Trydent (prowincja): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Anulowanie wersji 57644200 autorstwa Dalkentis (dyskusja)
Znacznik: Anulowanie edycji
jęz.
Linia 140: Linia 140:
[[Plik:Language distribution Trentino 2001.png|thumb|Rozmieszczenie mniejszości etnicznych w prowincji w 2001 roku. Kolorem niebieskim zaznaczono Ladynów, kolorem zielonym Mòchenów, zaś kolorem żółtym Cymbrów]]
[[Plik:Language distribution Trentino 2001.png|thumb|Rozmieszczenie mniejszości etnicznych w prowincji w 2001 roku. Kolorem niebieskim zaznaczono Ladynów, kolorem zielonym Mòchenów, zaś kolorem żółtym Cymbrów]]
Prowincję Trydent zamieszkują trzy mniejszościowe grupy etniczne: [[Ladynowie]] posługujący się [[Język ladyński|językiem ladyńskim]] oraz [[Mòcheni]] i [[Cymbrowie]] używający odmian [[Dialekt bawarski|dialektu bawarskiego]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/988B9C60C56984A1C1257D50003FEDCD/$file/Jezyki_zagrozone.pdf | tytuł = Konferencja: Europejskie i regionalne instrumenty ochrony języków zagrożonych | autor = Lech M. Nijakowski | opublikowany = orka.sejm.gov.pl | praca = Portugalia, Łotwa, Trydent | data = 2013-11-05 | język = pl | data dostępu = 2019-10-01}}</ref>. W 2001 roku przeprowadzono spis, który miał na celu ustalenie wielkości populacji wszystkich tych grup<ref name=aap>{{cytuj stronę | url = http://www.minoranzelinguistiche.provincia.tn.it/binary/pat_minoranze/minoranze/ladini_mocheni_cimbri_pop_2001_x_comune_e_residenza.1205943234.pdf | tytuł = TAV. I.5 - APPARTENENZA ALLA POPOLAZIONE DI LINGUA LADINA, MOCHENA E CIMBRA, PER COMUNE ED AREA DI RESIDENZA (CENSIMENTO 2001) | autor = | opublikowany = minoranzelinguistiche.provincia.tn.it | praca = | data = 2001 | język = it | data dostępu = 2019-10-01}}</ref>. Jego wyniki przedstawiają się następująco:
Prowincję Trydent zamieszkują trzy mniejszościowe grupy etniczne: [[Ladynowie]] posługujący się [[Język ladyński|językiem ladyńskim]] oraz [[Mòcheni]] i [[Cymbrowie]] używający odmian [[Dialekt bawarski|dialektu bawarskiego]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/988B9C60C56984A1C1257D50003FEDCD/$file/Jezyki_zagrozone.pdf | tytuł = Konferencja: Europejskie i regionalne instrumenty ochrony języków zagrożonych | autor = Lech M. Nijakowski | opublikowany = orka.sejm.gov.pl | praca = Portugalia, Łotwa, Trydent | data = 2013-11-05 | język = pl | data dostępu = 2019-10-01}}</ref>. W 2001 roku przeprowadzono spis, który miał na celu ustalenie wielkości populacji wszystkich tych grup<ref name=aap>{{cytuj stronę | url = http://www.minoranzelinguistiche.provincia.tn.it/binary/pat_minoranze/minoranze/ladini_mocheni_cimbri_pop_2001_x_comune_e_residenza.1205943234.pdf | tytuł = TAV. I.5 - APPARTENENZA ALLA POPOLAZIONE DI LINGUA LADINA, MOCHENA E CIMBRA, PER COMUNE ED AREA DI RESIDENZA (CENSIMENTO 2001) | autor = | opublikowany = minoranzelinguistiche.provincia.tn.it | praca = | data = 2001 | język = it | data dostępu = 2019-10-01}}</ref>. Jego wyniki przedstawiają się następująco:
* Ladynowie stanowili większość w gminach: [[Pozza di Fassa]] (88,8% z liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 1787 osób), [[Mazzin]] (86,6% z liczby 440 osób), [[Vigo di Fassa]] (85,8% z liczby 1073 osób), [[Campitello di Fassa]] (85,4% z liczby 732 osób), [[Soraga di Fassa]] (85,3% z liczby 673 osób), [[Canazei]] (82,4% z liczby 1818 osób) i [[Moena]] (75,6% z liczby 2602 osób). Ich populacja we wszystkich tych gminach razem wziętych wyniosła w sumie 7553 osób (82,8%), zaś w pozostałych gminach - 8909 osób (1,9%). W skali całej prowincji liczba Ladynów ukształtowała się na poziomie 16 462 osób (3,5%)<ref name=aap />.
* Ladynowie stanowili większość w gminach: [[Pozza di Fassa]] (88,8% z liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 1787 osób), [[Mazzin]] (86,6% z liczby 440 osób), [[Vigo di Fassa]] (85,8% z liczby 1073 osób), [[Campitello di Fassa]] (85,4% z liczby 732 osób), [[Soraga di Fassa]] (85,3% z liczby 673 osób), [[Canazei]] (82,4% z liczby 1818 osób) i [[Moena]] (75,6% z liczby 2602 osób). Ich populacja we wszystkich tych gminach razem wziętych wyniosła w sumie 7553 osoby (82,8%), zaś w pozostałych gminach - 8909 osób (1,9%). W skali całej prowincji liczba Ladynów ukształtowała się na poziomie 16 462 osób (3,5%)<ref name=aap />.
* Mòcheni byli większością w gminach: [[Fierozzo]] (95,9% z liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 441 osób), [[Frassilongo]] (95,2% z liczby 357 osób) i [[Palù del Fersina]] (94,4% z liczby 195 osób). Ich populacja we wszystkich tych gminach razem wziętych wyniosła w sumie 947 osób (95,4% z liczby wszystkich mieszkańców), zaś w pozostałych gminach - 1329 osób (0,3%). W skali całej prowincji liczba Mòchenów ukształtowała się na poziomie 2276 osób (0,5%)<ref name=aap />.
* Mòcheni byli większością w gminach: [[Fierozzo]] (95,9% z liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 441 osób), [[Frassilongo]] (95,2% z liczby 357 osób) i [[Palù del Fersina]] (94,4% z liczby 195 osób). Ich populacja we wszystkich tych gminach razem wziętych wyniosła w sumie 947 osób (95,4% z liczby wszystkich mieszkańców), zaś w pozostałych gminach - 1329 osób (0,3%). W skali całej prowincji liczba Mòchenów ukształtowała się na poziomie 2276 osób (0,5%)<ref name=aap />.
* Cymbrowie mieli przewagę w gminie [[Luserna]], w której stanowili 89,9% liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 297 osób. W pozostałych gminach ich populacja wyniosła w sumie 615 osób (0,1%). W skali całej prowincji liczba Cymbrów ukształtowała się na poziomie 882 osób (0,2%)<ref name=aap />.
* Cymbrowie mieli przewagę w gminie [[Luserna]], w której stanowili 89,9% liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 297 osób. W pozostałych gminach ich populacja wyniosła w sumie 615 osób (0,1%). W skali całej prowincji liczba Cymbrów ukształtowała się na poziomie 882 osób (0,2%)<ref name=aap />.

