Przejdź do zawartości

Maciaszowce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maciaszowce
Matiašovce
Ilustracja
Kościół Św. Piotra i Pawła
Flaga
Flaga
Państwo

 Słowacja

Kraj

 preszowski

Powiat

Kieżmark

Starosta

Marián Štefaňák[1]

Powierzchnia

17,50[2] km²

Wysokość

544[3] m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


832[4]
47,38[5] os./km²

Nr kierunkowy

+421 52[3]

Kod pocztowy

059 05[3]

Tablice rejestracyjne

KK

Położenie na mapie kraju preszowskiego
Mapa konturowa kraju preszowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Maciaszowce”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, u góry znajduje się punkt z opisem „Maciaszowce”
49°21′14″N 20°21′44″E/49,353889 20,362222
Strona internetowa

Maciaszowce (słow. Matiašovce) – wieś (obec) na Słowacji, w powiecie kieżmarskim, kraju preszowskim. Znajduje się na wysokości 556 m n.p.m. w etnograficznym regionie zwanym Spiszem, nad rzeką Rieka uchodzącą do Dunajca[6].

Miejscowość zabudowana jest w typowy dla Spiszu sposób: domki skupione blisko siebie, bezpośrednio przy głównej drodze prowadzącej przez wieś[7]. Jest to droga krajowa nr 542 ze Starej Wsi Spiskiej do Białej Spiskiej. Oprócz niej z Maciaszowców wychodzi jeszcze droga, do otoczonej lasami Magury Spiskiej, niewielkiej miejscowości Zálesie[6].

Miejscowość została założona na początku XIV wieku przez Kokosza Berzewiczego i początkowo wchodziła w skład dóbr niedzickich. W latach 1412–1769 należała do Polski. Zachowały się dokumenty o wielkiej zarazie (zwanej wówczas „morowym powietrzem”) w latach 1710-1711, w wyniku której zmarło 236 jej mieszkańców[7].

Nazwa miejscowości pochodzi od imienia Matiasz, które w starej gwarze podhalańskiej znaczy Maciej. Głównym zabytkiem Maciaszowców jest pochodzący z XIV w. kościół Św. Piotra i Pawła, otoczony grubym murem kamiennym, w którym wykonane są stacje drogi krzyżowej[7].

Do historii wsi Maciaszowce na Spiszu przeszedł najstarszy mieszkaniec Maciej Birkowski (1576–1708), który według ksiąg metrykalnych dożył 132 lat. Osobę Macieja Birkowskiego przedstawia Roman Kaleta w publikacji „Sensacje z dawnych lat” (wyd. 1986, str. 131).

We wsi jest używana gwara spiska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-28]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 17,50S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  5. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  6. a b Dookoła Tatr. Mapa 1:100 000. Sygnatura, 2003. ISBN 978-83-87873-44-8.
  7. a b c Józef Nyka: Pieniny. Przewodnik. Wyd. IX. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006. ISBN 83-915859-4-8.
  8. Júlia Dudášová-Kriššáková, Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy, Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016, s. 20-24, ISBN 978-80-555-1714-8 (słow.).