Stanisław Siuda
 Stanisław Siuda (przed 1934) | |
 pułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 kwietnia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 stycznia 1945 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1913–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca brygady |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
Stanisław Siuda (ur. 4 kwietnia 1890[1] w Błotnicy, zm. 25 lutego 1945 we Freising) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 4 kwietnia 1890[a] w Błotnicy, na terytorium ówczesnej Prowincji Poznańskiej w rodzinie Józefa i Elżbiety z Piotrowskich[2]. W 1907 został wydalony ze szkoły za próbę przeprowadzenia strajku. Był członkiem Towarzystwa Tomasza Zana i Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. 1 października 1913 wcielony do Armii Cesarstwa Niemieckiego. Służył w 50 pułku piechoty im. Hrabiego Werderu w Rawiczu i z nim w sierpniu 1914 wyruszył na front zachodni. Był dwukrotnie ranny. 18 listopada 1918, po ogłoszeniu kapitulacji przez Niemcy, uciekł do rodzinnej Błotnicy i zorganizował tam oddział powstańczy.
1 stycznia 1919 wyruszył z nim na front. 5 stycznia 1919 zajął Wolsztyn, a 11 stycznia Kopanicę i Chobienice. 7 stycznia został mianowany dowódcą IV batalionu Grupy Zachodniej. 2 i 3 lutego walczył o Nowe Kramsko. 16 lutego został dowódcą III batalionu 2 pułku Strzelców Wielkopolskich. Razem z pułkiem wyruszył na front wschodni.
Szczególnie odznaczył się w walkach 17 marca 1920 „na czele swojego oddziału zdecydowanym atakiem zdobył Jakimowską Słobodę.”[2] Za tę waleczność został odznaczony Orderem Virtuti Militari[2].
Po zakończeniu wojny kontynuował zawodową służbę wojskową w 56 pułku piechoty wielkopolskiej w Krotoszynie. 10 lipca 1922 został zatwierdzony na stanowisku dowódcy batalionu[3]. W 1923 pełnił obowiązki dowódcy batalionu sztabowego[4]. W latach 1924–1926 dowodził III batalionem[5][6]. W marcu 1926 został zatwierdzony na stanowisku oficera Przysposobienia Wojskowego 56 pp[7]. Następnie pełnił służbę w Dowództwie 30 Dywizji Piechoty w Kobryniu na stanowisku rejonowego komendanta przysposobienia wojskowego[8]. 23 sierpnia 1929 roku został przeniesiony do 8 pułku piechoty Legionów w Lublinie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[9][10]. 28 czerwca 1933 roku ogłoszono jego przeniesienie do 17 pułku piechoty w Rzeszowie na stanowisko dowódcy pułku[11]. 10 marca 1939 roku został przeniesiony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu[12]. 30 czerwca 1939 roku został mianowany dowódcą Poznańskiej Brygady Obrony Narodowej.
10 marca 1935 został wybrany prezesem zarządu klubu sportowego WCTS Resovia[13]. Został wiceprezesem rzeszowskiego oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej (prezesem był emerytowany ppłk i prezydent Rzeszowa Jan Niemierski)[14].
Podczas kampanii wrześniowej dowodzona przez niego brygada osłaniała działania Armii „Poznań” w rejonie Krośniewice – Kutno i Ślesin – Koło – Dąbie. 11 września organizował obronę północnego skrzydła armii. Po kapitulacji przebywał w Oflagu VII A Murnau. Zmarł na niewydolność nerek 25 lutego 1945 r. w lazarecie we Freising, gdzie został pochowany na przyszpitalnym cmentarzu. Po likwidacji cmentarza w 1985 r. szczątki płk. S. Siudy zostały przeniesione na cmentarz wojenny w Neumarkt in der Oberpfalz.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Żonaty od 1919 z Ludwiką Forecką, z którą miał troje dzieci: Jerzego (ur. 1922), Barbarę (1924) i Ludwikę (1927)[2].
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- podporucznik – 14 maja 1914
- kapitan - 6 marca 1919 ze starszeństwem z dniem 1 października 1918
- major – 3 maja 1922
- podpułkownik – 1 stycznia 1928
- pułkownik – 19 marca 1938 i 3. lokatą w korpusie oficerów piechoty[1]
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2506[2] (19 lutego 1922)[15][16]
- Krzyż Niepodległości z Mieczami (16 marca 1933)[17][2][18]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[15]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz 2, 3 i 4 w 1921)[2][15][19]
- Złoty Krzyż Zasługi (22 grudnia 1928)[20][2][15]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[15]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[15]
- Odznaka honorowa WCTR Resovia (1935)[13]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 9.
- ↑ a b c d e f g h Polak (red.) 1991 ↓, s. 132.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 550.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 284, 404.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 284, 347.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 273.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 4.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 118, 168.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 291.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 21, 538.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 527.
- ↑ a b Ze sportu. „Zew Rzeszowa”. 7, s. 55, 1 kwietnia 1935.
- ↑ Skład nowego Zarządu Oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej w Rzeszowie na rok 1935. „Gazeta Rzeszowska”, s. 2, Nr 22 z 19 maja 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem.
- ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 668.
- ↑ Dekret Naczelnika Państwa z 19 lutego 1922 r. L. 11429/V.M. Adj. Gen. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 10, s. 320)
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 282, 11 listopada 1933.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 77)
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 296, poz. 727 „za wybitne zasługi, położone w powstaniu wielkopolskim” - jako ppłk Stanisław Siwda.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ wg Polaka urodzony w 1880/odn|Polak (red.)|1991|s=132
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Zdzisław Kościański, Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich, Poznań 2002.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Brygadierzy Obrony Narodowej
- Członkowie Ligi Morskiej i Kolonialnej (1930–1939)
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”
- Członkowie Towarzystwa Tomasza Zana
- Dowódcy batalionów Obrony Narodowej
- Dowódcy batalionów 56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej
- Dowódcy 17 Pułku Piechoty (II RP)
- Jeńcy Oflagu VII A Murnau
- Kwatermistrzowie 56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej
- Ludzie urodzeni w Błotnicy (województwo wielkopolskie)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości z Mieczami
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Przysposobienia Wojskowego
- Polacy – oficerowie armii Cesarstwa Niemieckiego
- Polacy – żołnierze Armii Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej
- Polscy jeńcy niemieckich obozów jenieckich
- Powstańcy wielkopolscy (1918–1919)
- Prezesi polskich klubów sportowych
- Pułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy strajków szkolnych w zaborze pruskim
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Wojskowi związani z Rzeszowem
- Zastępcy dowódcy 8 Pułku Piechoty Legionów
- Urodzeni w 1890
- Zmarli w 1945