Przejdź do zawartości

Nowotwór złośliwy krtani

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Nowotwór krtani)
Nowotwór złośliwy krtani
Neoplasma malignum laryngis
Ilustracja
Rak krtani - widok endoskopowy
Klasyfikacje
ICD-10

C32

MeSH

D007822

Nowotwory złośliwe krtani – najczęstsze nowotwory złośliwe w obrębie głowy i szyi. Po raku płuca są to częstsze nowotwory dróg oddechowych. W Polsce stanowią siódmy pod względem częstości występowania rodzaj nowotworów u mężczyzn (3,4% wszystkich nowotworów)[1]. Współczynnik zachorowań wynosi dla mężczyzn 12,1/100 000 a dla kobiet 1,6/100 000. Zachorowalność kobiet w stosunku do mężczyzn wynosi w Polsce w zależności od regionu od 1:9 do 1:5 i ma tendencję wzrostową. Szczyt zapadalności na nowotwory złośliwe krtani przypada na 6. i 7. dekadę życia. Umieralność na nowotwory krtani w Polsce rosła systematycznie od lat powojennych do lat 90. XX wieku. Na początku XXI wieku zaobserwowano powolny spadek zapadalności i umieralności[2].

Najczęstszym typem nowotworu złośliwego krtani jest rak płaskonabłonkowy (90%).

Głównym czynnikiem etiologicznym nowotworów złośliwych krtani jest dym papierosowy[3] i etanol (alkohol etylowy), szczególnie wysokoprocentowy. Dodatkowo zwiększenie ryzyka niesie narażenie na opary kwasu chromowego, siarkowego, azotowego, lotne rozpuszczalniki, pył drzewny, węglowy, cementowy, metale ciężkie, azbest. Przypisuje się istotną rolę niedoborom pokarmowym, diecie ubogiej w witaminy A i C oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Za kancerogenną uznaje się wysokoprzetworzoną żywność ze szczególnym uwzględnieniem konserw mięsnych oraz wędzonych ryb.

Powodem zachorowania na ten nowotwór może też być wirus brodawczaka ludzkiego, zwłaszcza HPV-16[3]. Nie zostało to jednak jednoznacznie udowodnione.

Możliwe, że rak krtani ma podłoże genetyczne[3].

Histopatologia

[edytuj | edytuj kod]

Epidemiologia

[edytuj | edytuj kod]
  • zapadalność: mężczyźni:kobiety = 10:1
  • wiek: najczęściej 40-60 lat

Etiopatogeneza

[edytuj | edytuj kod]
  • ostatnio częstość występowania raka krtani u kobiet wzrasta
  • ostatnio wiek zachorowania na raka krtani obniża się
  • rzadki jest u ludzi do 20 roku życia (ok. 1,5% przypadków). Nieznane są uwarunkowania genetyczne powstania raka krtani, do rozwoju nowotworu predysponuje palenie tytoniu i spożywanie alkoholu.

Czynniki ryzyka

Stany przedrakowe krtani

[edytuj | edytuj kod]

Nadgłośnia

Głośnia

  • T 1b – guz obu fałdów głosowych, ruchomość fałdów głosowych prawidłowa
  • T 4a i T 4b – tak jak w raku nadgłośni

Podgłośnia

  • T 2 – przejście raka na fałd lub fałdy głosowe, ruchomość prawidłowa lub ograniczona
  • T 3 – ograniczenie guza do krtani oraz unieruchomienie fałdów głosowych
  • T 4a i T 4b – jak w raku nadgłośni

Umiejscowienie

[edytuj | edytuj kod]
  • nadgłośnia 30-35%
  • głośnia 60-65%
  • podgłośnia < 1-5%

Rak nagłośni

[edytuj | edytuj kod]

Objawy

Rak głośni

[edytuj | edytuj kod]
  • najczęściej wysoko zróżnicowany
  • rzadko przerzuty do węzłów chłonnych szyi (skąpe unaczynienie chłonne głośni)

Objawy

  • chrypka – wczesny objaw
  • duszność – późny objaw
  • przerzuty od węzłów chłonnych szyi

T1 i T2 – 6% T3 – 20% T4 – 40%

Rak podgłośni

[edytuj | edytuj kod]
  • zwykle nisko zróżnicowany
  • rozwija się w ogniskach metaplazji płaskonabłonkowej
  • często przerzutuje do węzłów chłonnych szyi i węzłów chłonnych śródpiersiowych

Objawy

Inne objawy raka krtani

[edytuj | edytuj kod]
  • utrata masy ciała
  • guz szyi spowodowany rozrostem masy guza bądź przerzutami do węzłów chłonnych
  • bolesność palpacyjna krtani
  • „krtań beczkowata”- rozdęcie krtani wyczuwalne i czasami widoczne podczas badania szyi

Przerzuty

[edytuj | edytuj kod]

Rozpoznanie

[edytuj | edytuj kod]
Rak płaskonabłonkowy rogowaciejacy krtani w badaniu histopatologicznym

Leczenie

[edytuj | edytuj kod]
Całkowite chirurgiczne usunięcie krtani – laryngektomia całkowita

Wyniki leczenia raka krtani

[edytuj | edytuj kod]
  • 66% – łącznie 5-letnie przeżycie wszystkich chorych z rakiem krtani
  • 60% – chorzy z rakiem nadgłośni
  • 80% – chorzy z rakiem głośni
  • 15% – chorzy z rakiem podgłośni

Rokowanie

[edytuj | edytuj kod]

Rokowanie zależy od stopnia zaawansowania choroby. Wczesne postaci choroby dają 90% przeżycie 5 lat od momentu rozpoznania.

Może dochodzić do wznowy raka krtani, szczególnie w pierwszych dwóch latach od operacji dlatego konieczna jest stała obserwacja chorego.

W 10% przypadków rozwija się rak płaskonabłonkowy o innej lokalizacji (najczęściej w przełyku i płucach) – nowotwór synchroniczny.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Radzisław Kordek (red.): Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Gdańsk: VIA MEDICA, 2007. ISBN 978-83-7555-016-0.
  2. Nowotwory w otolaryngologii. Witold Szyfter (red.). Poznań: Termedia, 2012, s. 275. ISBN 978-83-62138-80-7.
  3. a b c Ewa Osuch-Wojcikiewicz i inni, Association of Polymorphic Variants of miRNA Processing Genes with Larynx Cancer Risk in a Polish Population, „BioMed Research International”, 2015, 2015, DOI10.1155/2015/298378, ISSN 2314-6133, PMID26688807, PMCIDPMC4673325 [dostęp 2017-09-06].
  4. Susanne Wiegand, Evidence and evidence gaps of laryngeal cancer surgery, „GMS Current Topics in Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery”, 15, 2016, DOI10.3205/cto000130, ISSN 1865-1011, PMID28025603, PMCIDPMC5169076 [dostęp 2017-09-06].