Paul Lütkemann: Różnice pomiędzy wersjami

Paul Lütkemann
Data i miejsce urodzenia	ok. 1555 ; Kołobrzeg
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	między 1611 a 1616 ; Frankfurt nad Odrą
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa
Zawód	kompozytor

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 02:58, 18 lip 2018

Paul Lütkemann, również: Luetkemann, Littkemann, Lütgemann (ur. ok. 1555 w Kołobrzegu, zm. między 1611 a 1616 we Frankfurcie nad Odrą) – niemiecki kompozytor i instrumentalista epoki wczesnego baroku.

Życiorys

W roku 1578 roku Lütkemann rozpoczął studia na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Od roku 1587 zatrudniony był jako muzyk miejski w Wismarze, a od 1588 w Szczecinie, gdzie do jego zadań należało muzykowanie w kościołach św. Jakuba i św. Mikołaja, oraz granie hejnałów. Około roku 1606 opuścił Szczecin i powrócił do Frankfurtu, gdzie pełnił funkcję podobną jak w innych miastach. Ostatnie wzmianki o nim pochodzą z roku 1611. W roku 1613 przez miasto przeszła epidemia dżumy, nie wiadomo jednak czy Lütkemann ją przeżył, czy nie. Z 1616 roku pochodzi wydanie jego dzieł, określone już jako pośmiertne.

Twórczość

Lütkemann pisał zarówno muzykę wokalną, jak i instrumentalną. Jeszcze za jego życia, w Szczecinie wydane zostały dwie księgi jego kompozycji:

zbiór pieśni niemieckich i łacińskich, fantazji i innych utworów (1597)
zbiór Motetae aliquot... zawierający 6-głosowy motet Patria rara tibi lucent iam lumnia oraz 5-głosowe pieśni i utwór instrumentalny (1605)

Dużo więcej kompozycji znalazło się w pośmiertnym zbiorze wydanym we Frankfurcie nad Odrą w roku 1616, przez oficynę Friedricha Hartmanna. Zbiór obejmował pieśni kościelne, opracowane na 4, 5 i 6 głosów, przeznaczone na wszystkie niedziele i święta roku liturgicznego. Ponadto Lütkemann komponował wiele drobnych utworów okazjonalnych, co wynikało z jego zatrudnienia.

Najważniejszym dokonaniem Lütkemanna są jego fantazje chorałowe zawarte w zbiorze z roku 1597. Fantazje te są rzadkim w tamtej epoce przykładem instrumentalnego opracowania melodii chorałowych, a czasem też popularnych pieśni. Kompozycje te przeznaczone na instrumenty smyczkowe, w większości 5-głosowe, cechują się zaawansowaną, imitacyjną polifonią, niekiedy nowatorskimi rozwiązaniami formalnymi, oraz swobodnym traktowaniem źródłowej melodii, która bywa ozdabiana, przetwarzana rytmicznie, lub urozmaicana krótkimi wstawkami. Czasem też pojawia się fragmentarycznie w różnych głosach. Najbardziej znanym spośród tych utworów jest fantazja na temat pieśni Innsbruck, ich muß dich lassen Heinricha Isaaca.

Bibliografia

Kompozytorzy szczecińscy, tom I, pod red. Eugeniusza Kusa, Mikołaja Szczęsnego i Edwarda Włodarczyka, Szczecin 2003, ISBN 83-916790-4-7

Dyskografia

Musica Antiqua Köln - Musica Baltica (1. Choralfantasie a 5 "Innsbruck, ich muß dich lassen", 2. Fantasia a 5), Archiv Produktion 459 619-2

