Prowincja Poznańska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Prowincja Poznańska
Provinz Posen
prowincja
1848–1919
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Królestwo Prus

Siedziba

Poznań

Data powstania

1848

Data likwidacji

1919

Powierzchnia

28,970 km²

Populacja (1905)
• liczba ludności


2,099,831

• gęstość

72.5 osób/km²

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Podział Prowincji Poznańskiej na rejencje i powiaty
Procentowy udział ludności pod względem językowym, z podziałem na powiaty.

     język niemiecki

     język polski

     inne języki

Siedziba Sejmu Prowincjonalnego w Poznaniu

Prowincja Poznańska (niem. Provinz Posen) – pruska prowincja istniejąca w latach 1848–1918. Utworzona z Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Po I wojnie światowej większość prowincji weszła w skład Polski i utworzono z niej województwo poznańskie, z części pozostałej przy Republice Weimarskiej utworzono nową Marchię Graniczną Poznańsko-Zachodniopruską.

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Rejencja poznańska[edytuj | edytuj kod]

1. Powiaty grodzkie

2. Powiaty ziemskie

Rejencja bydgoska[edytuj | edytuj kod]

1. Powiaty grodzkie

2. Powiaty ziemskie

Nadprezydenci prowincji[edytuj | edytuj kod]

Demografia i religia[edytuj | edytuj kod]

Demografia prowincji poznańskiej w latach 1871–1910:

  • 1871 – 1 583 843 w tym:
    • Katolicy – 63,7%(głównie Polacy)
    • Protestanci – 32,3%
    • Żydzi – 3,9%
    • Inni – 0,1%
  • 1890 – 1 751 642 w tym:
  • 1910 – 2 099 831 w tym:

Wykaz miast 1848–1918 (stan ludności na 1 grudnia 1905)[edytuj | edytuj kod]

