Krzysztof Wyszkowski
Krzysztof Wyszkowski (2015) | |
Data i miejsce urodzenia |
10 sierpnia 1947 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
polityk, publicysta, działacz opozycyjny |
Stanowisko |
członek Kolegium IPN (od 2016) |
Partia | |
Dzieci |
4 |
Krewni i powinowaci |
Błażej Wyszkowski (brat) |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Krzysztof Wyszkowski (ur. 10 sierpnia 1947 w Ostrowi Mazowieckiej[1]) – polski polityk, publicysta, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, doradca premierów Jana Krzysztofa Bieleckiego oraz Jana Olszewskiego, od 2016 członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Faktycznie urodził się 10 sierpnia 1947 w Ostrowi Mazowieckiej[1]. W dokumentach jako datę urodzenia wpisano jednak 10 listopada 1947, a jako miejscowość urodzenia Mrągowo[2]. Również sam Krzysztof Wyszkowski (np. na swojej stronie wyszkowski.com.pl) podał datę i miejsce urodzenia takie jak w oficjalnych dokumentach[3]. Jak sam wskazał, wpisanie fałszywych danych do metryki wynikało z ukrywania się rodziny przed komunistyczną władzą z uwagi na represje wobec jego ojca, który miał być żołnierzem Armii Krajowej[1][a].
Ukończył w 1961 Szkołę Podstawową nr 15 w Olsztynie, następnie podjął naukę w II Liceum Ogólnokształcącym im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Olsztynie, którą przerwał po dwóch latach[4]. Od 1963 pracował zawodowo m.in. jako robotnik w Miejskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w Olsztynie, później był operatorem spychacza, konwojentem, ajentem stacji benzynowej i pracownikiem Olsztyńskich Zakładów Samochodowych[5]. W 1975 przeprowadził się do Trójmiasta i zamieszkał w Gdańsku[5]. Od połowy lat 70. z uwagi na działalność antykomunistyczną był inwigilowany i rozpracowany przez funkcjonariuszy SB[5][2].
Od 1977 współpracował z Komitetem Samoobrony Społecznej „KOR”. Rok później był współzałożycielem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, opracował deklarację WZZ. Pod koniec lat 70. zajmował się wydawaniem publikacji drugiego obiegu[5]. W ramach represji zatrzymywany na 48 godzin, a jego mieszkanie wielokrotnie poddawano przeszukaniom[2].
W 1980 uczestniczył w strajku sierpniowym w Stoczni Gdańskiej. W 1981 był sekretarzem redakcji „Tygodnika Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego został zatrzymany 13 grudnia 1981 w Grand Hotelu w Sopocie, następnie internowany w Strzebielinku, gdzie prowadził kilkudniową głodówkę protestacyjną. W sierpniu 1982 uciekł, pozostając w ukryciu. W lipcu 1983 został tymczasowo aresztowany, zwolnienie uzyskał na mocy amnestii. Współpracował z prasą podziemną, publikując swoje teksty w „Tygodniku Wojennym”. W maju i sierpniu 1988 uczestniczył w strajkach w Stoczni Gdańskiej[5].
W 1989 z ramienia Video Studio Gdańsk był obserwatorem obrad Okrągłego Stołu. W tym samym roku został kierownikiem działu politycznego w „Tygodniku Solidarność”[5].
W 1990, pomimo sporów z Lechem Wałęsą poparł go w wyborach prezydenckich, gdyż uważał, że wśród kandydatów ubiegających się wówczas o urząd prezydenta nie było nikogo lepszego[6]. Wszedł także w skład sztabu wyborczego Lecha Wałęsy. W latach 1991–1992 był doradcą premierów Jana Krzysztofa Bieleckiego i Jana Olszewskiego. Od 1990 należał do Kongresu Liberalno-Demokratycznego, z którego wystąpił w 1992[5]. W wyborach parlamentarnych w 1993 bez powodzenia kandydował do Sejmu z 1. miejsca gdańskiej listy Koalicji dla Rzeczypospolitej (otrzymał 5578 głosów).
Był zatrudniony w Komisji Likwidacyjnej RSW „Prasa-Książka-Ruch”, w latach 90. był członkiem zarządu spółki prawa handlowego Srebrna. Zajął się działalnością publicystyczną m.in. w ramach „Gazety Polskiej”[5].
Publicznie oskarżył Lecha Wałęsę o współpracę z SB w latach 70., a przedstawicieli NSZZ „Solidarność” o przywłaszczenie pieniędzy otrzymanych we Francji na początku lat 80. od francuskich związkowców. W 2004 oskarżył o współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa Małgorzatę Niezabitowską, z którą zetknął się m.in. w redakcji „Tygodnika Solidarność”.
W kwietniu 2010 złożył akces do Prawa i Sprawiedliwości[7]. W wyborach samorządowych w listopadzie 2014 bezskutecznie z ramienia tej partii kandydował do rady miasta Sopotu[8].
