Miłkowice (województwo dolnośląskie)
51°15′23″N 16°03′58″E/51,256389 16,066111
| wieś | |
 Urząd gminy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
1949[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-222[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DLE |
| SIMC |
0365859 |
Położenie na mapie gminy Miłkowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu legnickiego  | |
| 51°15′23″N 16°03′58″E/51,256389 16,066111[1]
| |
Miłkowice (niem. Arnsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Miłkowice, nad potokiem Brochotka (niem. Brocke).
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest w odległości 8 km na północny zachód od granic administracyjnych Legnicy oraz 12 km na wschód od Chojnowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przynależność administracyjna[edytuj | edytuj kod]
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Miłkowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
- 1885 – 495 mieszkańców
- 1910 – 638 mieszkańców
- 1933 – 2387 mieszkańców
- 1939 – 2346 mieszkańców
- 2011 – 1949 mieszkańców[2]
Zarys dziejów[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość powstała w dolinie Czarnej Wody[4].
Pierwsza wzmianka Miłkowicach pochodzi z około 1320 roku, gdzie opisywano wieś Arnolda (Arnoldisdorph) z 22 łanami[4]. Wieś podlegała parafii w Studnicy[4]. W 1349 pojawiła Arnoldisdorf, a od XV wieku w użyciu była nazwa Arnsdorf[4].
W 1407 właścicielem Miłkowic był Burgold Slewicz[4]. George Busewoy posiadł miejscowość w lenno w 1422 r. Od 1456 r. miejscowość należała do Bernarda Busvoy z Langenwaldau (Grzymalina)[4].
Przed II wojną światową władze hitlerowskie rozbudowały węzeł kolejowy w celach zbrojeniowych[5]. Powstało osiedle pracowników kolei[5]. 1 września 1937 r. połączono Miłkowice z miejscowością Siedliska[4]. Nowa miejscowość liczyła ponad 2000 mieszkańców. Funkcjonowały: poczta, apteka, mleczarnia, zajazd[6].
Po II wojnie światowej Miłkowice włączono jako część tzw. Ziem Odzyskanych w granice Polski. Zaraz po wojnie wieś nazwano Kalinowo, a rejon stacji Jaranowo. W 1947 r. obie miejscowości połączono, nadając wspólną nazwę Miłkowice (obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946)[7].
W okresie PRL największym pracodawcą Miłkowic były Polskie Koleje Państwowe, które w miejscowej stacji rozrządowej zatrudniały 80% mieszkańców gminy[8]. Oprócz PKP w Miłkowicach funkcjonowały: wytwórnia wód mineralnych, klub, sklepy. Miejscowość wyraźnie dzieliła się na część zagrodową i osiedlową[6].
Podczas restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego PKP w 2000 roku, władze przedsiębiorstwa zdecydowały o ograniczeniu zatrudnienia. Załogę w miłkowickich jednostkach kolei zredukowano o 90% do poziomu 200 osób, wywołując niespotykany wcześniej wzrost bezrobocia w gminie[9]. W 2009 roku bez pracy pozostał co trzeci mieszkaniec gminy[5].
Perspektywy[edytuj | edytuj kod]
W sąsiedztwie Miłkowic zalegają największe w Polsce złoża węgla brunatnego, odkryte w latach 50. XX wieku podczas rozpoznawania złóż miedzi. Rozpoczęcie ich eksploatacji będzie równoznaczne z likwidacją miejscowości, która – według wieloletnich planów – znajdzie się pod zwałowiskiem. Planom sprzeciwia się społeczność lokalna i władze samorządowe gminy[10].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[11]:
- dworzec kolejowy, z końca XIX w.
