Shar pei
| |
| Inne nazwy |
ang. chinese shar-pei, chinese fighting dog |
|---|---|
| Kraj patronacki | |
| Wymiary | |
| Wysokość | |
| Masa |
18–26 kg |
| Klasyfikacja | |
| FCI |
Grupa II, sekcja 2, |
| AKC |
Non sporting |
| ANKC |
Grupa 7 – Non-Sporting |
| CKC |
Grupa 6 – Non-Sporting |
| KC(UK) |
Utility |
| NZKC |
Non-Sporting |
| UKC |
Grupa 5 – Northern Breed |
| Wzorce rasy | |
Shar pei – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie mastifa, wyhodowana w XVI wieku w Chinach do polowania, zaganiania oraz do walk psów. Typ dogowaty[1]. Nie podlega próbom pracy[3].
Rys historyczny[edytuj | edytuj kod]
Pies ten pochodzi z południowych Chin, z terenów prowincji Guangdong[4][5]. Został rozpropagowany i hodowany w celach wystawowych przez hodowców w USA. Nazwa psa, pochodząca z chińskiego shā pí (沙皮), oznacza dosłownie "piaszczysta skóra"[6].
Ta pradawna rasa hodowana była w Chinach do polowań na dziki, a także jako psy pasterskie, zaś w południowej części kraju jego głównym przeznaczeniem było stróżowanie świątyń; używano ich także do walk psów.
Od pierwszych lat istnienia Chińskiej Republiki Ludowej i budowy komunizmu w tym państwie, shar pei traktowany był jako dobro luksusowe, przez co zbyteczne. Nałożono wysokie podatki, którymi obciążone było posiadanie psów tej rasy. W końcu posiadanie psa zostało ogłoszone przez Mao jako przejaw burżuazyjnej dekadencji, a hodowla psów została praktycznie zabroniona. Wtedy to właśnie nastąpiło załamanie populacji shar peia. Liczba zwierząt drastycznie zmalała. Wtedy to, bojąc się o wymarcie rasy Matgo Law będący jednym z hodowców i miłośników psów tej rasy napisał do jednego z amerykańskich czasopism poświęconych kynologii. Apelował on o uratowanie shar pei, zamieszczając bogato ilustrowany artykuł poświęcony tym właśnie psom.
Amerykanie zareagowali na apel bardzo żywiołowo. Psy z Hongkongu zaczęły przybywać do Ameryki. Stały się one synonimem bogactwa i pozycji społecznej. Osiągały one horrendalne ceny, przez co stały się cennym łupem dla złodziei. Popularność shar pei wzrastała bardzo szybko. Wkrótce w Europie powstały hodowle psów tej rasy. Pierwszy Shar pei przybył do Wielkiej Brytanii w 1981 roku[7]. Również w 1981 roku uznano jej wzorzec tymczasowy, który następnie został zastąpiony wzorcem ostatecznym.
Klasyfikacja FCI[edytuj | edytuj kod]
W klasyfikacji FCI rasa ta została zaliczona do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.1 – Molosy typu mastifa[8].
Zgodnie z klasyfikacją amerykańską, należy do grupy psów użytkowych[9].
Zachowanie i charakter[edytuj | edytuj kod]
Towarzyski, czujny, skłonny do obrony, ale nie agresywny. Przywiązuje się do jednego właściciela. Dobrze znosi warunki miejskie.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
U młodych osobników naturalne jest znaczne pomarszczenie skóry na całym ciele. Skóra u dorosłych jest luźna, pomarszczona tylko w okolicy głowy i ogona.
Budowa[edytuj | edytuj kod]
- Kufa jest charakterystyczna dla tej rasy. Szeroka od nasady do wierzchołka nosa, nigdy zbieżna. Wargi i kufa dobrze wypełnione. Wybrzuszenie u nasady nosa dopuszczalne.
Szczęki mocne, dokładny zgryz nożycowy, tzn. górne siekacze szczelnie przykrywają dolne i są pionowo ustawione w szczękach. Wypełnienie dolnej wargi nie powinno być na tyle duże, aby wpływało na zgryz.
- Oczy są ciemne, w kształcie migdałów. Jaśniejsze oczy dopuszczalne przy jasnym umaszczeniu. Skóra, fałdy i włosy otaczające oczy nie mogą zaburzać funkcjonowania oczu i powiek. Jakikolwiek ślad podrażnienia gałki ocznej, spojówki albo powiek w wysokim stopniu niepożądany. Oczy wolne od entropium.
- Uszy są bardzo małe, dość grube, w kształcie trójkątów równobocznych, lekko zaokrąglone na końcach, wysoko osadzone, końcówki skierowane w stronę oczu, osadzone dokładnie nad nimi, szeroko, przylegające do czaszki. Stojące uszy w wysokim stopniu niepożądane.
Szata i umaszczenie[edytuj | edytuj kod]
Według wzorca FCI umaszczenie jest dopuszczalne we wszystkich jednolitych kolorach, z wyjątkiem białego. Szata jest często cieniowana z nieco jaśniejszym włosem na udach i ogonie.
Szata jest sztywna, odstająca od skóry i przylegająca na kończynach.
Występują dwa typy szaty:
- tzw. horse coat o długości do 1,25 cm
- brush coat o długości od 1,25 cm do 2,5 cm.
Występują też psy z tzw. bear coat o długości szaty powyżej 2,5 cm, ten typ szaty jest niezgodny ze wzorcem rasy.
Zdrowie i pielęgnacja[edytuj | edytuj kod]
Rasa wymaga cierpliwej i uważnej pielęgnacji, szczególnie szczenięta, które ze względu na pofałdowaną skórę narażone są na różne infekcje. Do najczęstszych można zaliczyć atopowe zapalenie skóry, które często wymaga przeprowadzenia testów śródskórnych w klinice weterynaryjnej, celem potwierdzenia diagnozy. Równie często występuje u tej rasy entropium – nieprawidłowe podwinięcie powieki, która wraz z rzęsami jest zwrócona do wewnątrz, ku powierzchni oka, co w przypadku braku szybkiej pomocy lekarskiej może doprowadzić do ślepoty.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 82.
- ↑ Wzorzec rasy nr 309 (FCI Standard N° 309) (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
- ↑ Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 125.
- ↑ The Complete Dog Book. New York: Howell Book House, 1997, s. 476. ISBN 978-0-87605-047-7.
- ↑ Bruce Fogle: Dogalog. New York: DK Pub., 2007, s. 377. ISBN 978-0-7894-8394-2.
- ↑ Barbara Ann Kipfer: Phraseology: Thousands of Bizarre Origins, Unexpected Connections, and Fascinating Facts about English's Best Expressions. Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2008, s. 246. ISBN 978-1-4022-1287-1.
- ↑ David Taylor: Księga psów. s. 122-123.
- ↑ Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
- ↑ Ammy Marder, Debra Horwitz: Nasz pies. Poradnik dla właścicieli psów. s. 198.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09354-7.
- Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
- Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 135. ISBN 83-7073-122-8.
- Ammy Marder, Debra Horwitz: Nasz pies. Poradnik dla właścicieli psów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999. ISBN 83-05-13030-4.
- David Taylor: Księga psów. Warszawa: Świat Książki, 1995. ISBN 83-7129-102-7.