Wersja z 19:27, 1 paź 2019

Trydent
Prowincja Autonomiczna Trydentu
Trento/Trentino
Provincia Autonoma di Trento
prowincja
Ilustracja
Mapa fizyczna prowincji
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Włochy

Region

Trydent-Górna Adyga

Siedziba

Trydent

Kod statystyczny

ISTAT: 022

Prezydent

Maurizio Fugatti
(od 2018[1])

Powierzchnia

6207,12

Populacja (2017)
• liczba ludności


538 604

Numer kierunkowy

0461, 0462, 0463, 0464, 0465, 0439

Kod pocztowy

38100, 38010-38089

Tablice rejestracyjne

TN

Położenie na mapie Włochy
Położenie na mapie
46°04′N 11°07′E/46,066667 11,116667
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Trydent[2] (wł. Trento[2], Trentino[3]), oficjalna nazwa Prowincja Autonomiczna Trydentu[2] (wł. Provincia Autonoma di Trento[2]) – prowincja o statusie autonomii, położona w północnych Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga. Obejmuje obszar historycznej, najdalej na południe wysuniętej części Tyrolu zwanej w j. wł. Trentino, zaś w j. niem. Welschtirol[4].

Ustrój polityczny

Prowincja Trydent wraz z prowincją Bozen-Südtirol wchodzi w skład regionu Trydent-Górna Adyga, będącego terytorium autonomicznym na mocy specjalnego statutu (wł. Statuto speciale per il Trentino-Alto Adige, w tłum. na pol. „Specjalny Statut dla Trydentu-Górnej Adygi”) zatwierdzonego dekretem prezydenta Republiki Włoskiej z dnia 31 sierpnia 1972 roku. Zgodnie z zapisami statutu obie prowincje należące do regionu Trydent-Górna Adyga mają szczególną autonomię, przyznaną „ze względu na ich rodzaj i treść”[5].

Organami władzy w prowincji Trydent są Rada Prowincji[6] (wł. Consiglio provinciale), rząd prowincji (wł. Giunta provinciale) i prezydent[6] (wł. Presidente della Provincia)[5]. Ich siedzibą jest miasto Trydent[7][8][9].

