Kobryń: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmausBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.2+) (Robot przeniósł strony z sr:Кобрын do sr:Кобрин
m MalarzBOT: zmiana szablonu {{Miasto zagranica infobox}} na {{Miasto infobox}} + WP:SK
Linia 1: Linia 1:
{{Miasto zagranica infobox
{{Miejscowość infobox
|Miasto = Kobryń
|nazwa = Kobryń
|nazwa oryginalna =
|dopełniacz_miasta = Kobrynia
|herb_miasta = Plik:Coat of Arms of Kobryn, Belarus.png
|zdjęcie = Church of Alexander Nevski (Kobrin).JPG
|opis zdjęcia = Sobór Aleksandra Newskiego w Kobryniu
|flaga_miasta = Plik:Flag of Kobryn, Belarus.png
|herb = Coat of Arms of Kobryn, Belarus.png
|nazwa_państwa = BLR
|flaga = Flag of Kobryn, Belarus.png
|jednostka_adm = Obwód
|dopełniacz nazwy = Kobrynia
|nazwa_jednostki_adm = [[Obwód brzeski|brzeski]]
| jednostka_adm_2 = Rejon
|państwo = BLR
|1. jednostka administracyjna = [[Obwód brzeski|brzeski]]
| nazwa_jednostki_adm_2 = [[Rejon kobryński|kobryński]]
|2. jednostka administracyjna = [[Rejon kobryński|kobryński]]
|zarządzający = Burmistrz
|burmistrz =
|powierzchnia =
|stopniN = 52
|wysokość =
|minutN = 13
|rok = 2010
|liczba ludności = 51 200<ref>[http://belstat.gov.by/homep/ru/publications/population/2010/sbornik_population_2010.rar Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года] {{lang|ru}}</ref>
|szerokość = N
|stopniE = 24
|gęstość zaludnienia =
|minutE = 21
|numer kierunkowy = +375 1642
|długość = E
|kod pocztowy = 225301, 225306, 225860
|wysokość =
|tablice rejestracyjne = 1
|powierzchnia =
|stopniN = 52 |minutN = 13 |sekundN =
|stopniE = 24 |minutE = 21 |sekundE =
|populacja = 51 200<ref>[http://belstat.gov.by/homep/ru/publications/population/2010/sbornik_population_2010.rar Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года] {{lang|ru}}</ref>
|gęstość =
|commons = Category:Kobryn
|aglomeracja =
|www = http://kobrin.by
|rok = 2010
|nr_kier = +375 1642
|kod_poczt = 225301, 225306, 225860
|tablica_rej = 1
|miasta_partnerskie =
{{Flaga|BGR}} [[Wraca]]<br>
{{Flaga|CHE}} [[Glarus (miasto)|Glarus]]<br>
{{Flaga|DEU}} [[Uelzen]]<br>
{{Flaga|RUS}} [[Liwny]]<br>
{{Flaga|RUS}} [[Tichorieck]]<br>
{{Flaga|POL}} [[Międzyrzec Podlaski]]
|podział miasta =
|mapa_miasta =
|pozycja=right
|www = http://kobrin.by
|galeria_commons = Category:Kobryn
|zdjęcie=Church of Alexander Nevski (Kobrin).JPG
|opis_zdjęcia=Sobór Aleksandra Newskiego w Kobryniu
}}
}}
'''Kobryń'''<ref>Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast ({{Monitor Polski|1937|69|104}}).</ref> ([[język białoruski|biał.]] ''Ко́брын'', ''Kobryn'', [[język rosyjski|ros.]] ''Кобрин'', [[jidysz|jid.]] קאברין, ''Kobrin'') – miasto w zachodniej części [[Białoruś|Białorusi]], do 1945 r. w Polsce, przy połączeniu [[Kanał Dniepr-Bug|Kanału Dniepr-Bug]] z rzeką [[Muchawiec (dopływ Bugu)|Muchawiec]]. Leży obok głównej drogi [[Warszawa]]-[[Mińsk]]-[[Moskwa]], około 50 km od granicy z [[Polska|Polską]]. Liczy 51,2 tys. mieszkańców (2010); przemysł precyzyjny, metalowy, mineralny, spożywczy, lekki, meblarski; [[węzeł drogowy]], [[muzeum]].
'''Kobryń'''<ref>Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast ({{Monitor Polski|1937|69|104}}).</ref> ([[język białoruski|biał.]] ''Ко́брын'', ''Kobryn'', [[język rosyjski|ros.]] ''Кобрин'', [[jidysz|jid.]] קאברין, ''Kobrin'') – miasto w zachodniej części [[Białoruś|Białorusi]], do 1945 r. w Polsce, przy połączeniu [[Kanał Dniepr-Bug|Kanału Dniepr-Bug]] z rzeką [[Muchawiec (dopływ Bugu)|Muchawiec]]. Leży obok głównej drogi [[Warszawa]]-[[Mińsk]]-[[Moskwa]], około 50 km od granicy z [[Polska|Polską]]. Liczy 51,2 tys. mieszkańców (2010); przemysł precyzyjny, metalowy, mineralny, spożywczy, lekki, meblarski; [[węzeł drogowy]], [[muzeum]].
Linia 108: Linia 90:
* [[Witold Turkiewicz]] – urodzony tu w 1926 polski artysta-plastyk tworzący w szkle i ceramice
* [[Witold Turkiewicz]] – urodzony tu w 1926 polski artysta-plastyk tworzący w szkle i ceramice
* [[Zygmunt Ziółkowski]] - burmistrz Kobrynia w latach 1937–1939
* [[Zygmunt Ziółkowski]] - burmistrz Kobrynia w latach 1937–1939