Linki zewnętrzne

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Artysta muzyczny infobox
-'''Paul Lütkemann''', również: ''Luetkemann'', ''Littkemann'', oraz ''Lütgemann'' (ur. ok. [[1555]] r. w [[Kołobrzeg]]u, zm. między [[1611]] a [[1616]] r. we [[Frankfurt nad Odrą|Frankfurcie nad Odrą]]) - [[Niemcy|niemiecki]] [[kompozytor]] i instrumentalista epoki wczesnego [[Muzyka barokowa|baroku]].
+ |nazwa                 = Paul Lütkemann
+ |zdjęcie               =
+ |opis zdjęcia          =
+ |imię i nazwisko       =
+ |pseudonim             =
+ |data urodzenia        = ok. 1555
+ |miejsce urodzenia     = [[Kołobrzeg]]
+ |pochodzenie           = [[Niemcy|niemieckie]]
+ |data śmierci          = między 1611 a 1616
+ |miejsce śmierci       = [[Frankfurt nad Odrą]]
+ |przyczyna śmierci     =
+ |instrument            =
+ |typ głosu             =
+ |gatunek               = [[muzyka poważna]], [[muzyka barokowa]]
+ |zawód                 = [[kompozytor]]
+ |aktywność             =
+ |wytwórnia płytowa     =
+ |powiązania            =
+ |współpracownicy       =
+ |wyróżniony instrument =
+ |zespół                =
+ |odznaczenia           =
+ |commons               =
+ |wikicytaty            =
+ |www                   =
+ |podpis                =
+}}
+'''Paul Lütkemann''', również: ''Luetkemann'', ''Littkemann'', ''Lütgemann'' (ur. ok. [[1555]] w [[Kołobrzeg]]u, zm. między [[1611]] a [[1616]] we [[Frankfurt nad Odrą|Frankfurcie nad Odrą]]) – [[Niemcy (naród)|niemiecki]] [[kompozytor]] i instrumentalista epoki wczesnego [[Muzyka barokowa|baroku]].
 == Życiorys ==
-W roku [[1578]] roku Lütkemann rozpoczął studia na [[Europejski Uniwersytet Viadrina|Uniwersytecie Viadrina]] we Frankfurcie nad Odrą. Od roku [[1587]] zatrudniony był jako muzyk miejski w [[Wismar]]ze, a od [[1588]] w [[Szczecin]]ie, gdzie do jego zadań należało muzykowanie w kościołach [[Bazylika archikatedralna św. Jakuba w Szczecinie|św. Jakuba]] i [[Kościół św. Mikołaja w Szczecinie|św. Mikołaja]], oraz granie [[hejnał]]ów. Około roku [[1606]] opuścił Szczecin i powrócił do Frankfurtu, gdzie pełnił funkcję podobną jak w innych miastach. Ostatnie wzmianki o nim pochodzą z roku [[1611]]. W roku [[1613]] przez miasto przeszła epidemia [[Dżuma|dżumy]], nie wiadomo jednak czy Lütkemann ją przeżył, czy nie. Z [[1616]] roku pochodzi wydanie jego dzieł, określone już jako ''pośmiertne''.
+W roku 1578 roku Lütkemann rozpoczął studia na [[Europejski Uniwersytet Viadrina|Uniwersytecie Viadrina]] we Frankfurcie nad Odrą. Od roku 1587 zatrudniony był jako muzyk miejski w [[Wismar]]ze, a od 1588 w [[Szczecin]]ie, gdzie do jego zadań należało muzykowanie w kościołach [[Bazylika archikatedralna św. Jakuba w Szczecinie|św. Jakuba]] i [[Kościół św. Mikołaja w Szczecinie|św. Mikołaja]], oraz granie [[hejnał]]ów. Około roku 1606 opuścił Szczecin i powrócił do Frankfurtu, gdzie pełnił funkcję podobną jak w innych miastach. Ostatnie wzmianki o nim pochodzą z roku 1611. W roku 1613 przez miasto przeszła epidemia [[Dżuma|dżumy]], nie wiadomo jednak czy Lütkemann ją przeżył, czy nie. Z 1616 roku pochodzi wydanie jego dzieł, określone już jako ''pośmiertne''.
 == Twórczość ==
