Pałecznica (gmina)

Pałecznica

gmina wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	proszowicki
TERC	1214042
Siedziba	Pałecznica
Wójt	Marcin Stanisław Gaweł
Powierzchnia	47,95 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	3656
• gęstość	76,4 os./km²
Nr kierunkowy	41
Tablice rejestracyjne	KPR
Adres urzędu: Pałecznica 23 32-109 Pałecznica
Położenie na mapie Polski Pałecznica
Położenie na mapie województwa małopolskiego Pałecznica
50°18′N 20°19′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Pałecznica – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim. Gmina powstała 1 kwietnia 1991 z podziału gminy Racławice-Pałecznica. Siedzibą władz gminy jest Pałecznica.

W latach 1991–1998 gmina położona była w województwie kieleckim.

Historia

Badania archeologiczne dowodzą, że tereny gminy Pałecznica były zamieszkane już około 600 lat temu. W pierwszych przekazach historycznych pojawiła się jako Pałesnica, Pałęsnica, Pałesznica, u Jana Długosza – Palcznycza. Wieś, w powiecie miechowskim, w dokumentach z 1337 wspomniana została jako własność Mszczuja – wojewody sandomierskiego. Większość miejscowości wchodzących w skład dzisiejszej gminy ma średniowieczny rodowód. Świadczy o tym fakt, iż są one wymieniane przez Jana Długosza w dziele „Liber Beneficjorum”.

Rozwojowi osadnictwa sprzyjały dobre warunki klimatyczne i glebowe. Przez wiele wieków stanowiły one własność rodów rycerskich, a później szlacheckich. W średniowieczu przebiegał tędy szlak handlowy prowadzący z Krakowa, przez Proszowice do Wiślicy i Sandomierza. W wyniku rozbiorów teren gminy i całej ziemi proszowickiej znalazł się pod panowaniem austriackim. W latach 1809–1814 wieś wchodziła w skład Księstwa Warszawskiego, w latach 1815–1831, Królestwa Polskiego, a następnie (do 1914) znalazła się w zaborze rosyjskim. W czasie insurekcji kościuszkowskiej zatrzymał się tu wraz ze swymi oddziałami Tadeusz Kościuszko przed bitwą pod Racławicami (według szacunków niektórych historyków w insurekcji brało udział ponad 100 chłopów z rejonu Pałecznicy).

Pod koniec XIX wieku Pałecznica stała się siedzibą gminy, zachowując ten status w okresie międzywojennym. W 1975 straciła status gminy i połączona została z Racławicami, co w znacznym stopniu wpłynęło na osłabienie jej znaczenia.

Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwały 3732 osoby.

25 października 2008 roku odbyło się otwarcie odcinka Małopolskiej Drogi św. Jakuba prowadzącego z Pałecznicy przez Więcławice Stare do Krakowa. Był to pierwszy odcinek tego szlaku w województwie małopolskim.

Gmina bierze udział w projekcie "Budowanie kompetencji i wymiana doświadczeń w zakresie strategii zrównoważonego rozwoju energetycznego w miastach (GREEN TWINNING), którego celem jest podnoszenie efektywności energetycznej oraz rozwój odnawialnych źródeł energii.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002 gmina Pałecznica ma obszar 47,95 km², w tym:

• użytki rolne: 93%
• użytki leśne: 6%

Gmina stanowi 11,57% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	3732	100	1854	49,7	1878	50,3
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	77,8		38,7		39,2

• Piramida wieku mieszkańców gminy Pałecznica w 2014 roku.

Sołectwa

Bolów, Czuszów, Gruszów, Ibramowice, Lelowice-Kolonia, Łaszów, Nadzów, Niezwojowice, Pałecznica, Pamięcice, Pieczonogi, Solcza, Sudołek, Winiary.

Zabytkowe obiekty na terenie gminy

Obraz	Miejscowość	Nazwa	Data powstania
	Pałacznica	Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła	XIV, XVII, XVIII w.
	Nadzów	Dwór wraz z parkiem	XIX w.

Sąsiednie gminy

Kazimierza Wielka, Proszowice, Racławice, Radziemice, Skalbmierz

Bibliografia

• Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8 (data ogłoszenia: 22 grudnia 1990 r., data wejścia w życie: 2 kwietnia 1991 r.)
• Małopolska droga św. Jakuba. [dostęp 2013-01-03].

Linki zewnętrzne

• Kołek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 273 .