Jerzy Artysz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
uzupełnienie inf. o wykształceniu i dodanie kategorii (zob. też https://maestro.net.pl/document/ksiazki/Panek_Artysz.pdf), drobne redakcyjne, w tym poprawa nazwy "Busseto (zob. http://www.vociverdiane.com/?page_id=1394) |
wymiana martwego linku w przypisie na zarchiwizowany, poprawka techniczna w przypisie, drobne interpunkcyjne |
||
Linia 31: | Linia 31: | ||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Absolwent [[VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie|VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie]] (1950)<ref>{{Cytuj stronę | url =https://web.archive.org/web/20130201145126/http://www.wne.uw.edu.pl/historia_reytana/absolwenci_roczniki/1950.html| tytuł = Absolwenci Reytana 1950| autor = Wojciech Rylski |opublikowany = wne.uw.edu.pl| data dostępu = 2021-01-12}}</ref>. Studiował śpiew i grę na skrzypcach w [[Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina|Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Klasę śpiewu ukończył z wyróżnieniem w 1959. Studia wokalne uzupełnił dwukrotnym kursem u [[Marii Carbone-Rossini]] w [[Mediolan]]ie. Był laureatem międzynarodowych konkursów wokalnych w [[Moskwa|Moskwie]] (1957), [[Międzynarodowy Konkurs Wokalny w ’s-Hertogenbosch|’s-Hertogenbosch]] (1958 – wyróżnienie<ref>{{Cytuj |tytuł = 401ivca.com |
Absolwent [[VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie|VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie]] (1950)<ref>{{Cytuj stronę | url =https://web.archive.org/web/20130201145126/http://www.wne.uw.edu.pl/historia_reytana/absolwenci_roczniki/1950.html| tytuł = Absolwenci Reytana 1950| autor = Wojciech Rylski |opublikowany = wne.uw.edu.pl| data dostępu = 2021-01-12}}</ref>. Studiował śpiew i grę na skrzypcach w [[Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina|Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Klasę śpiewu ukończył z wyróżnieniem w 1959. Studia wokalne uzupełnił dwukrotnym kursem u [[Marii Carbone-Rossini]] w [[Mediolan]]ie. Był laureatem międzynarodowych konkursów wokalnych w [[Moskwa|Moskwie]] (1957), [[Międzynarodowy Konkurs Wokalny w ’s-Hertogenbosch|’s-Hertogenbosch]] (1958 – wyróżnienie<ref>{{Cytuj |tytuł = 401ivca.com – Winners |data dostępu = 2020-02-27 |opublikowany = 401ivca.com |url = https://401ivca.com/1958-archive-menu/winners}}</ref>), [[Tuluza|Tuluzie]] (1959) i [[Międzynarodowy Konkurs Muzyczny w Genewie|Genewie]] (1960 – II nagroda<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Archives. Concours de Genève |data = |data dostępu = 2020-05-26 |opublikowany = www.concoursgeneve.ch |url = https://www.concoursgeneve.ch/section/competitions/archives/}}</ref>). |
||
Debiutował jako student na scenie operowej w [[Łódź|Łodzi]], z którą współpracował w latach 1958–1963. W okresie 1964–1990 był solistą [[Teatr Wielki w Warszawie|Teatru Wielkiego w Warszawie]], później poświęcił się pracy pedagogicznej za granicą. Współpracował również z [[Warszawska Opera Kameralna|Warszawską Operą Kameralną]]. |
Debiutował jako student na scenie operowej w [[Łódź|Łodzi]], z którą współpracował w latach 1958–1963. W okresie 1964–1990 był solistą [[Teatr Wielki w Warszawie|Teatru Wielkiego w Warszawie]], później poświęcił się pracy pedagogicznej za granicą. Współpracował również z [[Warszawska Opera Kameralna|Warszawską Operą Kameralną]]. |
||
Koncertował w wielu państwach Europy a także w [[Izrael]]u, [[Kanada|Kanadzie]] i [[Stany Zjednoczone|USA]]. Współpracował z wybitnymi dyrygentami i występował z wieloma znakomitymi śpiewakami. W 1986 kreował partię Edypa w prapremierze opery ''Edyp i Jokasta'' [[Josep Soler|Josepa Solera]] w Teatro Liceu w [[Barcelona|Barcelonie]]. |
Koncertował w wielu państwach Europy, a także w [[Izrael]]u, [[Kanada|Kanadzie]] i [[Stany Zjednoczone|USA]]. Współpracował z wybitnymi dyrygentami i występował z wieloma znakomitymi śpiewakami. W 1986 kreował partię Edypa w prapremierze opery ''Edyp i Jokasta'' [[Josep Soler|Josepa Solera]] w Teatro Liceu w [[Barcelona|Barcelonie]]. |
||
Wykonuje partie wokalne Jozuego w filmie muzycznym ''[[Jutro (film)|Jutro]]'' (1973) w reż. [[Bogdan Hussakowski|Bogdana Hussakowskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Jutro |