Sala posiedzeń Rady Prowincji

Rada Prowincji, będąca organem o charakterze parlamentu na mocy statutu oraz w zgodzie z konstytucją i zasadami porządku prawnego Republiki Włoskiej jest uprawniona do uchwalenia Ustawy Prowincji (rodzaj ustawy zasadniczej; wł. La legge provinciale) która po zatwierdzeniu przez deputowanych bezwzględną większością głosów określa formę rządu prowincji (zwłaszcza warunki wyboru Rady Prowincji, prezydenta i rad regionalnych), relacje między organami władzy, zasady składania i zatwierdzania uzasadnionych wniosków o wotum nieufności dla prezydenta, rozpatrywanie przypadków niekwalifikowalności i niezgodności dotyczących organów, a także warunki realizowania inicjatyw obywatelskich w sprawie ustroju prowincji i organizowania referendów[5].

Podział administracyjny

Wspólnoty dolin prowincji

W skład prowincji Trydent wchodzi 175 gmin (wł. Comune)[10]. Ponadto jest ona podzielona na 16 tzw. wspólnot dolin (wł. Comunità di valle)[11][12]. Poniższa tabela przedstawia wszystkie wspólnoty dolin, ułożone w kolejności od największej do najmniejszej.

Nazwa Siedziba władz[11] Powierzchnia[12] Populacja[a][12]
Comunità delle Giudicarie Tione di Trento 1175,18 km² 37 335 osób
Comunità della Vallagarina Rovereto 622,76 km² 90 891 osób
Comunità della Valle di Sole Malé 611,57 km² 15 650 osób
Comunità della Val di Non Cles 597,12 km² 39 420 osób
Comunità Valsugana e Tesino Borgo Valsugana 577,99 km² 27 190 osób
Comunità territoriale della Val di Fiemme Cavalese 414,70 km² 20 078 osób
Comunità di Primiero Tonadico 413,39 km² 9899 osób
Comunità Alta Valsugana e Bersntol Pergine Valsugana 360,12 km² 54 453 osoby
Comunità Alto Garda e Ledro Riva del Garda 353,31 km² 50 582 osoby
Comun General de Fascia Pozza di Fassa 317,85 km² 10 056 osób
Territorio della Val d'Adige
–
 189,78 km² 121 558 osób
Comunità della Valle dei Laghi Vezzano 139,61 km² 10 873 osoby
Comunità della Valle di Cembra Cembra 135,34 km² 11 169 osób
Magnifica Comunità degli Altipiani cimbri Lavarone 106,15 km² 4551 osób
Comunità della Paganella Andalo 97,85 km² 4921 osób
Comunità Rotaliana-Königsberg Mezzocorona 94,40 km² 29 978 osób

Demografia

Liczba ludności

Według spisu statystycznego, przeprowadzonego w 2017 roku przez instytuty ISPAT i ISTAT mającą 6207,12 km² prowincję zamieszkiwały 538 604 osoby[12].

Mniejszości etniczne

Rozmieszczenie mniejszości etnicznych w prowincji w 2001 roku. Kolorem niebieskim zaznaczono Ladynów, kolorem zielonym Mòchenów, zaś kolorem żółtym Cymbrów

Prowincję Trydent zamieszkują trzy mniejszościowe grupy etniczne: Ladynowie posługujący się językiem ladyńskim oraz Mòcheni i Cymbrowie używający odmian dialektu bawarskiego[13]. W 2001 roku przeprowadzono spis, który miał na celu ustalenie wielkości populacji wszystkich tych grup[14]. Jego wyniki przedstawiają się następująco:

  • Ladynowie stanowili większość w gminach: Pozza di Fassa (88,8% z liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 1787 osób), Mazzin (86,6% z liczby 440 osób), Vigo di Fassa (85,8% z liczby 1073 osób), Campitello di Fassa (85,4% z liczby 732 osób), Soraga di Fassa (85,3% z liczby 673 osób), Canazei (82,4% z liczby 1818 osób) i Moena (75,6% z liczby 2602 osób). Ich populacja we wszystkich tych gminach razem wziętych wyniosła w sumie 7553 osoby (82,8%), zaś w pozostałych gminach - 8909 osób (1,9%). W skali całej prowincji liczba Ladynów ukształtowała się na poziomie 16 462 osób (3,5%)[14].
  • Mòcheni byli większością w gminach: Fierozzo (95,9% z liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 441 osób), Frassilongo (95,2% z liczby 357 osób) i Palù del Fersina (94,4% z liczby 195 osób). Ich populacja we wszystkich tych gminach razem wziętych wyniosła w sumie 947 osób (95,4% z liczby wszystkich mieszkańców), zaś w pozostałych gminach - 1329 osób (0,3%). W skali całej prowincji liczba Mòchenów ukształtowała się na poziomie 2276 osób (0,5%)[14].
  • Cymbrowie mieli przewagę w gminie Luserna, w której stanowili 89,9% liczby wszystkich mieszkańców, wynoszącej 297 osób. W pozostałych gminach ich populacja wyniosła w sumie 615 osób (0,1%). W skali całej prowincji liczba Cymbrów ukształtowała się na poziomie 882 osób (0,2%)[14].