== Miasta partnerskie ==
* {{Flaga|BGR}} [[Wraca]]
* {{Flaga|CHE}} [[Glarus (miasto)|Glarus]]
* {{Flaga|DEU}} [[Uelzen]]
* {{Flaga|RUS}} [[Liwny]]
* {{Flaga|RUS}} [[Tichorieck]]
* {{Flaga|POL}} [[Międzyrzec Podlaski]]


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 22:47, 22 lut 2013

Kobryń
Ilustracja
Sobór Aleksandra Newskiego w Kobryniu
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Białoruś

Obwód

brzeski

Rejon

kobryński

Populacja (2010)
• liczba ludności


51 200[1]

Nr kierunkowy

+375 1642

Kod pocztowy

225301, 225306, 225860

Tablice rejestracyjne

1

Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city}
Strona internetowa

Kobryń[2] (biał. Ко́брын, Kobryn, ros. Кобрин, jid. קאברין, Kobrin) – miasto w zachodniej części Białorusi, do 1945 r. w Polsce, przy połączeniu Kanału Dniepr-Bug z rzeką Muchawiec. Leży obok głównej drogi Warszawa-Mińsk-Moskwa, około 50 km od granicy z Polską. Liczy 51,2 tys. mieszkańców (2010); przemysł precyzyjny, metalowy, mineralny, spożywczy, lekki, meblarski; węzeł drogowy, muzeum.

Historia

Rynek w Kobryniu na początku XX wieku
Muzeum Suworowa
Park kultury im. Suworowa
Cmentarz żydowski w Kobryniu

Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z 1287. Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w 1999 w Kobryniu pokazały, że osada została założona o kilkaset lat wcześniej. Do końca XIII wieku własność książąt włodzimiersko-wołyńskich. Od 1312 w Wielkim Księstwie Litewskim. Od końca XIV wieku do 1490 stolica księstwa Kobryńskiego należącego do potomków Olgierda. Książę Roman Kobryński wraz ze swoim oddziałem uczestniczył w bitwie pod Grunwaldem. Od XVI wieku siedziba powiatu, w latach 1589–1766 na prawie magdeburskim. Od XVI wieku miasto było dużym skupiskiem ludności żydowskiej.

Od 1795 w zaborze rosyjskim, jako siedziba powiatu kobryńskiego guberni grodzieńskiej. Miasto zostało mocno zniszczone w trakcie bitwy rosyjsko-saskiej podczas inwazji Napoleona na Rosję 15 (27) lipca 1812 r.

10 lutego 1919 roku miejscowość została przejściowo zdobyta przez polską kawalerię z grupy gen. Listowskiego, a dwa dni później trwale przez oddział kawalerii pod dowództwem mjr. Władysława Dąbrowskiego[3]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w okresie od 11 do 23 września 1920 w rejonie Kobrynia toczyły się walki pomiędzy 4 Armię WP a 4 Armią RFSRR.

W okresie międzywojennym należał do Polski, był stolicą powiatu w województwie poleskim oraz siedzibą wiejskiej gminy Kobryń. Od września 1939 do czerwca 1941 pod okupacją sowiecką, następnie do lata 1944 pod niemiecką.

W latach 1945–1991 miasto należało do Białoruskiej SRR, od 1991 jest częścią Białorusi.

Wojna obronna

 Osobny artykuł: Bitwa pod Kobryniem.

Kobryń i jego okolice we wrześniu 1939 były ważnym ośrodkiem obrony polskiej na Polesiu i miejscem krwawych walk. Tu w dniach 17–18 września 1939 toczyły się walki z niemieckim XIX Korpusem Pancernym gen. Heinza Guderiana. Po ustąpieniu Niemców rozgorzały walki z działającymi w rejonie Kobrynia komunistycznymi bandami zwalczającymi Polaków, które uaktywniły się na wieść o agresji sowieckiej na Polskę. Na koniec polskim obrońcom przyszło się zmierzyć z wkraczającymi od wschodu oddziałami sowieckimi.

