Przejdź do zawartości

Nikołaj Tomski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nikołaj Wasiljewicz Tomski (Griszyn)
Никола́й Васи́льевич То́мский (Гришин)
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1900
Ramuszewo, gubernia nowogrodzka

Data i miejsce śmierci

22 listopada 1984
Moskwa

Zawód, zajęcie

rzeźbiarz

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej Nagroda Leninowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Rewolucji Październikowej Order Czerwonego Sztandaru Pracy

Nikołaj Wasiljewicz Tomski (Griszyn) (ros. Никола́й Васи́льевич То́мский (Гришин), ur. 6 grudnia?/19 grudnia 1900 we wsi Ramuszewo w guberni nowogrodzkiej, zm. 22 listopada 1984 w Moskwie) – radziecki rzeźbiarz monumentalny, prezydent Akademii Sztuk Pięknych ZSRR (1968–1983), Bohater Pracy Socjalistycznej (1970).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Podczas wojny domowej został powołany do Armii Czerwonej, walczył na froncie, był ranny. W latach 1923–1927 uczył się w technikum sztuk pięknych w Piotrogrodzie/Leningradzie, od 1925 pracował w leningradzkim muzeum rewolucji – w ekspozycji poświęconej pamięci Włodzimierza Lenina. Po śmierci Siergieja Kirowa pracował nad jego pomnikiem z brązu i granitu, ukończonym w 1938. Po wojnie przeniósł się do Moskwy, gdzie pracował m.in. nad rzeźbami i popiersiami bohaterów wojennych, m.in. Iwana Czerniachowskiego (marmur, 1947), Musy Gariejewa (bazalt, 1947), Piotra Pokryszewa (marmur, 1948), Aleksieja Smirnowa (marmur, 1948), Iwana Kożeduba (brąz, 1948) (wszystkie te dzieła zostały umieszczone w Galerii Tretiakowskiej) i Iosifa Apanasienki (pomnik ustawiony w Biełgorodzie w 1949). Od 1948 wykładał w Moskiewskim Instytucie Sztuk Pięknych, którego w latach 1948–1970 był rektorem, jednocześnie od 1949 był członkiem rzeczywistym, a 1968–1983 prezydentem Akademii Sztuk Pięknych ZSRR. Poza tym był członkiem rzeczywistym Akademii Sztuk Pięknych NRD. Kierował brygadami rzeźbiarzy tworzących monumentalne figury dla Siedmiu Sióstr w Moskwie i pracujących nad oprawą metra w Moskwie. Od 1950 należał do WKP(b). Jest autorem m.in. pomników Kirowa w Leningradzie (1948), Woroneżu (1939), Nowej Ładodze (1947), Kirowsku (1952), pomników Lenina w Orle (1949), Irkucku (1952), Murmańsku (1957), Wołogdzie (1958), Sarańsku (1960), Żeleznowodzku (1966), Klimowsku (1967), Taganrogu (1970), Berlinie (1970) i Starej Russie (1984), pomnika Michaiła Łomonosowa przed gmachem MGU (1954), Musy Gariejewa w Ufie (1967), Pawła Nachimowa w Sewastopolu (1959), popiersia Michaiła Kutuzowa i pomnika Kutuzowa w Moskwie (1973), popiersia Aleksieja Kosygina w Leningradzie (1977) oraz popiersi Józefa Stalina i Siemiona Budionnego na ich grobach na Placu Czerwonym. 23 sierpnia 1967 otrzymał honorowe obywatelstwo Starej Russy.

Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie. W Moskwie zbudowano jego pomnik.

Odznaczenia i nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]