Rajskie (województwo podkarpackie)
49°17′49″N 22°28′34″E/49,296944 22,476111
| wieś | |
 San w Rajskiem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
51[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-610[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RLS |
| SIMC |
0360610[4] |
Położenie na mapie gminy Solina  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu leskiego  | |
| 49°17′49″N 22°28′34″E/49,296944 22,476111[1]
| |
Rajskie (pierwotnie Ralskie) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Solina[5][4]. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 894
We wsi znajduje się kościół pod wezwaniem św. Rafała Kalinowskiego, który jest filią parafii świętego Maksymiliana Kolbe w Wołkowyi (dekanat Solina).
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przez teren wsi przebiegał szlak handlowy nad Sanem. Świadczą o tym znaleziska z epoki brązu i żelaza.
Najstarsze dokumenty o miejscowości pochodzą z 1425. W 1436 wieś była własnością Sobieńskich w dobrach Kmitów. W 1436 – Jan Goligyan w imieniu żony Małgorzaty wystąpił do sądu grodzkiego w Sanoku przeciw Mikołajowi Kmicie kasztelanowi przemyskiemu, który zajął gwałtem dobra ojczyste Małgorzaty Goligyan, przypadłe jej po bracie zm. Janie Kmicie i jego dzieciach z Bachórza, tj. zamek Sobień z wsiami doń należącymi Rajskie, Olszanica, Myczkowce, i inne. Spór ten trwał do 1441, aż gdy doszło do ugody między Małgorzatą a jej stryjem Mikołajem Kmitą z Wiśnicza, kasztelanem przemyskim. Małgorzata była wtedy żoną Mościca z Wielkiego Koźmina. Odstąpiła Mikołajowi i jego synom zamek Sobień z wsiami do niego należącymi jak Huzele, Myczkowce, Uherce.
Wieś prawa wołoskiego, położona była w drugiej połowie XV wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego[6].
W 1672, po najeździe Tatarów, we wsi Romerów ocalały tylko 4 chaty – inne napastnicy spalili, a mieszkańców uprowadzili w jasyr.
W 1773 Rajskie należało do Józefa Ossolińskiego.
W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Rajskie z Łużkiem był karoł hr. Łoś[7].
W 1863, ks. Kuryło Czajkowski poświęcił w cerkwi, Polakom wyruszającym do Powstania styczniowego, sztandary i broń, za co był przez 6 tygodni więziony w Sanoku.
Był tu też Klasztor Zgromadzenia św. Wincentego a Paulo (Szarytek). Mieścił się w dworze ofiarowanym przez dziedziczkę wioski h. Urszulę Golejewską h. Łosiów, która założyła tu ok. 1869 kopalnię ropy.
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie leskim województwa lwowskiego. W latach 1944–1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 21 Polaków oraz Ukraińców, którym zarzucono współpracę z Wojskiem Polski. W czerwcu 1944 napadli też na ochronkę sióstr szarytek. Pracujących tam księży i siostry zakonne od śmierci uratowała interwencja greckokatolickiego ks. Boziucha, który sprzyjał Polakom[8].
W 1992 na Rajskiem odbył się zlot Rainbow Family, w którym uczestniczyło ponad dwa tysiące członków i sympatyków Tęczowej Rodziny z całego świata.
Osoby pochodzące z Rajskiego:
- Ksawery Antoni Romer – syn zarządcy majątku – powstaniec styczniowy z 1863, który zginął w powstaniu w sandomierskim.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 114468
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2022. Stan ludności 01.01.2022 str. 3 [dostęp 2024-05-14].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1072 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 212, 223.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 180.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 400, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rajskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 499.
| Miejscowości |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostki pomocnicze |
|
