Cyfry ormiańskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
kat. |
Funkcja sugerowania ilustracji: dodana 1 ilustracja. |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Systemy liczbowe}} |
{{Systemy liczbowe}} |
||
[[Plik:Jan Luyken Armenian alphabet 1690.jpg|mały|Alfabet armeński na ilustracji z 1690 r.]] |
|||
'''Ormiański system zapisywania liczb''' jest systemem [[system liczbowy#Systemy addytywne i pozycyjne|addytywnym]]. Jego cyfry oparte są na [[alfabet ormiański|alfabecie ormiańskim]]. Nie ma pośród nich znaku oznaczającego [[zero]]. Były w użyciu aż do upowszechnienia się [[cyfry arabskie|cyfr arabskich]]. Obecnie używa się ich w [[Armenia|Armenii]] jedynie sporadycznie, np. do określania daty lub numerów rozdziałów (tak jak m.in. [[cyfry rzymskie|cyfr rzymskich]] w [[język polski|języku polskim]] czy [[język angielski|angielskim]]). |
'''Ormiański system zapisywania liczb''' jest systemem [[system liczbowy#Systemy addytywne i pozycyjne|addytywnym]]. Jego cyfry oparte są na [[alfabet ormiański|alfabecie ormiańskim]]. Nie ma pośród nich znaku oznaczającego [[zero]]. Były w użyciu aż do upowszechnienia się [[cyfry arabskie|cyfr arabskich]]. Obecnie używa się ich w [[Armenia|Armenii]] jedynie sporadycznie, np. do określania daty lub numerów rozdziałów (tak jak m.in. [[cyfry rzymskie|cyfr rzymskich]] w [[język polski|języku polskim]] czy [[język angielski|angielskim]]). |
||
Wersja z 18:08, 21 kwi 2024
Ormiański system zapisywania liczb jest systemem addytywnym. Jego cyfry oparte są na alfabecie ormiańskim. Nie ma pośród nich znaku oznaczającego zero. Były w użyciu aż do upowszechnienia się cyfr arabskich. Obecnie używa się ich w Armenii jedynie sporadycznie, np. do określania daty lub numerów rozdziałów (tak jak m.in. cyfr rzymskich w języku polskim czy angielskim).
| Ormiańskie | Transliteracja | Arabskie |
|---|---|---|
| Ա | A | 1 |
| Բ | B | 2 |
| Գ | G | 3 |
| Դ | D | 4 |
| Ե | E / YE | 5 |
| Զ | Z | 6 |
| Է | É | 7 |
| Ը | Ě (Ə/ə) | 8 |
| Թ | T‘ | 9 |
| Ժ | Ž | 10 |
| Ի | I (Ē) | 20 |
| Լ | L | 30 |
| Խ | X (KH) | 40 |
| Ծ | C ('tDZ) | 50 |
| Կ | K' | 60 |
| Հ | H | 70 |
| Ձ | DZ | 80 |
| Ղ | GH | 90 |
| Ճ | Č ('TCH) | 100 |
| Մ | M | 200 |
| Յ | Y | 300 |
| Ն | N | 400 |
| Շ | Š (SH) | 500 |
| Ո | O / V | 600 |
| Չ | Č‘ (CH) | 700 |
| Պ | P' | 800 |
| Ջ | J' | 900 |
| Ռ | RR | 1000 |
| Ս | S | 2000 |
| Վ | V | 3000 |
| Տ | T' | 4000 |
| Ր | `R | 5000 |
| Ց | C‘ (TS) | 6000 |
| Ւ | Y / I / V (H) | 7000 |
| Փ | P | 8000 |
| Ք | K | 9000 |
Cyfry reprezentują jedynie wielkie litery, gdyż pierwotnie pismo ormiańskie nie miało małych liter. Należy zauważyć, że litery Օ i Ֆ dodane zostały dopiero w średniowieczu w celu ułatwienia transliteracji, kiedy cyfry arabskie były już w powszechnym użyciu. Stąd też nie przypisane są do nich żadne wartości liczbowe.
Liczby w systemie ormiańskim są uzyskiwane przez proste dodawanie. Choć kolejność cyfr nie ma znaczenia, zgodnie z przyjętą konwencją należy je zapisywać według malejącej wartości.
Przykłady:
- ՌՋՀԵ = 1975 = 1000 + 900 + 70 + 5
- ՍՄԻԲ = 2222 = 2000 + 200 + 20 + 2
- ՍԴ = 2004 = 2000 + 4
- ՃԻ = 120 = 100 + 20
- Ծ = 50
Dla liczb większych niż 9000, nad odpowiednią cyfrą rysuje się kreskę, tym samym mnożąc ją przez 10 000 (np. 10 000 wyglądałoby jak cyfra Ա z kreską poziomą nad nią, 20 000 jak Բ z kreską itd.).