Od kwietnia 2016[9] do grudnia 2023[10] był doradcą wojewody pomorskiego Dariusza Drelicha ds. politycznych i historycznych.
W czerwcu 2016 został powołany przez Sejm w skład Kolegium IPN[11]. W czerwcu 2023 wybrany w skład tego gremium na kolejną kadencję[12].
Kontrowersje
[edytuj | edytuj kod]Konflikt z Lechem Wałęsą
[edytuj | edytuj kod]Krzysztof Wyszkowski publicznie zarzucił Lechowi Wałęsie współpracę z SB w latach 70., czemu były prezydent konsekwentnie zaprzeczał. Lech Wałęsa wytoczył mu w 2005 proces o naruszenie dóbr osobistych za nazwanie go współpracownikiem SB o pseudonimie „Bolek”. Krzysztof Wyszkowski przegrał ten proces w pierwszej instancji, jednak na skutek odwołania wyrok został uchylony do ponownego rozpoznania. W 2010 Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił pozew byłego prezydenta, nie przesądzając kwestii merytorycznych, uznał bowiem, że Krzysztof Wyszkowski zachował należytą staranność w wykazaniu, iż Lech Wałęsa mógł być tajnym współpracownikiem[13]. Rozpatrując odwołanie Lecha Wałęsy, Sąd Apelacyjny w Gdańsku w 2011 zmienił ten wyrok, uwzględniając w części powództwo i zobowiązując Krzysztofa Wyszkowskiego do przeprosin[14]. W 2017 Sąd Okręgowy w Gdańsku nieprawomocnie nakazał mu zamieścić przeprosiny wobec byłego prezydenta za twierdzenie w mediach, iż wygrał z nim proces dotyczący oskarżenia o bycie tajnym współpracownikiem SB „Bolek”[15].
W 2009 za nazwanie Krzysztofa Wyszkowskiego w jednym z wywiadów „małpą z brzytwą”, „wariatem” i „chorym debilem”, gdy ten zarzucił mu współpracę z SB, Lech Wałęsa został zobowiązany do zapłaty 7500 zł zadośćuczynienia[16].
21 kwietnia 2021 Izba Kontroli Nadzwyczajnej Sądu Najwyższego uchyliła wyrok z 2011, nakazujący Wyszkowskiemu przeproszenie Wałęsy za określenie go tajnym współpracownikiem SB[17][18][19].
Oszczerstwa wobec uczestniczek powstania warszawskiego
[edytuj | edytuj kod]10 października 2021 zamieścił wpis na Twitterze, w którym zrównał uczestniczki powstania warszawskiego, sanitariuszki Wandę Traczyk-Stawską i Annę Przedpełską-Trzeciakowską z hitlerowskim zbrodniarzem Oskarem Dirlewangerem, odpowiedzialnym za masowe mordy na ludności cywilnej[20][21]. Później Wyszkowski przeprosił za te słowa tłumacząc się rozstrojem nerwowym, a rzecznik prasowy Instytutu Pamięci Narodowej potępił jego słowa[22].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Syn Stefana i Eulalii (Krystyny)[2], brat Błażeja Wyszkowskiego. Ma czworo dzieci.
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]W 2015 został przez prezydenta Andrzeja Dudę odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[23], a 13 grudnia 2017 udekorowany przez niego Krzyżem Wolności i Solidarności[24]. W 2021 otrzymał odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[25].
W 2012 otrzymał Nagrodę im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego[26]. W 2013 wyróżniony doroczną Nagrodą im. św. Grzegorza I Wielkiego, przyznawaną przez miesięcznik „Niezależna Gazeta Polska – Nowe Państwo”[27]. W 2017 podczas sesji Rady Miasta Gdańska odrzucono wniosek o nadanie mu tytułu honorowego obywatela miasta[28].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Według K. Wyszkowskiego jego ojciec Stefan był żołnierzem oddziału Kedywu AK pod dowództwem "Orlika", działającego w okolicach Ostrołęki (zob. "Wolne Związki Zawodowe. Transkrypcja. Krzysztof Wyszkowski" (autor Katarzyna Starosielec). Tymczasem według bazy IPN Stefan Wyszkowski s. Antoniego w czasie okupacji był dowódcą rejonu Batalionów Chłopskich w obwodzie Piotrków Trybunalski (por. "Dane osoby z katalogu osób rozpracowywanych. Stefan Wyszkowski").
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Sensacja w „Wywiadzie z chuliganem”! Wyszkowski ujawnia: moja data i miejsce urodzenia są sfałszowane. niezalezna.pl, 12 lutego 2018. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ a b c d Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-12-06].
- ↑ Krzysztof Wyszkowski. wyszkowski.com.pl. [dostęp 2018-07-02].
