Kamieńczyk (powiat wyszkowski): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia: drobne redakcyjne |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
W dorzecze Liwca docierały grupy plemienne z terenów „przeludnionych” z [[Pomorze|Pomorza]], kierując się w górę rzeki traktem pierwotnym przez Kamieńczyk. |
W dorzecze Liwca docierały grupy plemienne z terenów „przeludnionych” z [[Pomorze|Pomorza]], kierując się w górę rzeki traktem pierwotnym przez Kamieńczyk. |
||
Wieś położona w dolinie Bugu, w pobliżu ujścia rzeki Liwiec, obecnie Kamieńczyk, w [[XV wiek]]u miała prawa miejskie (wcześniej niż sąsiadujące z nim obecne miasto Wyszków) i do [[XVII wiek]]u nosiła nazwę ''Kamieniec''. Do dziś spotyka się pozostałości tej dawnej nazwy w innych określeniach geograficznych np. [[Puszcza Kamieniecka]]. Lustracja dóbr królewskich z 1565 roku wzmiankowała istnienie w mieście dworu królewskiego, 189 domów oraz komory celnej na rzece i na moście. Król [[Jan II Kazimierz]], aby prowadzić wojnę z [[Kozak]]ami, zaciągnął pożyczkę między innymi u królowej [[Ludwika Maria Gonzaga|Ludwiki Marii]], a zabezpieczeniem pożyczki były dobra kamienieckie z miasteczkiem Kamieńczyk. |
Wieś położona w dolinie Bugu, w pobliżu ujścia rzeki Liwiec, obecnie Kamieńczyk, w [[XV wiek]]u miała prawa miejskie (wcześniej niż sąsiadujące z nim obecne miasto Wyszków) i do [[XVII wiek]]u nosiła nazwę ''Kamieniec''. Do dziś spotyka się pozostałości tej dawnej nazwy w innych określeniach geograficznych np. [[Puszcza Kamieniecka]]. W [[1452]] roku ówczesny Kamieniec Mazowiecki otrzymał prawa miejskie. Lustracja dóbr królewskich z 1565 roku wzmiankowała istnienie w mieście dworu królewskiego, 189 domów oraz komory celnej na rzece i na moście. Przed [[1596]] rokiem były tam m.in.: [[zamek]] obronny, [[ratusz]], [[sukiennice]], 3 [[kościół (budynek)|kościoły]], [[klasztor]] sióstr wizytek. Król [[Jan II Kazimierz]], aby prowadzić wojnę z [[Kozak]]ami, zaciągnął pożyczkę między innymi u królowej [[Ludwika Maria Gonzaga|Ludwiki Marii]], a zabezpieczeniem pożyczki były dobra kamienieckie z miasteczkiem Kamieńczyk. |
||
W [[1869]] roku (inne źródła podają datę [[1870]]) odebrano mu prawa miejskie - być może na skutek represji po [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]]. |
W [[1869]] roku (inne źródła podają datę [[1870]]) odebrano mu prawa miejskie - być może na skutek represji po [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]]. |
||
Organizacja gmin na podstawie dekretu o urządzeniu gmin wiejskich z [[2 marca]] [[1864]] roku utrzymywała podział terytorialny z [[1855]] roku, lecz zarząd gminy stanowił [[wójt]] na czele rady gminy i [[sołtys]]i – wszyscy wybierani na zebraniach gminnych i wiejskich pod hasłem:. „ …nie zachowania nadal dziedzicom patrymonialnej Jurysdykcji i połączonej z urzędem wójta gminy władzy.” Śladem tej „patrymonialnej jurysdykcji” były wsie [[Łazy (powiat węgrowski)|Łazy]] i [[Pogorzelec (powiat węgrowski)|Pogorzelec]] – jakby wtopione w [[powiat węgrowski]] i gminę Kamieńczyk. |
Organizacja gmin na podstawie dekretu o urządzeniu gmin wiejskich z [[2 marca]] [[1864]] roku utrzymywała podział terytorialny z [[1855]] roku, lecz zarząd gminy stanowił [[wójt]] na czele rady gminy i [[sołtys]]i – wszyscy wybierani na zebraniach gminnych i wiejskich pod hasłem:. ''„ …nie zachowania nadal dziedzicom patrymonialnej Jurysdykcji i połączonej z urzędem wójta gminy władzy.”'' Śladem tej „patrymonialnej jurysdykcji” były wsie [[Łazy (powiat węgrowski)|Łazy]] i [[Pogorzelec (powiat węgrowski)|Pogorzelec]] – jakby wtopione w [[powiat węgrowski]] i gminę Kamieńczyk. |
||
Od czasów [[Zamoyscy|Zamoyskich]] (ściślej Zdzisława Zamoyskiego popularność zyskał przymiotnik „łochowski” w odniesieniu do całego kompleksu historycznych puszcz, w tym Kamienieckiej – jak podaje Lechosław Herz w przewodniku wycieczkowym „Kamieńczyk i Puszcza Kamieniecka.” |
|||
