51°45′43″N 21°22′58″E/51,761944 21,382778Magnuszew
|
|||
|
|||
 Rynek w Magnuszewie |
|||
| Państwo |  Polska |
||
| Województwo | mazowieckie | ||
| Powiat | kozienicki | ||
| Gmina | Magnuszew | ||
| Liczba ludności (2006) | 800 | ||
| Strefa numeracyjna | (+48) 48 | ||
| Kod pocztowy | 26-910 | ||
| Tablice rejestracyjne | WKZ | ||
| SIMC | 0628833 | ||
|
Położenie na mapie gminy Magnuszew
 Magnuszew
|
|||
|
Położenie na mapie powiatu kozienickiego
Magnuszew
|
|||
|
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Magnuszew
|
|||
|
Położenie na mapie Polski
Magnuszew
|
|||
| 51°45′43″N 21°22′58″E/51,761944 21,382778 |
|||
Magnuszew (daw. Magnuszów) – dawne miasto, obecnie wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Magnuszew.
W latach 1377–1869 Magnuszew posiadał prawa miejskie. Magnuszewo położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wareckim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[1]. Do 1954 roku siedziba gminy Trzebień. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Magnuszew.
Spis treści
Położenie[edytuj]
Miejscowość leży przy drodze krajowej nr 79.
Przez miejscowość przebiega także droga wojewódzka nr 736
Historia[edytuj]
Miejscowość została założona w XII w. przez komesa mazowieckiego. Od XIV w. Magnuszew był w rękach rodu Magnuszewskich herbu Ogończyk.
W roku 1377 ówczesny dziedzic dóbr magnuszewskich, Świętosław uzyskał od księcia mazowieckiego Ziemowita III, prawa miejskie magdeburskie. Na nadanie osadzie rangi miasta miał wpływ rozwój osadnictwa, handlu i rzemiosła, a także położenie na szlaku handlowym wzdłuż lewego brzegu Wisły.
W 1576 roku wskutek zniszczeń wojennych oraz licznych pożarów drewnianej zabudowy Magnuszew został zdegradowany do rzędu wsi. W późniejszym czasie właścicielami Magnuszewa zostali Potoccy, a po nich potężny ród Zamoyskich.
W 1776 roku Andrzej Hieronim Zamoyski na mocy przywileju nadanego przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przywrócił Magnuszewowi rangę miasta[2]. Przez następne lata miasto dotykały liczne pożary, powodzie a liczbę mieszkańców dziesiątkowały epidemie cholery i czarnej ospy. Liczba mieszkańców drastycznie zmalała, a Magnuszew zubożał i zatracił charakter miasta.
1 czerwca 1869 na mocy ukazu cara Aleksandra II Magnuszew utracił prawa miejskie.
W marcu 1941 Niemcy utworzyli w Magnuszewie getto dla ludności żydowskiej[3]. Mieszkało w nim ok. 1200 osób[3]. We wrześniu 1942 getto zostało zlikwidowane. Jego mieszkańców wywieziono do getta w Kozienicach, a ok. 120 Żydów zamordowano na miejscu[3].
W czasie II wojny światowej prowadzone były w okolicach Magnuszewa działania wojenne, w wyniku których miejscowość została prawie doszczętnie zniszczona (przyczółek warecko-magnuszewski).
W latach 1974–2005 na podstawie ustawy o uzdrowiskach, Magnuszew było uznany za miejscowość posiadającą warunki do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego, dzięki czemu mogły być prowadzone tu zakłady lecznictwa[4].
Zabytki[edytuj]
- późnobarokowy kościół parafialny pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela z II połowy XVIII wieku, parafia Magnuszew jest jedną z najstarszych w Polsce. Została erygowana przed 1378 rokiem, wówczas wybudowano drewniany kościół parafialny.
- dzwonnica z XIX wieku.
- pomnik upamiętniający walki o Przyczółek warecko-magnuszewski.
- średniowieczny układ urbanistyczny.
- drewniana zabudowa Rynku i głównej ulicy.
Surowce lecznicze[edytuj]
W czerwcu 1958 roku przeprowadzono w Magnuszewie prace badawczych w ramach których dokonano wiercenia otworu tzw. „Magnuszew 1”. Odwiert osiągnął głębokość 3003,5 metra, stwierdzono istnienie wód mineralnych o zróżnicowanym składzie chemicznym, zmiennym ciśnieniu i wydajności. Największą wartość posiadają silnie zmineralizowane solanki chlorkowo-wapniowe. Ciśnienie złoża określono na 25 atmosfer, średnie zasolenie 11%, a zawartość jodu wynosi 6,3 mg J/litr wody. Woda zalegająca na takiej głębokości odznacza się znacznie podwyższoną temperaturą, około 35 stopni Celsjusza na wypływie.[potrzebny przypis]
Lecznicze właściwości wód ze złóż magnuszewskich wstępnie określa się jako możliwe do zastosowania:
- kąpiele, po rozcieńczeniu ich do 1-6% podczas rehabilitacji pourazowej i po porażeniach reumatologicznych;
- przy schorzeniach wieku dziecięcego (zawartość jodu);
- inhalacje górnych dróg oddechowych;
- picie po rozcieńczeniu około 1% najlepiej dodatkiem małej ilości CO2;
- stosowanie przy leczeniu alergii i schorzeń wadliwej przemiany materii.[potrzebny przypis]
Kultura[edytuj]
We wsi od 1987 roku istnieje grający w lidze ROZPN (klasa A) klub sportowy LZS Magnuszew.
W ostatni weekend czerwca w Magnuszewie jest organizowany Rodzinny Piknik Letni, który inauguruje rozpoczęcie wakacji szkolnych.
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- ↑ AGAD, Zbiór dokumentów papierowych, sygn. 1991.
- ↑ a b c Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 302. ISBN 83-01-00065-1.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1974 r. zmieniające rozporządzenie ws. rozciągnięcia niektórych przepisów o uzdrowiskach na inne miejscowości (Dz.U. z 1974 r. Nr 16, poz. 89)
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Magnuszew w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa, 1884.
- Oficjalny Serwis Informacyjny Urzędu Gminy w Magnuszewie
- O Magnuszewie
- Zdjęcia Magnuszewa
|
||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
|
||||||||