Ziemi kobryńskiej bronili żołnierze dowodzonej przez płk. Adama Eplera Dywizji "Kobryń", zorganizowanej po 10 września 1939 r. na bazie jednostek wchodzących w skład Ośrodka Zapasowego 30 Poleskiej Dywizji Piechoty (82. syberyjski Pułk Strzelców z Brześcia, 83. Pułk Strzelców Poleskich z Kobrynia, 84. Pułk Strzelców Polskich z Pińska oraz 5. dywizjon artylerii lekkiej). W walkach pod Kobryniem wzięła także udział kompania ochotnicza sformowana z uczniów kobryńskiego gimnazjum, którzy odbyli przedpoborowe przysposobienie wojskowe (członkowie kobryńskiego "Strzelca"), żołnierze Legii Akademickiej przybyli do Kobrynia oraz liczni funkcjonariusze Policji Państwowej z Kobrynia i Brześcia. Walki trwały do dnia 22 września 1939, kiedy do miasta opuszczanego przez Niemców weszły oddziały sowieckie.

W latach 1941–1942 miejscowa ludność żydowska została przez Niemców zamknięta w getcie, a następnie wymordowana.

W 2008 w Kobryniu odnaleziono masowe groby żołnierzy polskich. W mieście, na terenie starego cmentarza katolickiego zlokalizowano zbiorową mogiłę, z której wydobyto szczątki 13 żołnierzy Wojska Polskiego poległych zapewne 18 września 1939 podczas obrony miasta. Wśród licznych elementów uzbrojenia i oporządzenia wojskowego w grobie znaleziono przedmioty pozwalające na identyfikację konkretnych żołnierzy. Na podstawie odnalezionych znaków tożsamości zidentyfikowano nazwiska trzech żołnierzy WP: strzelca Stanisława Matyki, podchorążego Ewarysta Zajkowskiego oraz strzelca Ludwika Lipy. W Podziemieniu k. Kobrynia odnaleziono i ekshumowano szczątki 42 zamordowanych Polaków, żołnierzy, policjantów i cywilów, którzy według wstępnych ustaleń wszyscy zginęli z rąk miejscowych band.[4].

Uroczysty pogrzeb prochów odnalezionych polskich ofiar, wśród nich generała Stanisława Sołłohub-Dowoyno, odbył się 13 września 2008 na cmentarzu w Kobryniu przy asyście honorowej pocztów sztandarowych polskiego wojska i policji. Ceremonii przewodniczył ks. bp Tadeusz Płoski, ordynariusz polowy Wojska Polskiego[5].

Demografia

Zabytki

  • Kościół katolicki, późno klasycystyczny zbudowany w 1843. Zamknięty w 1962, oddany wiernym w 1989.
  • Cerkiew prawosławna, drewniana przeniesiona do Kobrynia w 1841 i usytuowana w obecnym miejscu. Cerkiew zamknięto w latach 60. XX wieku i zamieniono w magazyn muzealny, oddano wiernym w 1986. Obok cerkwi dzwonnica.
  • Sobór prawosławny, wzniesiony w latach 1864–1868 na mogile żołnierzy rosyjskich poległych w bitwie z wojskami Napolona w 1812. Świątynia upamiętnia poległych i zniesienie pańszczyzny. Wzniesiona przez carat za pieniądze z konfiskaty majątków po powstaniu styczniowym.
  • Monaster Przemienienia Pańskiego – klasztor prawosławny założono w 1497, początkowo budynki drewniane, murowane barokowe wybudowano na początku XVI w. Po unii brzeskiej w 1596 klasztor przejęli bazylianie. W 1626 odbył tu się synod biskupów unickich Rzeczypospolitej. Po skasowaniu unii w 1839 w klasztorze mieściło się prawosławna szkoła duchowna. Budynek został opuszczony po pożarze w II poł. XIX wieku. Po remoncie w okresie międzywojennym była tu siedziba sądu. Teraz znajduje się tu komenda policji.
  • Dworek miejski zwany Domem Suworowa, klasycystyczny, zbudowany w 1794, zniszczony w czasie II wojny światowej. Odrestaurowany w latach 1948 i 1980. W dworku muzeum wojskowo-historyczne im. Aleksandra Suworowa, który w nim mieszkał w 1797 i 1800. W dworku tym w 1860 przebywał Romuald Traugutt.
  • Synagoga z II połowy XIX wieku (obecnie w ruinie)
  • wielowyznaniowe cmentarze miejskie

Ludzie związani z Kobryniem

Miasta partnerskie

Zobacz też

  1. Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
  2. Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).
  3. Lech Wyszczelski: Wstępna faza walk. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 56, 58. ISBN 978-83-11-11934-5.
  4. Komunikat prasowy. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 20 sierpnia 2008.
  5. Odzyskali imiona i nazwiska, Karolina Goździewska, Nasz Dziennik, 15 września 2008.

Linki zewnętrzne