Stanisław Jasiukiewicz

Stanisław Jasiukiewicz
	; Stanisław Jasiukiewicz ok. 1960 roku
Data i miejsce urodzenia	14 maja 1921 ; Postawy
Data i miejsce śmierci	27 czerwca 1973 ; Warszawa
Zawód	aktor
	Zespół artystyczny
	Teatr Polski w Warszawie
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Jasiukiewicz (ur. 14 maja 1921 w Postawach, zm. 27 czerwca 1973 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Jana i Michaliny z Sienkiewiczów. W latach 1928–1939 uczęszczał do szkoły w Postawach^[1].

Jak osiemnastolatek brał udział w kampanii wrześniowej. Po powrocie do domu wstąpił do dziewiątej klasy rosyjskiej szkoły średniej, którą ukończył w 1941. Podczas okupacji pracował kolejno jako malarz szyldów, robotnik, urzędnik w magistracie. Działał również w konspiracji, od stycznia 1944 walczył w IV Brygadzie Partyzanckiej AK. Po wkroczeniu Armii Czerwonej został zmobilizowany i wcielony do zapasowego pułku piechoty na terenie ZSRR (Kaługa)^[2].

W styczniu 1946 powrócił do kraju. W przyspieszonym tempie zdał maturę^[3] i podjął studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Równocześnie przez jeden sezon występował w Teatrze Domu Żołnierza, gdzie 5 października 1946 debiutował rolą Jana w Ślubach panieńskich^[2]. Studia aktorskie ukończył w 1949 na Wydziale Aktorskim PWST w Warszawie (z siedzibą w Łodzi). Był aktorem Teatrów Dramatycznych we Wrocławiu (1949–1955), a następnie występował w Teatrze Polskim w Warszawie (od 1955 aż do śmierci)^[4]. W 1959 wystąpił jako Zenon Ziembiewicz w adaptacji Granicy Zofii Nałkowskiej (Teatr Polskiego Radia, reż. Wojciech Maciejewski)^[5].

Od 1951 był mężem aktorki Zofii z Komorowskich (1921–1996)^[2]^[6], z którą miał córkę Ewę^[3].

Zmarł na raka trzustki^[7]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera J-1-26,27)^[6].

Filmografia (wybór)

Miasto nieujarzmione (1950) – żołnierz radziecki
Celuloza (1953) – Gąbiński
Żołnierz zwycięstwa (1953) – żołnierz radziecki
Pod gwiazdą frygijską (1954) – Gąbiński
Podhale w ogniu (1955) – hajduk Jordana
Cień (1956)
Skarb kapitana Martensa (1957) – Gac
Ostatni strzał (1958) – Stefan Ziarno
Wolne miasto (1958) – Konrad Guderski
Lunatycy (1959) – Piotr Nowak
Krzyżacy (1960) – Ulrich von Jungingen, wielki mistrz krzyżacki
Matka Joanna od Aniołów (1960) – Chrząszczewski
Czterej pancerni i pies (1966–1970) – odcinki: 7. Rozstajne drogi, 8. Brzeg morza, 9. Zamiana, 21. Dom – Stanisław Kos ps. „West”, ojciec Janka
Hrabina Cosel (1968) – Rajmund Zaklika
Hrabina Cosel (serial telewizyjny) (1968) – Rajmund Zaklika
Stawka większa niż życie w odc. 16. Akcja „Liść dębu” (1968) – generał Pfister
Dzień oczyszczenia (1969) – major Dziadek
Epilog norymberski (1970) – gen. Rudenko, oskarżyciel radziecki
Różaniec z granatów (1970) – porucznik leżący w szpitalu z Józefem
Jak daleko stąd, jak blisko (1971) – kapitan MO
Wiktoryna czyli czy pan pochodzi z Beauvais? (1971) – Fryderyk Taillefer, ojciec Wiktoryny
W pustyni i w puszczy (1973) – Władysław, ojciec Stasia
Potop (1974) – o. Augustyn Kordecki

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1959)
Medal 10-lecia Polski Ludowej (23 maja 1955)^[8]
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1968)

Nagrody i wyróżnienia

Nagroda Państwowa (zespołowa) za kreacje aktorskie w sztuce Domek z kart (1953)^[2]
Wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za za rolę Juliusza Fuczika w sztuce Bragina i Towstonogowa Gdy zakwitną kasztany, wystawionej w teatrze we Wrocławiu (1955)^[9]
Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1970)

Przypisy

↑ Stanisław Jasiukiewicz: Życiowa tragedia gwiazdy „Krzyżaków” [online], Portal Polaków na Białorusi, 27 czerwca 2022 [dostęp 2024-07-08] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Stanisław Jasiukiewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2024-07-08] .
↑ ^a ^b To on, a nie Bińczycki miał zagrać w „Nocach i Dniach”. Zrezygnował z roli tuż przed realizacją filmu [online], Viva.pl [dostęp 2024-07-08] (pol.).
↑ Stanisław Jasiukiewicz: Życiowa tragedia gwiazdy Krzyżaków. Wirtualna Polska. [dostęp 2016-06-29].
↑ Granica (1959). e-teatr.pl. [dostęp 2018-08-03].
↑ ^a ^b Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW KOMOROWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02] .
↑ Życie na gorąco nr 14, 2 kwietnia 2015, s. 57.
↑ M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 23 maja 1955 r. nr 0/808 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 2024-07-08. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-08].

Linki zewnętrzne

Stanisław Jasiukiewicz w bazie IMDb (ang.)
Stanisław Jasiukiewicz w bazie Filmweb
Stanisław Jasiukiewicz w bazie filmpolski.pl
Stanisław Jasiukiewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2024-07-08] .
Stanisław Jasiukiewicz na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
Stanisław Jasiukiewicz na zdjęciach w bibliotece Polona

[1] Stanisław Jasiukiewicz: Życiowa tragedia gwiazdy „Krzyżaków” [online], Portal Polaków na Białorusi, 27 czerwca 2022 [dostęp 2024-07-08] (pol.).

[:0-2] Stanisław Jasiukiewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2024-07-08] .

[:1-3] To on, a nie Bińczycki miał zagrać w „Nocach i Dniach”. Zrezygnował z roli tuż przed realizacją filmu [online], Viva.pl [dostęp 2024-07-08] (pol.).

[4] Stanisław Jasiukiewicz: Życiowa tragedia gwiazdy Krzyżaków. Wirtualna Polska. [dostęp 2016-06-29].

[5] Granica (1959). e-teatr.pl. [dostęp 2018-08-03].

[:2-6] Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW KOMOROWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02] .

[7] Życie na gorąco nr 14, 2 kwietnia 2015, s. 57.

[8] M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 23 maja 1955 r. nr 0/808 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[9] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 2024-07-08. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-08].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]