Herb Miasto Nazwa niem. 1905 Ludność 1905 Rejencja 1905 Powiat 1905 Obecna lokacja
POL Poznań COA.svg Poznań Posen 136 808 poznańska Poznań-Miasto (Posen-Stadt) Polska
POL Bydgoszcz COA.svg Bydgoszcz Bromberg 54 231 bydgoska Bydgoszcz-Miasto (Bromberg-Stadt) Polska
POL Gniezno COA.svg Gniezno Gnesen 23 726 bydgoska gnieźnieński (Gnesen) Polska
POL Piła COA (by Shazz).svg Piła Schneidemühl 21 624 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
POL Leszno COA.svg Leszno Lissa 14 282 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
POL Ostrów Wielkopolski COA.svg Ostrów Wielkopolski Ostrowo 13 115 poznańska ostrowski (Ostrowo) Polska
POL Krotoszyn COA.svg Krotoszyn Krotoschin 12 665 poznańska krotoszyński (Krotoschin) Polska
POL Inowrocław COA.svg Inowrocław Hohensalza 12 555 bydgoska inowrocławski (Hohensalza) Polska
POL Rawicz COA.svg Rawicz Rawitsch 11 403 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
POL Nakło nad Notecią COA.svg Nakło nad Notecią Nakel 8176 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
POL Pleszew COA.svg Pleszew Pleschen 7553 poznańska pleszewski (Pleschen) Polska
POL Wschowa COA.svg Wschowa Fraustadt 7452 poznańska wschowski (Fraustadt) Polska
POL Trzcianka COA.svg Trzcianka Schönlanke 7296 bydgoska czarnkowski (Czarnikau) Polska
POL Września COA.svg Września Wreschen 7007 poznańska wrzesiński (Wreschen) Polska
POL Kościan COA.svg Kościan Kosten 6868 poznańska kościański (Kosten) Polska
POL Skwierzyna COA.svg Skwierzyna Schwerin an der Warthe 6768 poznańska skwierzyński (Schwerin) Polska
POL Śrem COA.svg Śrem Schrimm 6625 poznańska śremski (Schrimm) Polska
POL Środa Wielkopolska COA.svg Środa Wielkopolska Schroda 6597 poznańska średzki (Schroda) Polska
POL Szamotuły COA.svg Szamotuły Samter 6423 poznańska szamotulski (Samter) Polska
POL Chodzież COA.svg Chodzież Kolmar in Posen 6348 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
POL Wągrowiec COA.svg Wągrowiec Wongrowitz 6040 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
POL Kępno COA.svg Kępno Kempen 5879 poznańska kępiński (Kempen) Polska
POL Międzyrzecz COA.svg Międzyrzecz Meseritz 5800 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
POL Gostyń COA.svg Gostyń Gostyn 5318 poznańska gostyński (Gostyn)[1] Polska
POL Rogoźno COA.svg Rogoźno Rogasen 5305 poznańska obornicki (Obornik) Polska
POL Koronowo COA.svg Koronowo Krone an der Brahe 5268 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land) Polska
POL Jarocin COA.svg Jarocin Jarotschin 5230 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
POL Trzemeszno COA.svg Trzemeszno Tremessen 5195 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
Herb Międzychodu.jpg Międzychód Birnbaum 5126 poznańska międzychodzki (Birnbaum) Polska
POL Ostrzeszów COA.svg Ostrzeszów Schildberg 4946 poznańska ostrzeszowski (Schildberg) Polska
POL Strzelno COA.svg Strzelno Strelno 4897 bydgoska strzelneński (Strelno) Polska
POL Czarnków COA.svg Czarnków Czarnikau 4859 bydgoska czarnkowski (Czarnikau) Polska
POL Koźmin Wielkopolski COA.svg Koźmin Wielkopolski Koschmin 4812 poznańska koźmiński (Koschmin) Polska
POL Wronki COA.svg Wronki Wronke 4722 poznańska szamotulski (Samter) Polska
POL Wieleń COA.svg Wieleń Filehne 4407 bydgoska wieleński (Filehne) Polska
POL Solec Kujawski COA.svg Solec Kujawski Schulitz 4326 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land) Polska
POL Mogilno COA.svg Mogilno Mogilno 4280 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
POL Żnin COA.svg Żnin Znin 4088 bydgoska żniński (Znin) Polska
POL Oborniki COA.svg Oborniki Obornik 4007 poznańska obornicki (Obornik) Polska
POL Zbąszyń COA.svg Zbąszyń Bentschen 3905 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
POL Śmigiel COA.svg Śmigiel Schmiegel 3872 poznańska śmigielski (Schmiegel) Polska
POL Wolsztyn COA.svg Wolsztyn Wollstein 3692 poznańska babimojski (Bomst) Polska
POL Buk COA.svg Buk Buk 3672 poznańska grodziski (Grätz)[2] Polska
POL Pakość COA.svg Pakość Pakosch 3517 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
POL Kcynia COA.svg Kcynia Exin 3367 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
POL Opalenica COA.svg Opalenica Opalenitza 3310 poznańska grodziski (Grätz)[2] Polska
POL Zduny COA.svg Zduny Zduny 3285 poznańska krotoszyński (Krotoschin) Polska
POL Gniewkowo COA.svg Gniewkowo Argenau 3135 bydgoska inowrocławski (Hohensalza) Polska
POL Szubin COA.svg Szubin Schubin 3114 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
POL Pobiedziska COA.svg Pobiedziska Pudewitz 3070 poznańska poznański wschodni (Posen-Ost) Polska
POL Swarzędz COA.svg Swarzędz Schwersenz 3050 poznańska poznański wschodni (Posen-Ost) Polska
POL Sieraków COA.svg Sieraków Zirke 3024 poznańska międzychodzki (Birnbaum) Polska
POL Kruszwica COA.svg Kruszwica Kruschwitz 2937 bydgoska strzelneński (Strelno) Polska
POL Kostrzyn COA.svg Kostrzyn Kostschin 2882 poznańska średzki (Schroda) Polska
POL Sulmierzyce COA.svg Sulmierzyce Sulmirschütz 2829 poznańska odolanowski (Adelnau) Polska
POL Fordon (dzielnica Bydgoszczy) COA.svg Fordon Fordon 2785 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land) Polska
POL Lwówek COA 1.svg Lwówek Neustadt bei Pinne 2731 poznańska nowotomyski (Neutomischel)[2] Polska
POL Pniewy COA.svg Pniewy Pinne 2681 poznańska szamotulski (Samter) Polska
POL Miłosław COA.svg Miłosław Miloslaw 2549 poznańska wrzesiński (Wreschen) Polska
POL Poniec COA.svg Poniec Punitz 2537 poznańska gostyński (Gostyn)[1] Polska
POL Kórnik COA.svg Kórnik Kurnik 2521 poznańska śremski (Schrimm) Polska
POL Grodzisk Wielkopolski COA.svg Grodzisk Wielkopolski Grätz 2505 poznańska grodziski (Grätz)[2] Polska
POL Miejska Górka COA.svg Miejska Górka Görchen 2472 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
POL Mrocza COA.svg Mrocza Mrotschen 2427 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
POL Ujście COA.svg Ujście Usch 2336 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
POL Krobia COA.svg Krobia Kröben 2335 poznańska gostyński (Gostyn)[1] Polska
POL Odolanów COA.svg Odolanów Adelnau 2286 poznańska odolanowski (Adelnau) Polska
POL Kobylin COA.svg Kobylin Kobylin 2234 poznańska krotoszyński (Krotoschin) Polska
POL Trzciel COA.svg Trzciel Tirschtiegel 2229 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
POL Łobżenica COA.svg Łobżenica Lobsens 2216 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
POL Rakoniewice COA.svg Rakoniewice Rakwitz 2198 poznańska babimojski (Bomst) Polska
POL Łabiszyn COA.svg Łabiszyn Labischin 2181 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
POL Czempiń COA.svg Czempiń Czempin 2153 poznańska kościański (Kosten) Polska
POL Bojanowo COA.svg Bojanowo Bojanowo 2106 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
POL Borek Wielkopolski COA.svg Borek Wielkopolski Borek 2086 poznańska koźmiński (Koschmin) Polska