Wykonuje partie wokalne Jozuego w filmie muzycznym ''[[Jutro (film)|Jutro]]'' (1973) w reż. [[Bogdan Hussakowski|Bogdana Hussakowskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Jutro – film fabularny – telewizyjny |data = |data dostępu = 2020-02-25 |opublikowany = FilmPolski |url = https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=124431|język = pl}}</ref>. |
||
Od 1975 jest profesorem w Akademii Muzycznej w Warszawie. Zapraszany jest jako juror międzynarodowych konkursów wokalnych w Barcelonie, [[Busseto]], Genewie i Tuluzie. W latach 1990–1994 był dyrektorem artystycznym Escola d’Opera (szkoły operowej) w Barcelonie. |
Od 1975 jest profesorem w Akademii Muzycznej w Warszawie. Zapraszany jest jako juror międzynarodowych konkursów wokalnych w Barcelonie, [[Busseto]], Genewie i Tuluzie. W latach 1990–1994 był dyrektorem artystycznym Escola d’Opera (szkoły operowej) w Barcelonie. |
||
== Odznaczenia == |
== Odznaczenia == |
||
* [[Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]] (12 lutego 2010)<ref>[https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20100310440 M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 440] „za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej oraz działalności pedagogicznej”.</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Uroczystość wręczenia orderów i odznaczeń |
* [[Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]] (12 lutego 2010)<ref>[https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20100310440 M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 440] „za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej oraz działalności pedagogicznej”.</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Uroczystość wręczenia orderów i odznaczeń. UMFC |data dostępu = 2020-02-25 |opublikowany = www.chopin.edu.pl |url = https://web.archive.org/web/20200225134445/https://www.chopin.edu.pl/pl/inne/uroczystosc-wreczenia-orderow-i-odznaczen}}</ref>, |
||
* [[Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”|Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]] (20 września 2011)<ref>{{Cytuj |tytuł = MKiDN |
* [[Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”|Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]] (20 września 2011)<ref>{{Cytuj |tytuł = MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis |data dostępu = 2020-02-25 |url = http://mkidn.gov.pl/pages/strona-glowna/ministerstwo/odznaczenia/medal-zasluzony-kulturze---gloria-artis.php |język = pl}}</ref>, |
||
* [[Polonia Mater Nostra Est|Medal Polonia Mater Nostra Est]] (2003). |
* [[Polonia Mater Nostra Est|Medal Polonia Mater Nostra Est]] (2003). |
||
Linia 100: | Linia 100: | ||
[[Kategoria:Polscy pedagodzy muzyczni]] |
[[Kategoria:Polscy pedagodzy muzyczni]] |
||
[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina]] |
[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina]] |
||
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina]] |
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Sochaczewie]] |
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Sochaczewie]] |
||
[[Kategoria:Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1944–1989)]] |
[[Kategoria:Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1944–1989)]] |
Wersja z 08:47, 12 sty 2021
Data i miejsce urodzenia |
18 listopada 1930 |
---|---|
Typ głosu | |
Gatunki |
opera |
Zawód |
solista operowy, pedagog |
Odznaczenia | |
Jerzy Artysz (ur. 18 listopada 1930 w Sochaczewie) – polski śpiewak (baryton), pedagog.
Życiorys
Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1950)[1]. Studiował śpiew i grę na skrzypcach w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Klasę śpiewu ukończył z wyróżnieniem w 1959. Studia wokalne uzupełnił dwukrotnym kursem u Marii Carbone-Rossini w Mediolanie. Był laureatem międzynarodowych konkursów wokalnych w Moskwie (1957), ’s-Hertogenbosch (1958 – wyróżnienie[2]), Tuluzie (1959) i Genewie (1960 – II nagroda[3]).
Debiutował jako student na scenie operowej w Łodzi, z którą współpracował w latach 1958–1963. W okresie 1964–1990 był solistą Teatru Wielkiego w Warszawie, później poświęcił się pracy pedagogicznej za granicą. Współpracował również z Warszawską Operą Kameralną.