- ↑ Druk nr 638: Lista kandydatów na członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. sejm.gov.pl, 21 czerwca 2016. [dostęp 2016-07-31].
- ↑ a b c d e f g h Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2016-06-23].
- ↑ Jarosław Kurski, Wódz – przedostatni rozdział, „Gazeta Wyborcza” z 22 kwietnia 1992.
- ↑ Polacy garną się do PiS. wprost.pl, 30 kwietnia 2010. [dostęp 2016-06-23].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2016-06-23].
- ↑ Co Krzysztof Wyszkowski doradzi wojewodzie. trojmiasto.wyborcza.pl, 21 kwietnia 2016. [dostęp 2016-06-29].
- ↑ Jest nowy kurator oświaty, odwołano też Wyszkowskiego. Pani wojewoda robi porządki w pomorskim urzędzie. trojmiasto.wyborcza.pl, 22 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-30].
- ↑ Sejm wybrał członków Kolegium IPN. rp.pl, 23 czerwca 2016. [dostęp 2016-06-23].
- ↑ Sejm powołał członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. dzieje.pl. [dostęp 2023-06-22].
- ↑ Wałęsa przegrał w sądzie z Wyszkowskim. tvn24.pl, 31 sierpnia 2010. [dostęp 2016-06-23].
- ↑ Wyszkowski przegrał proces. rp.pl, 24 marca 2011. [dostęp 2016-06-23].
- ↑ Sąd wydał wyrok w sprawie Wyszkowski-Wałęsa. onet.pl, 24 października 2017. [dostęp 2017-10-24].
- ↑ Wałęsa zapłaci 7,5 tys. zł za „małpę z brzytwą”. newsweek.pl, 9 sierpnia 2011. [dostęp 2016-06-23].
- ↑ Sąd Najwyższy: Wyszkowski nie musi przepraszać Wałęsy za słowa o TW "Bolek". gazetaprawna.pl, 2021-04-21. [dostęp 2022-06-13].
- ↑ Krzysztof Wyszkowski wygrał z Lechem Wałęsą. gdansk.tvp.pl. [dostęp 2022-06-13]. (pol.).
- ↑ Wyszkowski nazwał Wałęsę "Bolkiem", ale nie musi przepraszać. Jest wyrok SN. wiadomosci.gazeta.pl. [dostęp 2022-06-13]. (pol.).
- ↑ Członek Kolegium IPN oczernia powstanki. "Jeśli jest jakaś skala obrzydlistwa?" [online], TOK FM [dostęp 2023-02-27] (pol.).
- ↑ Szokujący wpis członka kolegium IPN. Porównał powstańców do zbrodniarza SS [online], www.rmf24.pl [dostęp 2023-02-27] (pol.).
- ↑ WPROST.pl, Skandal po słowach Wyszkowskiego. Porównał uczestniczki Powstania Warszawskiego do nazisty [online], Wprost, 11 października 2021 [dostęp 2021-10-11] (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 grudnia 2015 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2016 r. poz. 122).
- ↑ Uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych. ipn.gov.pl, 13 grudnia 2017. [dostęp 2017-12-13].
- ↑ Krzysztof Wyszkowski uhonorowany odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. radiomaryja.pl, 16 lipca 2021. [dostęp 2021-07-17].
- ↑ Krzysztof Wyszkowski otrzymał nagrodę im. Lecha Kaczyńskiego. radiomaryja.pl, 23 grudnia 2012. [dostęp 2016-06-29].
- ↑ „Cała jego droga życiowa jest przepiękną lekcją bohaterstwa”. Wyszkowski wśród nagrodzonych przez „GP”. wpolityce.pl, 7 lutego 2013. [dostęp 2016-06-29].
- ↑ Krzysztof Wyszkowski nie zostanie honorowym obywatelem Gdańska. trojmiasto.pl, 28 września 2017. [dostęp 2017-09-28].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Wyszkowski. wyszkowski.com.pl. [dostęp 2021-07-18].
- Członkowie i współpracownicy Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”
- Członkowie Kolegium IPN i Rady IPN
- Działacze Wolnych Związków Zawodowych
- Internowani w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1981–1982
- Laureaci Nagrody im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego
- Laureaci nagrody im. św. Grzegorza I Wielkiego
- Ludzie urodzeni w Ostrowi Mazowieckiej
- Ludzie związani z Olsztynem
- Ludzie związani z Sopotem
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
- Politycy Kongresu Liberalno-Demokratycznego
- Politycy Prawa i Sprawiedliwości
- Politycy związani z Gdańskiem
- Polscy publicyści
- Polscy robotnicy
- Uczestnicy protestów głodowych w Polsce Ludowej
- Uczestnicy strajków 1988
- Uczestnicy wydarzeń Sierpnia 1980
- Wydawcy podziemni w PRL (1976–1989)
- Urodzeni w 1947