Przełęcz Brona
 Widok z Kościółków | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
1408 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°34′53,2″N 19°30′36,9″E/49,581444 19,510250
| |
Przełęcz Brona (słow. Brána) – przełęcz w masywie Babiej Góry (Pasmo Babiogórskie) w Beskidzie Żywieckim. Geoportal podaje wysokość 1412 m[1], mapa Compass 1408 m. Znajduje się w północno-zachodniej grani tego masywu, pomiędzy Małą Babią Górą (dokładniej przed jej drugim, wschodnim wierzchołkiem czyli Niższym Cylem) a Kościółkami[2]. Przełęcz Brona dzieli masyw Babiej Góry na dwie nierówne części[3]:
- część wschodnią ze szczytem Diablak oraz
- część zachodnią z Małą Babią Górą, czyli Cylem.
Głównym grzbietem tego masywu i przez przełęcz Brona biegnie granica polsko-słowacka oraz Wielki Europejski Dział Wodny[2]. Polskie stoki przełęczy Brona należą do miejscowości Zawoja, słowackie do miejscowości Orawska Półgóra[3].
Południowo-zachodnie (słowackie) stoki przełęczy Brona są mało strome i wypływa z nich potok Bystra, północne, od polskiej strony są bardziej strome i z ich niższej części wypływa Marków Potok. Na wschód od przełęczy leży system wąwozów zwanych Izdebczyskami z maleńkim stawkiem zwanym Czarne Oko i kilkoma małymi jaskiniami. Największe z nich to Zbójnicka Grota i Słowikowa Studnia (już zawalona)[2].
Nazwę przełęczy utworzył w 1925 Kazimierz Sosnowski od staropolskiego słowa brona oznaczającego bramę. Dawniej mieszkańcy Zawoi przełęcz tę nazywali po prostu Siodełkiem lub Siodłem. W XVII i XVIII wieku prowadził przez nią Zbójecki Chodnik – ścieżka łączącą Zawoję z Półgórą. Obecnie na przełęczy Brona krzyżują się trzy znakowane szlaki turystyczne i ścieżka edukacyjna "Babia Góra bez granic" (nie posiada odrębnego oznakowania)[2].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
(Główny Szlak Beskidzki): Markowe Szczawiny – Brona – Diablak:
- z Markowych Szczawin 0.30 godz. (↓ 0.25 godz.)
- z Diablaka 0.45 godz. (↑ 1 godz.)
Żywieckie Rozstaje – Cyl – Brona – Diablak:
- z Cyla 0.15 godz. (↑ 0.25 godz.)
- z Diablaka 0.45 godz. (↑ 1 godz.)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-10-01].
- ↑ a b c d Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7.
- ↑ a b Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.
