29 kwietnia 1925^[12])
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[13]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[13]
Odznaka za Rany i Kontuzje^[14]
Złota Honorowa Polska Odznaka Jeździecka

Krzyż Kawalerski Orderu Domowego pw. świętych Maurycego i Łazarza (Włochy)
Medal V Olimpiady (Szwecja 1912)

Przypisy

↑ Koń przed... panną. cwk.grudziadz.pl. [dostęp 2014-12-09].
↑ ^a ^b Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Karol Rómmel – wzbudził podziw króla Szwecji, papież Franciszek zapamiętał go na lata – WP SportoweFakty [online], sportowefakty.wp.pl, 10 marca 2016 [dostęp 2020-09-28] (pol.).
↑ Baedeker łódzki: Dawny tor wyścigów konnych w Rudzie Pabianickiej..., było, minęło - mogłoby wrócić [online], 28 października 2019 [dostęp 2023-02-19] .
↑ „Łódź w Ilustracji”, 8 VIII 1926, nr 32, s. 2 (foto po zawodach na koniu ze swojej stajni).
↑ „Łódź w Ilustracji”, 4 II 1934, nr 5, s. 4 (podczas treningu członków ŁKJK w tatersalu) przy al. T. Kościuszki 73/75 w Łodzi
↑ „Łódź w Ilustracji”, 11 II 1934, nr 6, s. 6 (w grupie członków Klubu z rodzin największych łódzkich przemysłowców, uczestników „pierwszego pokazu jazdy sportowej ŁKJK” przygotowanego przez K. Rómmla).
↑ Znani niezapomniani – Rómmel Karol [online], niezapomniani.org [dostęp 2020-04-25] .
↑ Karol Rómmel. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2020-05-27].
↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3313 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 3).
↑ M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 176 „za zasługi na polu rozwoju sportu konnego w wojsku oraz w dziedzinie propagandy hippiki polskiej zagranicą”.
↑ Odznaczenia orderem Polonia Restituta. „Kurier Warszawski”. Nr 134, s. 16, 15 maja 1928.
↑ M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi na polu rozwoju sportu konnego w wojsku”.
↑ ^a ^b Na podstawie fotografii.
↑ Na podstawie fotografii.

Bibliografia, linki

Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924.
Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928.
Kazimierz Toporowicz, Rómmel (Rummel) Karol, [w:] Polski Słownik Biograficzny t. XXXII, Warszawa-Kraków-Wrocław-Gdańsk 1989–1991, s. 495–496 wersja elektroniczna IPSB
R. Wryk: Sport Olimpijski w Polsce 1919–1939. Biogramy olimpijczyków. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006. (pol.).
Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Karol Rómmel. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2014-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 sierpnia 2014)].
Polski Komitet Olimpijski: Karol Rómmel – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-05-31]. (pol.).
Karol Rómmel w bazie filmpolski.pl
Первый белорусский олимпиец. news.tut.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-12)].

[1] Koń przed... panną. cwk.grudziadz.pl. [dostęp 2014-12-09].

[:0-2] Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Karol Rómmel – wzbudził podziw króla Szwecji, papież Franciszek zapamiętał go na lata – WP SportoweFakty [online], sportowefakty.wp.pl, 10 marca 2016 [dostęp 2020-09-28] (pol.).

[3] Baedeker łódzki: Dawny tor wyścigów konnych w Rudzie Pabianickiej..., było, minęło - mogłoby wrócić [online], 28 października 2019 [dostęp 2023-02-19] .

[4] „Łódź w Ilustracji”, 8 VIII 1926, nr 32, s. 2 (foto po zawodach na koniu ze swojej stajni).

[5] „Łódź w Ilustracji”, 4 II 1934, nr 5, s. 4 (podczas treningu członków ŁKJK w tatersalu) przy al. T. Kościuszki 73/75 w Łodzi

[6] „Łódź w Ilustracji”, 11 II 1934, nr 6, s. 6 (w grupie członków Klubu z rodzin największych łódzkich przemysłowców, uczestników „pierwszego pokazu jazdy sportowej ŁKJK” przygotowanego przez K. Rómmla).

[7] Znani niezapomniani – Rómmel Karol [online], niezapomniani.org [dostęp 2020-04-25] .

[8] Karol Rómmel. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2020-05-27].

[9] Dekret Wodza Naczelnego L. 3313 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 3).

[10] M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 176 „za zasługi na polu rozwoju sportu konnego w wojsku oraz w dziedzinie propagandy hippiki polskiej zagranicą”.

[11] Odznaczenia orderem Polonia Restituta. „Kurier Warszawski”. Nr 134, s. 16, 15 maja 1928.

[12] M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi na polu rozwoju sportu konnego w wojsku”.

[:1-13] Na podstawie fotografii.

[14] Na podstawie fotografii.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]