54°30′19″N 17°56′32″E/54,505278 17,942222Nawcz
|
||
 Kościół - Pomnik w Nawczu w 2011 roku. |
||
| Państwo |  Polska |
|
| Województwo | pomorskie | |
| Powiat | wejherowski | |
| Gmina | Łęczyce | |
| Sołectwo | Nawcz | |
| Liczba ludności (2011) | 253 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 58 | |
| Tablice rejestracyjne | GWE | |
| SIMC | 0167303 | |
|
Położenie na mapie gminy Łęczyce
 Nawcz
|
||
|
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego
Nawcz
|
||
|
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Nawcz
|
||
|
Położenie na mapie Polski
Nawcz
|
||
| 54°30′19″N 17°56′32″E/54,505278 17,942222 |
||
Nawcz (kaszb. Nôwcz) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Łęczyce.
Według danych na dzień 31 grudnia 2011 roku wieś zamieszkuje 253 mieszkańców na powierzchni 4,82 km2[1].
Spis treści
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość jest na trasie obecnie zawieszonej linii kolejowej Kartuzy – Lębork. Najbliżej położonym miastem jest Lębork, wieś znajduje się na południowy wschód od tego miasta.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy dokument poświadczający istnienie miejscowości pochodzi z 1356 roku - akt nadania Rozłazina. Przez kolejne wieki miejscowość była własnością różnych rodów szlacheckich. Od 1658 roku stosowano jednolitą nazwę Navitz, po 1947 r. zmieniono na Nawcz.
W czasie drugiej wojny w Nawczu w okresie od 02.02.1945 do 09.03.1945 roku przetrzymywano 800 więźniów hitlerowskiego obozu Stutthof przybyłych Marszem Śmierci. Około 600 osób zmarło lub zostało zabitych. W 1961 roku utworzono koło Nawcza "Cmentarz Ofiar Marszu Śmierci", na który przeniesiono zwłoki zmarłych i pomordowanych[2].
Na cmentarzu w Nawczu znajdują się groby 538[3] pomordowanych przez Niemców więźniów Stutthofu którym niedane było nigdy osiągnąć celu marszu śmierci.
W latach 1992-1994 na miejscu baraków w których przetrzymywano więźniów obozu Stutthof wybudowano kościół-pomnik ofiar, który jest kościołem filialnym parafii w Rozłazinie.
Pomiędzy 1945-1954 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego, powiatu lęborskiego, gminy Rozłazino.
Po zniesieniu gmin i pozostawienie w ich miejscu gromad, w latach 1957-1975 miejscowość dministracyjnie należała do województwa gdańskiego, powiatu lęborskiego.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Obecnie miejscowość zaliczana jest do ziemi lęborskiej włączonej w skład powiatu wejherowskiego[4].
W latach siedemdziesiątych XX wieku odświeżono projekt zachodniej obwodnicy kolejowej trójmiejskich portów. Niezrealizowany projekt przewidywał wyprowadzenie nowej linii z Kościerzyny (francuska magistrala węglowa) do Sierakowic (do istniejącej już linii Kartuzy-Lębork) w Nawczu miało powstać nowe odgałęzienie wschodnie w kierunku Luzina doprowadzające do linii Szczecin – Słupsk – Gdynia.
Miejsca pamięci[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz Ofiar Marszu Śmierci koło Nawcza
- kościół-pomnik w Nawczu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sołectwa. Gmina Łęczyce. [dostęp 2009-08-18].
- ↑ ks. W. Palmowski, Dzieje parafii Rozłazino, Kraków 2000, s 112,113
- ↑ Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939-1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1966, s. 103.
- ↑ Studium Ochrony Krajobrazu Województwa Pomorskiego, Gdańsk 2005 i załącznik Ryc 32. Proponowane formy ochrony krajobrazu na tle obszarów oraz regionów historyczno-kulturowych.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
|
||||||||||||||