Koncertował w wielu państwach Europy, a także w Izraelu, Kanadzie i USA. Współpracował z wybitnymi dyrygentami i występował z wieloma znakomitymi śpiewakami. W 1986 kreował partię Edypa w prapremierze opery Edyp i Jokasta Josepa Solera w Teatro Liceu w Barcelonie.
Wykonuje partie wokalne Jozuego w filmie muzycznym Jutro (1973) w reż. Bogdana Hussakowskiego[4].
Od 1975 jest profesorem w Akademii Muzycznej w Warszawie. Zapraszany jest jako juror międzynarodowych konkursów wokalnych w Barcelonie, Busseto, Genewie i Tuluzie. W latach 1990–1994 był dyrektorem artystycznym Escola d’Opera (szkoły operowej) w Barcelonie.
Odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (12 lutego 2010)[5][6],
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (20 września 2011)[7],
- Medal Polonia Mater Nostra Est (2003).
Nagrody i wyróżnienia
1979 – Nagroda Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie wokalistyki oraz za wielki wkład w propagandę muzyki współczesnej w kraju i za granicą,
1981 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia artystyczne w dziedzinie wokalistyki ze szczególnym uwzględnieniem roli Dzaresa w operze Paria Stanisława Moniuszki w Teatrze Wielkim w Warszawie,
2004 – Nagroda „Orfeusza” przyznana przez Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków za najlepsze wykonanie dzieła polskiego kompozytora podczas Festiwalu „Warszawska Jesień” (Ładnienie Pawła Mykietyna),
2005 – Dyplom uznania Ministra Kultury z okazji Dnia Artysty Śpiewaka,
2006 – Nagroda „Ariona” przyznana przez Sekcję Teatrów Muzycznych, Opery, Operetki, Baletu i Musicalu ZASP za całokształt twórczości scenicznej w dziedzinie teatru muzycznego.
Spektakle (wybór)
- 1957, 1963 – Carmen jako Morales
- 1960, 1971 – Cyrulik sewilski jako Figaro
- 1960 – Faust jako Walentyn
- 1961 – Casanova jako Hr. Ksawery Branicki
- 1962 – Opowieści Hoffmanna jako Schlehmil
- 1962, 1967 – Cyganeria jako Marceli
- 1962 – Pajace jako Silvio
- 1963 – Telefon czyli miłość we troje jako Jan
- 1967 – Bunt żaków jako Tomasz Kurzelowita
- 1967, 1968 – Eugeniusz Oniegin jako Eugeniusz Oniegin
- 1968 – Madame Butterfly jako Sharpless
- 1970 – Wesele Figara jako hrabia Almaviva
- 1972 – Straszny dwór jako Maciej
- 1974 – Tannhäuser jako Wolfram von Eschenbach
- 1974 – Chłopi jako Antek
- 1975, 2003 – Falstaff jako Falstaff
- 1978 – Edyp jako Edyp
- 1980 – Paria jako Dżares
- 1982 – Manekiny jako Jakub
- 1984 – Poławiacze pereł jako Zurga
- 1985 – Macbeth jako Macbeth
- 1986 – Aida jako Amonastro
- 1987 – Traviata jako Georges Germont
- 1987 – Mistrz i Małgorzata jako Piłat; Iwan Groźny
- 1988 – Dama pikowa jako książę Jelecki
- 1989 – Zmierzch bogów jako Gunter
- 2001 – Ignorant i szaleniec jako ojciec
- 2007 – Henryk VI na łowach jako król Henryk VI
Przypisy
- ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1950. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2021-01-12].
- ↑ 401ivca.com – Winners [online], 401ivca.com [dostęp 2020-02-27] .
- ↑ Archives. Concours de Genève [online], www.concoursgeneve.ch [dostęp 2020-05-26] .
- ↑ Jutro – film fabularny – telewizyjny [online], FilmPolski [dostęp 2020-02-25] (pol.).
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 440 „za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej oraz działalności pedagogicznej”.
- ↑ Uroczystość wręczenia orderów i odznaczeń. UMFC [online], www.chopin.edu.pl [dostęp 2020-02-25] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-25] .
- ↑ MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online] [dostęp 2020-02-25] (pol.).
Bibliografia
- Jerzy Artysz w bazie e-teatr.pl
- Polscy śpiewacy operowi
- Polskie barytony
- Polscy pedagodzy muzyczni
- Absolwenci Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina
- Wykładowcy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina
- Ludzie urodzeni w Sochaczewie
- Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1944–1989)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Odznaczeni Medalem Polonia Mater Nostra Est
- Ludzie związani ze szkołą imienia Tadeusza Reytana w Warszawie
- Urodzeni w 1930