Do [[1955]] r. Kamieńczyk należał do [[powiat radzymiński|powiatu radzymińskiego]] ([[powiat wołomiński|wołomińskiego]]), w latach 1956-1975 i od [[1999]] r. do powiatu wyszkowskiego. Do [[28 września]] [[1954]] r. Kamieńczyk był siedzibą gminy. W latach 1954-1972 istniała [[gromady powiatu wyszkowskiego|gromada Kamieńczyk]]. Od [[1 stycznia]] [[1973]] r. miejscowość należy do [[Gmina Wyszków|gminy Wyszków]]. |
Do [[1955]] r. Kamieńczyk należał do [[powiat radzymiński|powiatu radzymińskiego]] ([[powiat wołomiński|wołomińskiego]]), w latach 1956-1975 i od [[1999]] r. do powiatu wyszkowskiego. Do [[28 września]] [[1954]] r. Kamieńczyk był siedzibą gminy. W latach 1954-1972 istniała [[gromady powiatu wyszkowskiego|gromada Kamieńczyk]]. Od [[1 stycznia]] [[1973]] r. miejscowość należy do [[Gmina Wyszków|gminy Wyszków]]. |
||
== Sieć parafialna == |
== Sieć parafialna == |
||
Najbliższe parafie w [[1488]] roku znajdowały się jedynie w [[Jadów|Jadowie]], Kamieńczyku, [[Prostyń|Prostyni]] i [[Liw]]ie. Dopiero kilkadziesiąt lat później powstają parafie: w [[Stoczek (powiat węgrowski)|Stoczku]], [[Sadowne]]m i [[Stanisławów (powiat radzyński)|Stanisławowie]], co zamyka okres tworzenia parafii i ustalania administracji kościelnej w tej części [[Diecezja płocka|diecezji płockiej]]. |
Najbliższe parafie w [[1488]] roku znajdowały się jedynie w [[Jadów|Jadowie]], Kamieńczyku, [[Prostyń|Prostyni]] i [[Liw]]ie. Dopiero kilkadziesiąt lat później powstają parafie: w [[Stoczek (powiat węgrowski)|Stoczku]], [[Sadowne]]m i [[Stanisławów (powiat radzyński)|Stanisławowie]], co zamyka okres tworzenia parafii i ustalania administracji kościelnej w tej części [[Diecezja płocka|diecezji płockiej]]. Parafia [[Kamionna (powiat węgrowski)|Kamionna]] pokrywała się całkowicie z pierwotną gminą [[Łochów]]. Znaczna część obecnej gminy należała do parafii Kamieńczyk. |
||
== Zabytki i atrakcje == |
== Zabytki i atrakcje == |
||
W [[1973]] roku archeolodzy odkryli pod Kamieńczykiem cmentarzysko [[kultura przeworska|kultury przeworskiej]]<ref>Teresa Dąbrowska, ''Kamieńczyk. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien'', Kraków 1997, ISBN 83-85463-51-8 </ref>.Przeprowadzone później badania dowiodły iż istniała tu osada kultury łużyckiej już 4.tys. lat p.n.e. |
* W [[1973]] roku archeolodzy odkryli pod Kamieńczykiem cmentarzysko [[kultura przeworska|kultury przeworskiej]]<ref>Teresa Dąbrowska, ''Kamieńczyk. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien'', Kraków 1997, ISBN 83-85463-51-8 </ref>. Przeprowadzone później badania dowiodły iż istniała tu osada kultury łużyckiej już 4.tys. lat p.n.e. |
||
* Kościół, zaprojektowany przez J.P. Dziekońskiego (wybudowany w latach [[1896]]-[[1900]] w miejscu spalonego, drewnianego), miał spaloną [[więźba dachowa|więźbę dachową]], wybite okna i strąconą wieżę. Obecnie można zobaczyć drewnianą [[dzwonnica|dzwonnicę]] z [[1885]] roku, |
|||
* pomnik poległych w [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]], |
|||
* na cmentarzu parafialnym pomnik ku czci poległych w [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] i grób dziadków Prymasa Tysiąclecia, [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]]. |
|||
* dla upamiętnienia niegdyś bardzo ważnej działalności miejscowej ludności wzniesiono też pomnik [[flisak]]a. |
|||
* W Kamieńczyku znajdują się ponadto galerie, gospodarstwa agroturystyczne oraz muzeum etnograficzne. |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
Wersja z 02:35, 5 lut 2012
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
-kapliczka.jpg) Kapliczka z figurą św. Mikołaja | |
| Państwo | mazowieckie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
700 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 29 |
| Kod pocztowy |
07-220 |
| Tablice rejestracyjne |
WWY |
| SIMC | |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
| Strona internetowa | |
Kamieńczyk – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Wyszków, położona w widłach Bugu i Liwca, 5 km na wschód od Wyszkowa. Do wsi należą przysiółki:Błonie i Suwiec.