Uwagi

  1. ↑ Stan na 2017 rok.

Przypisy

  1. ↑ Elezioni 2018: Maurizio Fugatti proclamato presidente della Provincia autonoma di Trento. [w:] Comunicati [on-line]. ufficiostampa.provincia.tn.it, 2018-11-03. [dostęp 2019-09-26]. (wł.).
  2. ↑ a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii, oprac. Maciej Zych: Zmiany polskich nazw zawartych w „Urzędowym wykazie polskich nazw geograficznych świata”. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG), 2017-03-29. s. 15. [dostęp 2017-11-13].
  3. ↑ Turystyczny serwis internetowy prowincji (sekcja Linki zewnętrzne).
  4. ↑ Karl Bier: Der Autonomiekampf der Welschtiroler und die Stellung der deutschen Parteien und Regierungen.. [w:] Zum Einführung [on-line]. zobodat.at. [dostęp 2019-09-26]. (niem.).
  5. ↑ a b c Statuto speciale per il Trentino-Alto Adige/Sonderstatut für Trentino-Südtirol. regione.taa.it, 1972. [dostęp 2019-09-26]. (wł.).
  6. ↑ a b Nowe możliwości współpracy między Polską a Trydentem. [w:] Aktualności [on-line]. rzym.msz.gov.pl, 2016-03-22. [dostęp 2019-09-26]. (pol.).
  7. ↑ Consiglio della Provincia Autonoma di Trento. [w:] Recapiti e contatti [on-line]. consiglio.provincia.tn.it. [dostęp 2019-09-26]. (wł.).
  8. ↑ GIUNTA PROVINCIALE - XVI LEGISLATURA (2018-2023). [w:] Giunta [on-line]. giunta.provincia.tn.it. [dostęp 2019-09-26]. (wł.).
  9. ↑ Maurizio Fugatti, Presidente della Provincia autonoma di Trento. [w:] La Giunta [on-line]. giunta.provincia.tn.it. [dostęp 2019-09-26]. (wł.).
  10. ↑ Elenco completo dei Comuni. [w:] Territorio [on-line]. provincia.tn.it. [dostęp 2019-09-26]. (wł.).
  11. ↑ a b Le Comunità. [w:] Comunità di Valle [on-line]. comunitavalle.provincia.tn.it. [dostęp 2019-09-26]. (wł.).
  12. ↑ a b c d TAV. 1.2 - Superficie territoriale e popolazione residente al 1.1.2017 per comunità di valle. statweb.provincia.tn.it, 2017-01-01. [dostęp 2019-09-27]. (wł.).
  13. ↑ Lech M. Nijakowski: Konferencja: Europejskie i regionalne instrumenty ochrony języków zagrożonych. [w:] Portugalia, Łotwa, Trydent [on-line]. orka.sejm.gov.pl, 2013-11-05. [dostęp 2019-10-01]. (pol.).
  14. ↑ a b c d TAV. I.5 - APPARTENENZA ALLA POPOLAZIONE DI LINGUA LADINA, MOCHENA E CIMBRA, PER COMUNE ED AREA DI RESIDENZA (CENSIMENTO 2001). minoranzelinguistiche.provincia.tn.it, 2001. [dostęp 2019-10-01]. (wł.).

Linki zewnętrzne

Regiony i prowincje Włoch
Abruzja
Apulia
Basilicata
Dolina Aosty[B]
  • brak podziału na prowincje
Emilia-Romania
Friuli-Wenecja Julijska[B]
  • zniesiony podział na prowincje, wprowadzony podział na regionalne organy decentralizacji (EDR)[C]
Kalabria
Kampania
Lacjum
Liguria
Lombardia
Marche
Molise
Piemont
Sardynia[B]
Sycylia[B]
Toskania
Trydent-Górna Adyga[B]
Umbria
Wenecja Euganejska

Włochy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Miasto metropolitalne.
  2. ↑ a b c d e Region autonomiczny.
  3. ↑ Dotychczasowe 4 prowincje (Gorycja, Pordenone, Triest i Udine) zniesione ustawą regionalną z 2016 r.

Szablon:Prowincja Trentino

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trydent_(prowincja)&oldid=57644218”