POL Szamocin COA.svg Szamocin Samotschin 2003 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
POL Budzyń COA.svg Budzyń Budsin 2002 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
POL Babimost COA.svg Babimost Bomst 1985 poznańska babimojski (Bomst) Polska
POL Nowy Tomyśl COA.svg Nowy Tomyśl Neutomischel 1985 poznańska nowotomyski (Neutomischel)[2] Polska
POL gmina Pszczew COA.svg Pszczew Betsche 1902 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
POL Jutrosin COA.svg Jutrosin Jutroschin 1896 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
POL Janowiec Wielkopolski COA.svg Janowiec Wielkopolski Janowitz 1891 bydgoska żniński (Znin) Polska
POL Margonin COA old.svg Margonin Margonin 1867 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
POL Wielichowo COA.svg Wielichowo Wielichowo 1829 poznańska śmigielski (Schmiegel) Polska
POL Grabów nad Prosną COA.svg Grabów nad Prosną Grabow 1806 poznańska ostrzeszowski (Schildberg) Polska
POL Kłecko COA.svg Kłecko Kletzko 1779 bydgoska gnieźnieński (Gnesen) Polska
POL Mosina COA.svg Mosina Moschin 1751 poznańska śremski (Schrimm) Polska
POL Dolsk COA.svg Dolsk Dolzig 1735 poznańska śremski (Schrimm) Polska
POL Pogorzela COA.svg Pogorzela Pogorzela 1732 poznańska koźmiński (Koschmin) Polska
POL Kargowa COA.svg Kargowa Unruhstadt 1695 poznańska babimojski (Bomst) Polska
POL Witkowo COA.svg Witkowo Witkowo 1685 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
POL gmina Bledzew COA.svg Bledzew Blesen 1634 poznańska skwierzyński (Schwerin) Polska
POL Żerków COA.svg Żerków Zerkow 1631 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
POL Kębłowo (pow wolsztyński) COA.jpg Kębłowo (miasto do 1883) Kiebel 1585 poznańska babimojski (Bomst) Polska
POL Krzywiń COA.svg Krzywiń Kriewen 1576 poznańska kościański (Kosten) Polska
POL Osieczna COA.svg Osieczna Storchnest 1562 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
POL Stęszew COA.svg Stęszew Stenschewo 1547 poznańska poznański zachodni (Posen-West) Polska
POL Raszków COA.svg Raszków Raschkow 1540 poznańska odolanowski (Adelnau) Polska
POL Wyrzysk COA.svg Wyrzysk Wirsitz 1532 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
POL Obrzycko COA.svg Obrzycko Obersitzko 1521 poznańska szamotulski (Samter) Polska
POL Murowana Goślina COA.svg Murowana Goślina Murowana Goslin 1514 poznańska obornicki (Obornik) Polska
Święciechowa.jpg Święciechowa Schwetzkau 1505 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
POL Mikstat COA.svg Mikstat Mikstat 1468 poznańska ostrzeszowski (Schildberg) Polska
POL gmina Piaski COA.jpg Piaski Sandberg 1419 poznańska gostyński (Gostyn)[1] Polska
POL gmina Zaniemyśl COA.jpg Zaniemyśl Santomischel 1409 poznańska średzki (Schroda) Polska
DEU Wappen Bratz.jpg Brójce Brätz 1385 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
POL Czerniejewo COA.svg Czerniejewo Schwarzenau 1378 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
POL Skoki COA.svg Skoki Schokken 1363 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
POL Wysoka COA.svg Wysoka Wissek 1346 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
POL Gębice COA.jpg Gębice Gembitz 1329 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
POL Sarnowa (Rawicz) COA.jpg Sarnowa Sarne 1321 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
POL Dobrzyca COA.svg Dobrzyca Dobrzyca 1309 poznańska krotoszyński (Krotoschin) Polska
POL Bnin COA.svg Bnin Bnin 1273 poznańska śremski (Schrimm) Polska
POL Barcin COA.svg Barcin Bartschin 1255 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
POL gmina Mieścisko COA.svg Mieścisko Markstädt 1196 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
POL gmina Rostarzewo COA.svg Rostarzewo Rothenburg an der Obra 1187 poznańska babimojski (Bomst) Polska
POL gmina Powidz COA.svg Powidz Powidz 1137 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
POL Rydzyna COA.svg Rydzyna Reisen 1123 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
POL gmina Ryczywół COA.svg Ryczywół Ritschenwalde 1122 poznańska obornicki (Obornik) Polska
POL Łopienno COA.jpg Łopienno (miasto do 8.VIII.1888) Lopienno 1108 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
POL Ostroróg COA.svg Ostroróg Scharfenort 1069 poznańska szamotulski (Samter) Polska
POL gmina Nowe Miasto nad Wartą COA.jpg Nowe Miasto nad Wartą Neustadt an der Warthe 1067 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
POL Gołańcz COA.svg Gołańcz Gollantsch 1036 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
POL Miasteczko Krajeńskie COA.jpg Miasteczko Krajeńskie Friedheim 1012 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
POL Kwieciszewo COA.jpg Kwieciszewo (miasto do 14.X.1874) Blütenau 1006 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
POL Zaborów (dzielnica Leszna) COA.jpg Zaborowo (miasto do 1893) Zaborowo 953 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
POL Kamionna (województwo wielkopolskie) COA.svg Kamionna (miasto do 7.IX.1874) Kähme 908 poznańska międzychodzki (Birnbaum) Polska
POL Książ Wielkopolski COA.svg Książ Wielkopolski Xions 898 poznańska śremski (Schrimm) Polska
POL Wylatowo COA.svg Wylatowo (miasto do 28.II.1871) Wilatowen 882 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
POL Baranów COA.svg Baranów (miasto do 31.III.1908) Baranow 877 poznańska kępiński (Kempen) Polska
POL village Rynarzewo.svg Rynarzewo Netzwalde 856 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
POL gmina Jaraczewo COA.svg Jaraczewo Jaratschewo 850 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
POL Kopanica COA.svg Kopanica Kopnitz 850 poznańska babimojski (Bomst) Polska
POL Rogowo COA.svg Rogowo Rogowo 841 bydgoska żniński (Znin) Polska
POL gmina Gąsawa COA.svg Gąsawa Gonsawa 827 bydgoska żniński (Znin) Polska
POL Szlichtyngowa COA.svg Szlichtyngowa Schlichtingsheim 748 poznańska wschowski (Fraustadt) Polska
POL Dubin COA.svg Dubin (miasto do 15.V.1895) Dubin 696 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
POL Łekno COA.svg Łekno (miasto do 8.VIII.1888) Lekno 663 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
POL Wartosław COA.jpg Wartosław (miasto do 1859) Neubrück 617 poznańska szamotulski (Samter) Polska
Kiszkowo herb.gif Kiszkowo (miasto do 1880) Welnau 612 bydgoska gnieźnieński (Gnesen) Polska
POL Radolin COA.jpg Radolin (miasto do 23.XII.1857) Radolin 564 bydgoska czarnkowski (Czarnikau) Polska
POL Mieszków (woj wielkopolskie) COA.jpg Mieszków (miasto do 26.XI.1873) Mieschkow Flecken 508 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
POL Mielżyn COA.jpg Mielżyn (miasto do 30.IX.1907) Mieltschin 461 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
POL Żydowo (pow gnieźnieński) COA.jpg Żydowo (miasto do 5.IV.1869) Zydowo 432 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
Żerniki powiat żniński COA.jpg Żerniki (miasto do 10.I.1859) Zerniki 311 bydgoska żniński (Znin) Polska