Do 1954 roku istniała gmina Kamieńczyk. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.
Historia
W dorzecze Liwca docierały grupy plemienne z terenów „przeludnionych” z Pomorza, kierując się w górę rzeki traktem pierwotnym przez Kamieńczyk.
Wieś położona w dolinie Bugu, w pobliżu ujścia rzeki Liwiec, obecnie Kamieńczyk, w XV wieku miała prawa miejskie (wcześniej niż sąsiadujące z nim obecne miasto Wyszków) i do XVII wieku nosiła nazwę Kamieniec. Do dziś spotyka się pozostałości tej dawnej nazwy w innych określeniach geograficznych np. Puszcza Kamieniecka. W 1452 roku ówczesny Kamieniec Mazowiecki otrzymał prawa miejskie. Lustracja dóbr królewskich z 1565 roku wzmiankowała istnienie w mieście dworu królewskiego, 189 domów oraz komory celnej na rzece i na moście. Przed 1596 rokiem były tam m.in.: zamek obronny, ratusz, sukiennice, 3 kościoły, klasztor sióstr wizytek. Król Jan II Kazimierz, aby prowadzić wojnę z Kozakami, zaciągnął pożyczkę między innymi u królowej Ludwiki Marii, a zabezpieczeniem pożyczki były dobra kamienieckie z miasteczkiem Kamieńczyk. W 1869 roku (inne źródła podają datę 1870) odebrano mu prawa miejskie - być może na skutek represji po powstaniu styczniowym.
Organizacja gmin na podstawie dekretu o urządzeniu gmin wiejskich z 2 marca 1864 roku utrzymywała podział terytorialny z 1855 roku, lecz zarząd gminy stanowił wójt na czele rady gminy i sołtysi – wszyscy wybierani na zebraniach gminnych i wiejskich pod hasłem:. „ …nie zachowania nadal dziedzicom patrymonialnej Jurysdykcji i połączonej z urzędem wójta gminy władzy.” Śladem tej „patrymonialnej jurysdykcji” były wsie Łazy i Pogorzelec – jakby wtopione w powiat węgrowski i gminę Kamieńczyk. Od czasów Zamoyskich (ściślej Zdzisława Zamoyskiego popularność zyskał przymiotnik „łochowski” w odniesieniu do całego kompleksu historycznych puszcz, w tym Kamienieckiej – jak podaje Lechosław Herz w przewodniku wycieczkowym „Kamieńczyk i Puszcza Kamieniecka.”
Do 1955 r. Kamieńczyk należał do powiatu radzymińskiego (wołomińskiego), w latach 1956-1975 i od 1999 r. do powiatu wyszkowskiego. Do 28 września 1954 r. Kamieńczyk był siedzibą gminy. W latach 1954-1972 istniała gromada Kamieńczyk. Od 1 stycznia 1973 r. miejscowość należy do gminy Wyszków.
Sieć parafialna
Najbliższe parafie w 1488 roku znajdowały się jedynie w Jadowie, Kamieńczyku, Prostyni i Liwie. Dopiero kilkadziesiąt lat później powstają parafie: w Stoczku, Sadownem i Stanisławowie, co zamyka okres tworzenia parafii i ustalania administracji kościelnej w tej części diecezji płockiej. Parafia Kamionna pokrywała się całkowicie z pierwotną gminą Łochów. Znaczna część obecnej gminy należała do parafii Kamieńczyk.
Zabytki i atrakcje
- W 1973 roku archeolodzy odkryli pod Kamieńczykiem cmentarzysko kultury przeworskiej[1]. Przeprowadzone później badania dowiodły iż istniała tu osada kultury łużyckiej już 4.tys. lat p.n.e.
- Kościół, zaprojektowany przez J.P. Dziekońskiego (wybudowany w latach 1896-1900 w miejscu spalonego, drewnianego), miał spaloną więźbę dachową, wybite okna i strąconą wieżę. Obecnie można zobaczyć drewnianą dzwonnicę z 1885 roku,
- pomnik poległych w powstaniu styczniowym,
- na cmentarzu parafialnym pomnik ku czci poległych w II wojnie światowej i grób dziadków Prymasa Tysiąclecia, Stefana Wyszyńskiego.
- dla upamiętnienia niegdyś bardzo ważnej działalności miejscowej ludności wzniesiono też pomnik flisaka.
- W Kamieńczyku znajdują się ponadto galerie, gospodarstwa agroturystyczne oraz muzeum etnograficzne.
- ↑ Teresa Dąbrowska, Kamieńczyk. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien, Kraków 1997, ISBN 83-85463-51-8
Bibliografia
- Lechosław Herz: Puszcze Kamieniecka i Biała : wędrówka mazowiecka druga, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2005. ISBN 83-89188-35-X