Przejdź do zawartości

Stanisław Widacki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Zygmunt Widacki
Ilustracja
Stanisław Widacki, płk (<1933)
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

27 kwietnia 1883
Bakowce

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Kijów

Przebieg służby
Lata służby

do 1933

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

Korpus Kadetów Nr 2
Korpus Kadetów Nr 1
51 Pułk Piechoty

Stanowiska

komendant korpusu kadetów
dowódca pułku piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Państwowa Odznaka Sportowa
Stanisław Zygmunt Widacki
Data urodzenia

27 kwietnia 1883

Data i miejsce śmierci

1940
Kijów

Poseł na Sejm IV kadencji (II RP)
Okres

od 1935
do 1938

Prezydent Tarnopola
Okres

od 1934
do 17 września 1939

Poprzednik

Włodzimierz Lenkiewicz

Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Zygmunt Widacki (ur. 27 kwietnia 1883 w Bakowcach, zm. w kwietniu 1940 w Kijowie) – polski samorządowiec, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm w II RP IV kadencji (1935–1938), ostatni przedwojenny polski prezydent Tarnopola (1934–1939), pułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Tabliczka upamiętniająca Stanisława Widackiego na Jasnej Górze

Był synem Jana[1] (1842–1906) i Emilii z Bigalów. Ukończył gimnazjum w Drohobyczu i studia filozoficzne na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Rozporządzeniem c. k. Rady Szkolnej Krajowej z dnia 13 września 1912 l. 13562/IV kandydat stanu nauczycielskiego Stanisław Widacki został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Tarnopolu. 14 września złożył przysięgę służbową[2].

W młodości działał w OMN „Zarzewie”, Drużynach Strzeleckich[3], Armii Polskiej. Był członkiem Towarzystwa Szkoły Ludowej, od 1912/1913 członkiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych[4]. Był również aktywny w Stowarzyszeniu Młodzieży Rękodzielniczej im. Tadeusza Kościuszki.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 został powołany do armii austriackiej. Walczył na frontach rosyjskim i włoskim. Był trzykrotnie ranny i kontuzjowany. Od 1918 służył w Wojsku Polskim. Podczas wojny polsko-ukraińskiej uczestniczył w obronie Lwowa, a w trakcie wojny polsko-bolszewickiej w walkach na froncie małopolskim i litewsko-białoruskim[3].

W latach 1920–1921 pełnił służbę w Korpusie Kadetów Nr 2 w Modlinie na stanowisku komendanta. Od 1 czerwca 1921 jego oddziałem macierzystym był 24 pułk piechoty[5]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 266. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W 1923 pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi na stanowisku szefa Oddziału V Sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 6 pułku strzelców podhalańskich w Stryju[7]. W listopadzie 1924 został przeniesiony z 6 psp do 31 pułku Strzelców Kaniowskich w Łodzi na stanowisko dowódcy I batalionu[8][9][10]. 1 grudnia 1924 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 71. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. W październiku 1926 został przeniesiony z DOK IV do 40 pułku piechoty we Lwowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[12]. W czerwcu 1927 został przydzielony do Korpusu Kadetów Nr 1 we Lwowie na stanowisko komendanta[13][14][15]. 23 grudnia 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z pozostawieniem na dotychczas zajmowanym stanowisku[16]. 14 lutego 1929 otrzymał przeniesienie do 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Brzeżanach na stanowisko dowódcy pułku[3][17]. Na pułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 w korpusie oficerów piechoty[18]. Z dniem 31 sierpnia 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[19].

Od 1934 do 1939 sprawował urząd prezydenta Tarnopola[20]. Mieszkał w Tarnopolu[21]. W 1935 został wybrany posłem na Sejm z listy państwowej 73 841 głosami z okręgu nr 61 (powiaty: tarnopolski, zbaraski i skałacki). W kadencji tej pracował w komisji budżetowej[22][23]. Prezes Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich w Tarnopolu[24]. W drugiej połowie lat 30. był członkiem zarządu oddziału Związku Oficerów Rezerwy RP[25]. W 1937 został wybrany wiceprezesem Związku Miast Małopolskich[26] i pełnił tę funkcję do 1939[27]. W lutym 1938 wyznaczony wiceprzewodniczącym okręgu tarnopolskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego[28].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 następnego dnia został aresztowany przez NKWD w Tarnopolu[29]. W 1940 został zamordowany w więzieniu NKWD w Kijowie przy ul. Karolenkiwskiej 17. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/2-31 oznaczony numerem 457)[1]. Na liście figuruje także Grzegorz Widacki (ur. 1893, także syn Jana)[1]. Ofiary tej zbrodni zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W 1918 roku ożenił się z Marią Teresą Lorfring[21] (Lorfing[37], ur. 1890 w Sokalu, zm. 1971 w Londynie[38]), z którą miał 2 dzieci: Marię (1920–1994) i Jacka (1922–1943). Braćmi ciotecznymi (synami siostry ojca, Rozalii) byli Izydor Modelski i Teofil Modelski (ten ostatni był profesorem historii)[37].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 104. [dostęp 2016-07-22].
  2. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi c. k. Gimnazyum II. z językiem wykładowym polskin w Tarnopolu za rok szkolny 1912/1913. Tarnopol, 1913, s. 23.
  3. ↑ a b c Kolekcja VM ↓, s. 4.
  4. ↑ XXIX. Sprawozdanie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1912 do 31 marca 1913. 1913, s. 55.
  5. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 93, 940.
  6. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 31.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 89, 391, 401.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 120 z 12 listopada 1924 roku, s. 670.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 200, 344.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 270.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 732.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 334.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 166.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117, 165.
  15. ↑ Pożegnanie ppłka Widackiego. „Orlęta”, s. 7–8, nr 1 z maja 1929. Korpus Kadetów Nr 1. 
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku. Dodatek Nr 1, s. 2.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 79.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 18, 579.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 126.
  20. ↑ Хто вони – «батьки» Тернополя?. poglyad.te.ua. [dostęp 2014-11-22]. (ukr.).
  21. ↑ a b c Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 791. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984.
  22. ↑ Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1940 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 213.
  23. ↑ Biblioteka Sejmowa ↓.
  24. ↑ Rocznik Ziem Wschodnich 1939, s. 214.
  25. ↑ Zamek zbarazki odbudowują oficerowie rezerwy. „Wschód”. Nr 6, s. 2, 20 marca 1936. 
  26. ↑ Nowe władze Związku miast małopolskich. „Wschód”. Nr 59, s. 11, 10 września 1937. 
  27. ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 305.
  28. ↑ Nominacje w trzech okręgach Obozu Zjednoczenia Narodowego. „Wschód”. Nr 76, s. 2, 28 lutego 1938. 
  29. ↑ Sławomir Kalbarczyk. Ukraińska Lista Katyńska. „Komentarze historyczne”, s. 54–55. Instytut Pamięci Narodowej. 
  30. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
  31. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  32. ↑ Lwowianie odznaczeni Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, nr 424 z 8 listopada 1933. 
  33. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu organizacji wojska i przysposobienia wojskowego”.
  34. ↑ a b c d Na podstawie fotografii [1].
  35. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  36. ↑ Kronika. „Orlęta”. Nr 4, s. 14, grudzień 1928. 
  37. ↑ a b Stanisław Widacki w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-02].
  38. ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 21, s. 116, grudzień 1971. Koło Lwowian w Londynie. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Widacki&oldid=75087799”