Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha
50°50′28″N 16°17′06″E/50,841111 16,285000 Pełcznica w przełomie pod Książem | |
| rezerwat leśny, krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
2000 |
| Akt prawny |
Dz. Urz. Woj. Doln. Nr 51, poz. 777 |
| Powierzchnia |
230,95 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 50°50′28″N 16°17′06″E/50,841111 16,285000
| |
Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha – leśno-krajobrazowy rezerwat przyrody położony w województwie dolnośląskim, na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego, w granicach administracyjnych Wałbrzycha (miasto na prawach powiatu) i gminy miejskiej Świebodzice (powiat świdnicki). Utworzono go w 2000 roku na powierzchni 231,41 ha, a w 2010 roku nieznacznie zmniejszono jego obszar do 230,95 ha[1].
Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie krajobrazu przełomów potoków Pełcznicy i Szczawnika o naturalnym charakterze wraz z różnorodnością fauny i flory. Są one zorientowane południkowo, o długości ok. 3 km i szerokości ok. 0,5 km. Zbocza dolin obu potoków są strome, z licznymi skałkami. Wypreparowane zostały w dolnokarbońskich zlepieńcach. Obie rzeki są silnie zanieczyszczone.
98% powierzchni rezerwatu pokrywają zbiorowiska leśne. Strome zbocza są porośnięte drzewostanem grądowym z dominacją lipy drobnolistnej. Występuje również kwaśna buczyna, las łęgowy i dąbrowa. Łącznie lasy liściaste zajmują tu prawie 130 ha. Inne rośliny to m.in. cis, barwinek pospolity, parzydło leśne, śnieżyca wiosenna, czarka szkarłatna, paprotka zwyczajna, różanecznik złoty. Jeden z cisów jest okazałym uznanym pomnikiem przyrody o obwodzie 285 cm. Poza nim na terenie rezerwatu za pomniki przyrody uznano okazały bluszcz (82 cm obwodu) porastający ruiny zamku Stary Książ oraz dwa inne okazałe cisy[2].
Na terenie rezerwatu stwierdzono obecność m.in. rzekotki drzewnej, gniewosza plamistego, puchacza, salamandry plamistej, muchołówki białoszyjej, liczne kruki i dzięcioły. Ponadto w podziemiach zamku Książ, położonego tuż poza granica rezerwatu, zamieszkuje 8 gatunków nietoperzy.
Obszar rezerwatu objęty jest ochroną czynną[3].
Natura 2000
[edytuj | edytuj kod]W 2008 roku utworzono obszar Natura 2000 „Przełomy Pełcznicy pod Książem” PLH020020 SOOS o powierzchni 240,3 ha. Obszar w całości pokrywa się z rezerwatem i Książańskim Parkiem Krajobrazowym. Wysokość minimalna wynosi 330 m n.p.m., maksymalna 430, a średnia 380 m n.p.m. 44% obszaru stanowią lasy liściaste, 54% mieszane, a 2% zajmują tereny rolnicze[4].
Strome stoki są siedliskiem grądów zboczowych Aceri-Tilietum, poza tym wykształciły się tutaj kwaśne buczyny, lasy łęgowe, grądy i ciepłolubne dąbrowy. Stwierdzono 9 siedlisk roślin z załącznika I oraz 3 gatunki nietoperzy z załącznika II dyrektywy siedliskowej[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zarządzenie Nr 8 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 15 lipca 2010 r. (Dz.U.Woj.Doln. Nr 134, poz. 2068). [dostęp 2019-05-31].
- ↑ Przyroda Dolnego Śląska [online], przyrodniczo.pl [dostęp 2018-11-19] (pol.).
- ↑ Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-05-31].
- ↑ a b SDF Przełomy Pełcznicy pod Książem PLH200020 z 2008 roku. [dostęp 2014-01-19].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Halina Liberacka, Sylwia Szefer-Michalak (red.), Rezerwaty przyrody województwa dolnośląskiego, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, 2017, ISBN 978-83-64233-26-5.
