Przejdź do zawartości

Marcin Woyczyński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marcin Ignacy Marian Woyczyński
Ilustracja
Marcin Woyczyński w okresie służby w Legionach Polskich
pułkownik lekarz pułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

14 lipca 1870
Woroneż

Data i miejsce śmierci

25 lipca 1944
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1925 i 1928-1935

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Generalny Inspektor Sił Zbrojnych

Stanowiska

lekarz przyboczny

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska (bitwa o Lwów)
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Multimedia w Wikimedia Commons

Marcin Ignacy Marian Woyczyński (ur. 14 lipca 1870 w Woroneżu, zm. 25 lipca 1944 w Warszawie) – doktor medycyny, pułkownik lekarz Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako syn Ignacego i Kazimiery z Szklenników. Był bratem Marii (1873–1962), żony Wacława Stankiewicza (1866–1940)[1]. Absolwent Wojskowej Akademii Lekarskiej w Piotrogrodzie. W 1895 roku uzyskał tytuł doktora medycyny. W 1896 roku osiadł w Galicji, a w 1900 roku jego dyplom lekarski został nostryfikowany na Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przyłączył się do ruchu socjalistycznego, od 1904 roku działał w Organizacji Bojowej PPS. Jego pierwszą żoną była Maria, później zamężna z Józefem Mireckim (1879–1908), także członkiem Organizacji Bojowej PPS, straconym na stokach Cytadeli[2]. W 1906 roku był jednym z organizatorów Akademickiego Klubu Turystycznego we Lwowie[3]. Po upadku rewolucji 1905 roku zamieszkał w Zakopanem. Od 1912 roku był członkiem tamtejszego Związku Strzeleckiego.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Oddziałów Strzeleckich Józefa Piłsudskiego. Rozkazem Komendy Legionów Polskich z 10 października 1914 roku został mianowany lekarzem II batalionu 3 pułku piechoty w składzie II Brygady, a dzień później awansowany do rangi podporucznika lekarza. 3 grudnia 1914 jego batalion został przeniesiony do 2 pułku piechoty w składzie II Brygady. W 1915 roku odbył leczenie w Szpitalu Rezerwowym nr 1 w Wiedniu. 15 grudnia 1915 roku został mianowany porucznikiem lekarzem, za 1 grudnia 1916 kapitanem lekarzem. W 1916 roku pracował jako lekarz w parku amunicyjnym 1 pułku artylerii[4]. Po bitwie pod Rarańczą w lutym 1918 roku był internowany. Po odzyskaniu wolności służył w c. i k. armii.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia majora od 15 listopada 1918 roku. W szeregach 5 pułku piechoty Legionów brał udział w bitwie o Lwów podczas wojny polsko-ukraińskiej. Następnie uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Pełnił funkcję komendanta Szpitala Załogi w Radomiu (Szpital Garnizonowy Radom) w ramach Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie miasta Wilna, pozostając na ewidencji kompanii zapasowej sanitarnej nr 2[5].

Zweryfikowany w stopniu podpułkownika lekarza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. Po wojnie pełnił służbę w Szpitalu Okręgowym nr 3 w Grodnie (1923), później w 1 pułku piechoty Legionów w Wilnie, pozostając oficerem nadetatowym 3 batalionu sanitarnego. Do 15 maja 1925 roku był „odkomenderowany” do szpitala w Rajczy na stanowisko ordynatora[6]. Z dniem 31 lipca 1925 roku został przeniesiony w stan spoczynku, w stopniu pułkownika, wyłącznie z prawem do tytułu[7][8][9].

W 1928 roku został ponownie powołany do służby czynnej i mianowany lekarzem przybocznym Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, marszałka Józefa Piłsudskiego. Sprawował opiekę nad marszałkiem podczas kuracji antyartretycznej w tym właśnie roku[10]. Towarzyszył mu również podczas podróży zagranicznych; w tym w sierpniu 1928 roku do Rumunii[11], od 15 grudnia 1930 do 29 marca 1931 roku towarzyszył mu podczas pobytu na portugalskiej Maderze oraz od 1 marca do 22 kwietnia 1932 roku w Egipcie[12][13], do Włoch[14]. 22 grudnia 1931 roku awansował na rzeczywistego pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[15].

Woyczyński był wieloletnim przyjacielem marszałka. Zamieszkiwał przy Alejach Ujazdowskich w Warszawie, przebywając w jego otoczeniu. Woyczyński wykazywał zaniepokojenie stanem zdrowia Piłsudskiego, a konkretnie wątroby. 12 kwietnia 1935 roku, miesiąc przed śmiercią Piłsudskiego, ustąpił z funkcji lekarza przybocznego. Odejście ze stanowiska miało się wiązać z kontaktami jego żony z przedstawicielami ruchu komunistycznego (Stefania Sempołowska, Wanda Wasilewska) oraz zachodzącym podejrzeniem infiltracji Woyczyńskich przez wywiad sowiecki bądź nawet współpracy z nim. Z dniem 31 sierpnia został przeniesiony w stan spoczynku[16].

Marcin Woyczyński był żonaty z Ludwiką z Karpińskich (1872–1937), która była doktorem psychologii.

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 19-4-25)[17].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Jan Tyszkiewicz. Przyjaźnie z Tatarami w Rosji przed 100 laty: Petersburg i Krym. „Przegląd Tatarski”. 3, s. 12, 2011. 
  2. ↑ Feliks Tych: Józef Anastazy Mirecki (Montwiłł-Mirecki). ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2015-01-25].
  3. ↑ Tomasz Kowalik. Rodowód Akademickiego Klubu Turystycznego. „Gościniec”, s. 114, Nr 2 (23) z 2006. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. ISSN 1642-0853. 
  4. ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 53.
  5. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r., s. 433, 955.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 43 z 18 kwietnia 1925 roku, s. 205.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 80 z 31 lipca 1925 roku, s. 440.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 82 z 8 sierpnia 1925 roku, s. 451.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 889.
  10. ↑ Komentarz gen. Stefana Hubickiego, któremu podlega Szpital Ujazdowski.
  11. ↑ Przyspieszony wyjazd Marszałka Piłsudskiego do Rumunii.
  12. ↑ Sławomir Koper: Kobiety jego życia (Józef Piłsudski) – część 7: Tajemnica pobytu na Maderze. marhan.pl. [dostęp 2015-01-25].
  13. ↑ Andrzej Garlicki. Romansy i awansy. „Polityka”, 4 listopada 2009. 
  14. ↑ Zamieszanie z urlopem Marszałka Piłsudskiego.
  15. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 22 grudnia 1931 roku, s. 407.
  16. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 101.
  17. ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-05-03].
  18. ↑ a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 817–818.
  19. ↑ M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 130 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  20. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 1, 19 marca 1936. 
  21. ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego |Krzyża Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100).
  22. ↑ Odznaczenia Krzyżem Niepodległości. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 66 z 21 marca 1931. 
  23. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu organizacji i administracji służby zdrowia w wojsku”.
  24. ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu wiedzy lekarskiej w wojsku”.
  25. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 6 z 18 marca 1930.
  26. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 4 z 19 marca 1933 roku, s. 75.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcin_Woyczyński&oldid=74384578”