Ryczywół (województwo mazowieckie): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Wycofano ostatnią zmianę treści (zrobioną przez 195.116.183.11) i przywrócono wersję 28344090 autorstwa Tomasz Kamil - źródła? |
→Związani z Ryczywołem: drobne redakcyjne |
||
Linia 65: | Linia 65: | ||
* [[1944]] całkowite zniszczenie Ryczywołu w czasie walk na [[przyczółek warecko-magnuszewski|przyczółku warecko-magnuszewskim]] |
* [[1944]] całkowite zniszczenie Ryczywołu w czasie walk na [[przyczółek warecko-magnuszewski|przyczółku warecko-magnuszewskim]] |
||
* [[1968]]-[[1979]] budowa [[Elektrownia Kozienice|elektrowni]] w pobliskich Kozienicach i rozwój wsi. |
* [[1968]]-[[1979]] budowa [[Elektrownia Kozienice|elektrowni]] w pobliskich Kozienicach i rozwój wsi. |
||
== Zabytki == |
|||
* kościół p.w. św. Katarzyny z lat 1876-84, odbudowany po zniszczeniach wojennych w latach 1945-1949, nr rej.: 439/A z 16.11.1990 |
|||
* dzwonnica kościelna |
|||
== Związani z Ryczywołem == |
== Związani z Ryczywołem == |
Wersja z 09:00, 7 kwi 2012
{{{rodzaj miejscowości}}} | |
![]() Kościół w Ryczywole | |
Państwo | mazowieckie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2005) |
1300 |
Strefa numeracyjna |
(+48) 48 |
Kod pocztowy |
26-912 |
Tablice rejestracyjne |
WKZ |
SIMC | |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata ![]() Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport} |
Ryczywół – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Kozienice.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie radomskim, a przed 1975 r. w województwie kieleckim.
Wg danych z 2005 wieś zamieszkiwało 1300 osób.[potrzebny przypis]
Nazwa
Nazwa pochodzi najprawdopodobniej od słów "ryczy" i "wół" i związana jest bydłem przeganianym tędy z Rusi Halickiej na Śląsk. Inna wersja to pochodzenie od greckiego "riks wele", czyli królewski kamień, przy którym miała się gromadzić okoliczna ludność na wiece.[potrzebny przypis]
Położenie
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/POL_Radomka_river.jpg/250px-POL_Radomka_river.jpg)
Miejscowość położona w Puszczy Stromeckiej u ujścia rzeki Radomki do Wisły na dawnych szlaku handlowym z Rusi Halickiej na Śląsk, obecnie przy drodze Warszawa-Kozienice-Sandomierz.
Historycznie Ryczywół położony jest na północnych krańcach Małopolski a dokładniej w ziemi sandomierskiej w pobliżu granicy z Mazowszem.
Historia
- XIII w. początki Ryczywołu, wymieniana przez Długosza parafia Św. Katarzyny
- 1369 miasto jako królewszczyzna, starostą jest mieszczanin Jan Pylik, wymieniany jest dwór królewski w Ryczywole
- 1393 dzierżawę obejmuje rycerz Andrzej Ciołek z Ostrołęki nad Pilicą (Królowa Jadwiga zapisuje mu i jego spadkobiercom dwór z miastem, przyległe wsie i dochody z komory celnej za 500 grzywien praskich), istnieje tu gród obronny
- 1407 siedziba starostwa niegrodowego
- 1409 Ryczywół otrzymuje prawa miejskie magdeburskie i własny samorząd oraz inne przywileje z rąk króla Władysława Jagiełły
- 1413 zalecenie króla Władysława Jagiełły o ujednoliceniu myta za przeprawę mostową dla mieszczan, w mieście istnieje komora celna i most na Radomce (najprawdopodobniej od końca XIII wieku)
- XV-XVI w. – kolejno właścicielami miasta zostają Piotr Dunin, Jan Dunin z Prawkowic, w mieście powstaje port i zakłady szkutnicze
- 1494 miasto własnością zięcia Piotra Dunina, Pakosza Zwolskiego
- 1513 kolejni właściciele to Hieronim i Abraham Leżeńscy z Leżenic, potem Drzewieccy
- 1655 zniszczenie miasta przez Szwedów, także przez ponowne wylewy Wisły i Radomki
- 1664 w mieście nadal istnieje dwór starościński
- wrzesień 1673 król Michał Korybut Wiśniowiecki wydaje tu uniwersał ochronny od ciężarów wojskowych dla miejscowego mieszczaństwa
- 1681 król Jan III Sobieski potwierdza ów uniwersał, uprzednio w 1677 potwierdzając prawa Żydów (liczne przywileje handlowe i gospodarcze)
- 1761 król August II Mocny wydaje przywilej na powstanie gminy żydowskiej w Ryczywole
- 1798 wzmiankowany dwór starościński, wzmiankowany jeszcze na planie z 1830, miasto podupada na skutek złego gospodarowania starostów i wylewów rzek
- XVIII w. zbiera się tutaj Sejm Żydów Polskich (Waad Arba Aracot)
- 1813 relokacja miasta i budowa w nowym miejscu wg planów Tomasza Wiarenka (2,5 km od poprzedniego miejsca)
- po 1831 siedziba carskiego majoratu i przekazane za zasługi płk. Selwanowi
- 1869 odebranie praw miejskich w odwet za liczny udział mieszkańców w powstaniu 1863
- 15 września 1939 31 Pułk Piechoty Strzelców Kaniowskich ppłk. Wincentego Wnuka z Armii "Łódź" krwawo przebija się z okrążenia do Wisły
- 1944 całkowite zniszczenie Ryczywołu w czasie walk na przyczółku warecko-magnuszewskim
- 1968-1979 budowa elektrowni w pobliskich Kozienicach i rozwój wsi.
Zabytki
- kościół p.w. św. Katarzyny z lat 1876-84, odbudowany po zniszczeniach wojennych w latach 1945-1949, nr rej.: 439/A z 16.11.1990
- dzwonnica kościelna
Związani z Ryczywołem
- Maciej z Ryczywołu, 1517 opat sieciechowski, budowniczy klasztoru w Sieciechowie
- Adam Drzewicki (zm. 1534) starosta m.in. ryczywolski
- Anzelm Gostomski (1508-1588) starosta m.in. ryczywolski
- Samuel Szmelke Horowitz (1726-1778), wychowawca i nauczyciel cadyków Lewi Izaak z Berdyczowa i Isroela ben Szabbetaj Habsteina 'Magida' z Kozienic
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Ryczywół, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 81 .
- Ryczywół, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 564 .