inne zabytki:
- folwark, zachowane są jedynie trzy skrzydła. Budynki są w znacznej mierze przebudowane[12]
- kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
- krzyże pokutne wzdłuż drogi Legnica-Miłkowice
- zabudowania kolejarskie (obiekty dworca, osiedle kolejarskie, wieża ciśnień)
Instytucje oraz infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Instytucje[edytuj | edytuj kod]
- Gimnazjum
- Gminny Ośrodek Kultury i Sportu
- Gminny Ośrodek Zdrowia
- Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej
- remiza Ochotniczej Straży Pożarnej
- placówka Banku Spółdzielczego
- posterunek policji
- Szkoła Podstawowa
- Urząd Gminy
- Urząd Pocztowy
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
- boisko sportowe
- cmentarz
- oczyszczalnia ścieków
- sieć wodociągowa, sieć kanalizacyjna
- stacja kolejowa
- plac targowy
Transport[edytuj | edytuj kod]
W Miłkowicach znajduje się czynna w ruchu pasażerskim i towarowym stacja Miłkowice, na węźle linii kolejowej E 30 III europejskiego korytarza transportowego (Berlin – Kijów) oraz linii do Forst (stacja początkowa) przez Żary i Żagań. Obok zlokalizowane są rozległe tereny kolejowe dawnego węzła towarowego, w przeszłości stanowiącego główne źródło utrzymania miłkowiczan. Od 2006 r. ruch pociągów i obsługa szlabanów są sterowane zdalnie z Bolesławca. Budynek dworca jest nieczynny od 2003 r.
Oprócz połączeń kolejowych, bezpośrednie połączenia Miłkowic z miejscowościami gminy zapewniają prywatne autobusy i mikrobusy, kursujące od Legnicy i Chojnowa. We wsi znajduje się sześć przystanków autobusowych.
Najbliższą drogą krajową jest droga nr 94 (odcinek Chojnów-Legnica S3), której wjazdy (skrzyżowanie w miejscowości Studnica) oddalone są o 4,2 km od Miłkowic.
Kultura[edytuj | edytuj kod]
Miłkowice oficjalnie stanowią od 2017 r. wioskę tematyczną pn. „Miłkowice – Wioska Kolejarzy”. Inicjatywą koordynuje miejscowe stowarzyszenie „Kolejarz” z Siedlisk, które powołała w 2012 roku grupa mieszkańców gminy, w przeważającej części emerytów dawnego przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe. Stowarzyszenie przy wsparciu merytorycznym i finansowym władz gminy (wg stanu na rok 2017) organizuje wydarzenia edukacyjne, kulturalne i rekreacyjne (m.in. bieg przełajowy, gry terenowe, eventy) związane tematycznie z kolejnictwem. Powstała ścieżka dydaktyczna z planszami ilustrującymi i opisującymi związek miejscowości z transportem kolejowym[13].
Sport, turystyka, rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Od 2015 r. rokrocznie w czerwcu odbywa się Ogólnopolski Bieg Przełajowy pn. „Kolej na bieg”.
Miłkowice od 1956 roku posiadają drużynę piłki nożnej – Kolejarz Miłkowice.
Przez Miłkowice przebiega żółty szlak PTTK – „Szlak Dookoła Legnicy”:
Szlak Dookoła Legnicy – odcinek II Raszówka – Kochlice – Głuchowice – Grzymalin – Miłkowice – Jakuszów – Jezierzany (12 km);
Około 2 km od Miłkowic ulokowane są Jezierzany – miejscowość znana z kąpieliska[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80722
- ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 794 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g Dariusz Knitter: Arnsdorf – Miłkowice w książce Sigismunda Zedlitz. [w:] niederschlesien.org.pl [on-line]. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
- ↑ a b c d Tomasz Woźniak: Miłkowice: Fortuny tracone na hazard. [w:] Gazeta Wrocławska [on-line]. Polskapresse, 2009-10-22. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
- ↑ a b milkowice.info. 2009. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Zygmunt Sobolewski: Kolej na bieg w Miłkowicach. [w:] Wolna Droga. Pismo Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność” [on-line]. SOLKOL sp. z o.o., 2015-07-10. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
- ↑ Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Miłkowice. Miłkowice: Agencja Rozwoju Regionalnego „Arleg” Legnica, październik 2004, s. 18.
- ↑ Radosław Omachel: Czy w Legnicy powstanie gigantyczna kopalnia węgla brunatnego?. [w:] Newsweek Polska [on-line]. 2009-11-20. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 96. [dostęp 2012-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
- ↑ Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miłkowice. bip.ug-milkowice.dolnyslask.pl. s. 36. [dostęp 2013-01-30].
- ↑ Zygmunt Sobolewski: Miłkowice wciąż są „kolejarską wioską” – powiedział „Wolnej Drodze” Zygmunt Zynek – Prezes Stowarzyszenia „Kolejarz”. [w:] Wolna Droga. Pismo Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność” [on-line]. SOLKOL sp. z o.o., 2017-08-11. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Miłkowice (2004). bip.milkowice.dolnyslask.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-11)].
- PTTK Legnica Powiat legnicki, Kraków 2005, ISBN 83-89955-03-2
