Stanisław Kiszka (hetman)

Stanisław Piotrowicz Kiszka

Rodzina	Kiszkowie
Data śmierci	1513/1514
Ojciec	Piotr Kiszka
Dzieci	Piotr Kiszka (zm. 1534), Anna Kiszka

{{Szlachcic infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | opis herbu = | grafika = | dynastia = | commons = | żona = | imię oryginalne = | faksymile = | herb = | mąż = | opis grafiki = | rodzeństwo = | odznaczenia = | wszystkie imiona = | tytuł = | opis faksymile = Nieznane pola: "zdjęcie herbu", "zdjęcie", "opis zdjęcia", "malzonka" oraz "nazwa herbu".

Stanisław Kiszka herbu Dąbrowa (ur. ? - zm. 1513 lub 1514) – hetman wielki litewski, marszałek wielki litewski od 1512, wojewoda smoleński.

Marszałek nadworny Kazimierza Jagiellończyka. W 1496 towarzyszył z kilkoma tysiącami Litwinów królowi Janowi Olbrachtowi w wyprawie bukowińskiej, skąd wracając za Bracławiem rozgromił kosz tatarski. Nie dotarł z wojskiem litewskim na pomoc Polakom Jana Olbrachta do Mołdawii. Aż sześciokrotnie posłował do Moskwy. W tym czasie został namiestnikiem smoleńskim. W 1499 walczył z Rosjanami. Brał udział na czele oddziałów smoleńskich w przegranej bitwie nad Wiedroszą 1500, potem jako wojewoda smoleński bronił dzielnie Smoleńska, obleganego w tymże roku przez Dymitra Iwanowicza Żyłkę, syna Wielkiego Księcia Moskiewskiego Iwana III. Wskutek dużych strat napastnicy zostali zmuszeni do odstąpienia od oblężenia. Kiszce pomogła wieść, iż pod Smoleńsk nadchodzi odsiecz pod dowództwem Czecha Jana Czernego i kasztelana trockiego Stanisława Białego.

W 1502 Dymitr oblegał powtórnie Smoleńsk, który bronił się pod wodzą Kiszki przez trzy miesiące. Wojewoda dysponował siłą 800 żołnierzy piechoty zaciężnej i miejscowej szlachty. Dymitr stracił 6 tys. ludzi w szturmach i musiał przerwać oblężenie 23 października 1502 roku. W maju 1503 roku Kiszka rozbił za Horodkiem nad Prypecią wojsko złożone z 3 tys. Tatarów .

W 1505 roku przeszedł do opozycji przeciwko Michałowi Glińskiemu. Gliński namawiał potem króla Aleksandra, by zgładził w Brześciu Kiszkę. Obronił go Jan Łaski, który wystąpił ostro przeciw tym zamiarom. W 1506 Kiszka ruszył z 10 tys. wojska pod Kleckiem przeciwko 30 tys. Tatarów Betyego i Burnusza Girejów. Złożony chorobą przesiedział bitwy w powozie i sława zwycięstwa kleckiego przypadła kniaziowi Michałowi Glińskiemu. Po odkryciu zdrady Glińskiego Kiszka został hetmanem wielkim i razem z marszałkiem Janem Zabrzezińskim i biskupem łuckim Wojciechem posłował do panów rad koronnych na sejm elekcyjny w Piotrkowie (listopad 1506). Walczył pod Wiaźmą w roku 1508 podczas wojny litewsko-rosyjskiej za panowania króla Zygmunta .

Zobacz też

• rody szlacheckie Litwy