Poczet królów i książąt polskich

Jan Matejko – autor pocztu

Poczet królów i książąt polskich – cykl rysunków Jana Matejki z lat 1890–1892, przedstawiający 44 królów i książąt polskich, w tym cztery księżne i królowe (Dobrawę, Ryksę, Jadwigę i Annę Jagiellonkę).

Spis treści

1 Historia
2 Opis
3 Przypisy
4 Bibliografia
5 Linki zewnętrzne
6 Galeria szkiców Jana Matejki
7 Galeria obrazów Leonarda Stroynowskiego i Zygmunta Papieskiego
8 Zobacz też

Historia[edytuj | edytuj kod]

Osobne artykuły: Poczet królów polskich (Bacciarelli), Wizerunki królów polskich i Wizerunki książąt i królów polskich.

Poczet Matejki był kolejnym chronologicznie namalowanym pocztem królów polskich. Wcześniej dzieła o tej tematyce stworzyli także inni malarze: w latach 1768-1771 Marcello Bacciarelli, a później także Aleksander Lesser oraz Ksawery Pillati.

Artysta początkowo rozważał stworzenie ilustrowanej historii Polski, ale zdecydował się na wariant łatwiejszy, ograniczony do życiorysów królów i książąt polskich, które napisał Stanisław Smolka. Pierwsza edycja cyklu została wydana przez wiedeńskiego księgarza i drukarza M. Perlesa.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Wizerunki Matejko wykonał czarno–białe, stosując swobodny rysunek ołówkiem i umiejętnie wykorzystując ziarnistość tworzywa (papieru). Nosił się z zamiarem wykonania wersji barwnej Pocztu, czego jednak nie zrealizował. Wersję taką stworzyli po jego śmierci jego uczniowie – Leonard Stroynowski i Zygmunt Papieski. Sylwetkom władców twórca nadał sugestywne cechy charakterologiczne stanowiące o ich rozpoznawalności dla potomnych. W wykonanych przedstawieniach dodatkowo zawarł bogatą symbolikę w sztafażu, rekwizytach, atrybutach, szczegółach ubioru i wyglądzie poszczególnych postaci, co w pełni zostało odczytane dopiero współcześnie^[1].

Według Marii Szypowskiej jest to najpopularniejsze dzieło Jana Matejki, reprodukowane w milionach egzemplarzy^[2]. Szymon Kobyliński wyraził pogląd, że we wcześniejszym portretowaniu władców ani Bacciarellli, ani Lesser nie zapanowali tak nad wyobraźnią rodaków, jak Matejko, gdy stworzył własną – i odtąd ogólnonarodową – wizję ilustrowanego zbioru władców Polski^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Por. Szymon Kobyliński, dz. cyt. w bibliografii.
↑ Maria Szypowska: Jan Matejko wszystkim znany. Fundacja Artibus-Wurlitzer/Wyd. Domu Słowa Polskiego, s. 357-359.
↑ Sz. Kobyliński: Tajemnice „Pocztu” Matejki, wstęp.