 Lütkemann pisał zarówno muzykę wokalną, jak i instrumentalną. Jeszcze za jego życia, w Szczecinie wydane zostały dwie księgi jego kompozycji:
-* zbiór [[pieśń (forma muzyczna)|pieśni]] niemieckich i łacińskich, [[Fantazja (muzyka)|fantazji]] i innych utworów ([[1597]])
+* zbiór [[pieśń (forma muzyczna)|pieśni]] niemieckich i łacińskich, [[Fantazja (muzyka)|fantazji]] i innych utworów (1597)
-* zbiór ''Motetae aliquot...'' zawierający 6-głosowy [[motet]] ''Patria rara tibi lucent iam lumnia'' oraz 5-głosowe pieśni i utwór instrumentalny ([[1605]])
+* zbiór ''Motetae aliquot...'' zawierający 6-głosowy [[motet]] ''Patria rara tibi lucent iam lumnia'' oraz 5-głosowe pieśni i utwór instrumentalny (1605)
 Dużo więcej kompozycji znalazło się w pośmiertnym zbiorze wydanym we Frankfurcie nad Odrą w roku 1616, przez oficynę Friedricha Hartmanna. Zbiór obejmował pieśni kościelne, opracowane na 4, 5 i 6 głosów, przeznaczone na wszystkie niedziele i święta [[Rok liturgiczny|roku liturgicznego]]. Ponadto Lütkemann komponował wiele drobnych utworów okazjonalnych, co wynikało z jego zatrudnienia.
-Najważniejszym dokonaniem Lütkemanna są jego '''''fantazje chorałowe''''' zawarte w zbiorze z roku [[1597]]. Fantazje te są rzadkim w tamtej epoce przykładem instrumentalnego opracowania melodii chorałowych, a czasem też popularnych pieśni. Kompozycje te przeznaczone na [[instrumenty smyczkowe]], w większości 5-głosowe, cechują się zaawansowaną, [[Imitacja|imitacyjną]] [[Polifonia|polifonią]], niekiedy nowatorskimi rozwiązaniami [[Forma muzyczna|formalnymi]], oraz swobodnym traktowaniem źródłowej [[melodia|melodii]], która bywa [[Ozdobnik|ozdabiana]], przetwarzana [[Rytm (muzyka)|rytmicznie]], lub urozmaicana krótkimi wstawkami. Czasem też pojawia się fragmentarycznie w różnych głosach. Najbardziej znanym spośród tych utworów jest fantazja na temat pieśni ''Innsbruck, ich muß dich lassen'' [[Heinrich Isaac|Heinricha Isaaca]].
+Najważniejszym dokonaniem Lütkemanna są jego fantazje chorałowe zawarte w zbiorze z roku 1597. Fantazje te są rzadkim w tamtej epoce przykładem instrumentalnego opracowania melodii chorałowych, a czasem też popularnych pieśni. Kompozycje te przeznaczone na [[Chordofony smyczkowe|instrumenty smyczkowe]], w większości 5-głosowe, cechują się zaawansowaną, [[Imitacja|imitacyjną]] [[Polifonia|polifonią]], niekiedy nowatorskimi rozwiązaniami [[Forma muzyczna|formalnymi]], oraz swobodnym traktowaniem źródłowej [[melodia|melodii]], która bywa [[Ozdobnik|ozdabiana]], przetwarzana [[Rytm (muzyka)|rytmicznie]], lub urozmaicana krótkimi wstawkami. Czasem też pojawia się fragmentarycznie w różnych głosach. Najbardziej znanym spośród tych utworów jest fantazja na temat pieśni ''Innsbruck, ich muß dich lassen'' [[Heinrich Isaac|Heinricha Isaaca]].
-== Źródła/bibliografia ==
+== Bibliografia ==
 * ''Kompozytorzy szczecińscy'', tom I, pod red. Eugeniusza Kusa, Mikołaja Szczęsnego i Edwarda Włodarczyka, Szczecin 2003, {{ISBN|83-916790-4-7}}
@@ Linia 24: / Linia 52: @@
 {{Kultura muzyczna Szczecina}}
-{{DEFAULTSORT:Lütkemann, Paul}}
+{{SORTUJ:Lütkemann, Paul}}
 [[Kategoria:Niemieccy kompozytorzy baroku]]
 [[Kategoria:Ludzie związani z Kołobrzegiem]]