49°20′05″N 20°20′40″E/49,334722 20,344444Hanuszowce
| ||
 Kaplica przy skrzyżowaniu dróg | ||
| Państwo |  Słowacja
| |
| Kraj | preszowski | |
| Powiat | Kieżmark | |
| Starosta | Jozef Dudžák[1] | |
| Powierzchnia | 14,296[2] km² | |
| Wysokość | 593[3] m n.p.m. | |
| Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
749[3] 52,39 os./km² | |
| Nr kierunkowy | 052 | |
| Kod pocztowy | 059 04 | |
| Tablice rejestracyjne | KK | |
Położenie na mapie kraju preszowskiego   Hanuszowce | ||
Położenie na mapie Słowacji  Hanuszowce | ||
| 49°20′05″N 20°20′40″E/49,334722 20,344444
| ||
| Strona internetowa | ||
Hanuszowce (słow. Spišské Hanušovce) – wieś (obec) na Słowacji w powiecie Kieżmark. Znajduje się na średniej wysokości 593 m n.p.m., u podnóża Magury Spiskiej, nad rzeką Rieka uchodzącą do Dunajca. Należy do etnograficznego regionu zwanego Zamagurzem[4]. W 2011 liczyła 749 mieszkańców.
Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1313 r., ale historycy twierdzą, że osada powstała tutaj już w XIII wieku. Właściciel tych terenów, Kokosz Berzewiczy, przekazał Hanuszowce zakonowi bożogrobców z pobliskiego Lendaku. Zakonnicy ci sprowadzili tutaj osadników z Polski. W 1593 Hanuszowce zostały wykupione przez Györgya Horvátha – właściciela zamku w Niedzicy[5].
Miejscowość zabudowana jest w typowy na Spiszu sposób – domy gęsto jeden przy drugim, bezpośrednio przy głównej drodze prowadzącej przez wieś. Jest to droga krajowa nr 542 z Spiskiej Starej Wsi do Białej Spiskiej. Oprócz niej odchodzi od Hanuszowców przez Przełęcz Hanuszowską (821 m) droga do położonych w głębi Magury Spiskiej miejscowości Frankowa i Osturnia. Oryginalnych zabytków ludowego budownictwa spiskiego ostało się już niewiele. Do największych zabytków należą pochodzący z XIX w. kasztel, kościół św. Andrzeja (był gotycki, później został przebudowany w innym stylu) i kaplica przy skrzyżowaniu dróg[5].
Z Hanuszowców pochodzi znany współczesny astronom – Vojtech Rusin[5].
Tuż przy Hanuszowcach i złączona z nimi znajduje się dawniej samodzielna wieś Potok (dawniej nazywana Matiaszowskim Potokiem). Jest to najmłodsza wieś Zamagurza. Założyło ją w 1888 r. 14 polskich górali z Bukowiny Tatrzańskiej, Poronina i Zakopanego, którzy zakupili należący do Maciaszowców dwór wraz z jego ziemiami. W 2008 miejscowość ta liczyła 150 mieszkańców[5]. We wsi jest używana gwara spiska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí (słow.). Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-28].
- ↑ Registre obnovenej evidencie pozemkov (słow.). Úrad geodézie, kartografie a katastra SR, 2017-08-10. [dostęp 2017-11-19].
- ↑ a b Slovakia: Prešovský kraj (ang.). W: City Population [on-line]. [dostęp 2017-09-28].
- ↑ Dookoła Tatr. Mapa 1:100 000. Sygnatura, 2003. ISBN 978-83-87873-44-8.
- ↑ a b c d Józef Nyka: Pieniny. Przewodnik. Wyd. IX. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006. ISBN 83-915859-4-8.
- ↑ Júlia Dudášová-Kriššáková, Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy, Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016, s. 20-24, ISBN 978-80-555-1714-8 (słow.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Hanuszowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 30.
| ||||||||