Największe miasta[edytuj | edytuj kod]

Poznań na pocztówce z ok. 1906

Populacja największych miast prowincji w 1905 roku według danych niemieckich oraz przynależność wojewódzka w Polsce przed rozbiorami i współcześnie:

miasto pop. 1905 rejencja województwo w 1771 województwo w 2016
1. Poznań 137.067 poznańska POL województwo poznańskie IRP COA.svg poznańskie POL województwo wielkopolskie COA.svg wielkopolskie
2. Bydgoszcz 54.235 bydgoska POL województwo brzeskokujawskie IRP COA.svg inowrocławskie POL województwo kujawsko-pomorskie COA.svg kujawsko-pomorskie
3. Inowrocław 24.551 bydgoska POL województwo brzeskokujawskie IRP COA.svg inowrocławskie POL województwo kujawsko-pomorskie COA.svg kujawsko-pomorskie
4. Gniezno 23.727 bydgoska POL województwo gnieźnieńskie IRP COA.svg gnieźnieńskie POL województwo wielkopolskie COA.svg wielkopolskie
5. Piła 21.622 bydgoska POL województwo poznańskie IRP COA.svg poznańskie POL województwo wielkopolskie COA.svg wielkopolskie

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j Do 30 września 1887 powiat krobski (Kröben).
  2. a b c d e Do 30 września 1887 powiat bukowski (Buk).