Sulęczyno
54°13′56″N 17°46′27″E/54,232222 17,774167| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
1500 |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-320[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GKA |
| SIMC |
0174852 |
Położenie na mapie gminy Sulęczyno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kartuskiego  | |
| 54°13′56″N 17°46′27″E/54,232222 17,774167[1]
| |
Sulęczyno (kaszub. Sëlëczëno; niem. Sullenschin lub Sullenczin, daw. Suleczyno) – duża kaszubska wieś letniskowa w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Sulęczyno na Pojezierzu Kaszubskim, nad rzeką Słupią, przy trasie drogi wojewódzkiej nr 228.
Miejscowość jest placówką Ochotniczej Straży Pożarnej i siedzibą sołectwa Sulęczyno (w którego skład wchodzą również Bukowa Góra, Kłodno, Ostrów Mausz, Zimna Góra i Nowy Dwór). Miejscowość jest siedzibą gminy Sulęczyno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0174869 | Sulecki Borek | część wsi |
| 0174875 | Zagóry | część wsi |
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
W pobliżu Sulęczyna znajdują się jeziora Mausz, Węgorzyno i Gowidlińskie. Wieś jest punktem etapowym spływów kajakowych i ma rozwiniętą infrastrukturę turystyczną (pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe i agroturystyka).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o Sulęczynie pochodzą z roku 1224. Miejscowość należała początkowo do kasztelanii w Chmielnie. W 1365 roku wieś stała się własnością Piotra z Rusocina, a następnie trafiła do rodziny Bellowów, której członkowie używali również nazwiska Sulęccy. Od roku 1466 podlegała administracyjnie pod powiat mirachowski. W 1585 Sulęczyno kupił prawnik i sekretarz króla Stefana Batorego Reinhold Heidenstein. Wieś szlachecka położona była w II połowie XVI wieku w powiecie mirachowskim województwa pomorskiego[5]. Do 1751 wieś znajdowała się w posiadaniu rodziny Heidensteinów. W 1766 Sulęczyno nabyła rodzina Łaszewskich, która była właścicielem sąsiednich Sierakowic i Puzdrowa. W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego z 1885 znalazła się informacja, że w Sulęczynie zamieszkuje 536 osób, w większości katolików, funkcjonuje kościół katolicki, zbór ewangelicki i dwie karczmy[6]. Przed 1920 miejscowość nosiła nazwę niemiecką Sullenschin[7].
Pod koniec XIX w. w miejscowości wybudowano kościół ewangelicki, który w latach 70. XX wieku został całkowicie rozebrany. Pozostała tylko plebania ewangelicka przy ulicy Kaszubskiej, w której ulokowano przedszkole należące do gminy Sulęczyno[8].
W 1887 roku urodził się ksiądz Paweł Schütz[9]. Syn nauczyciela Wojciecha Schütz i Anny z domu Jereczek. Proboszcz parafii św. Antoniego w Gdańsku-Brzeźnie, proboszcz parafii NMP Gwiazdy Morza w Sopocie.
W 1938 roku urodził się tam prof. Antoni Jutrzenka-Trzebiatowski.
Od 1996 roku w Sulęczynie odbywa się doroczny lipcowy festiwal plenerowy Jazz w Lesie.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków NID[10] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. Świętej Trójcy z lat 1872-74 oraz cmentarz kościelny, nr rej.: A-1258 z 14.10.2005.
Neogotycki kościół został wzniesiony w 1874 roku na miejscu drewnianej świątyni z XVII wieku, która spłonęła 4 września 1872.
Ponadto w Sulęczynie znajduje się zespół pałacowo-dworski z XVIII wieku, dawna rezydencja Heidensteinów i Łaszewskich. Centralną część wzniesiono w roku 1704, w XIX wieku dobudowano skrzydła boczne. Od początku XX wieku mieścił siedzibę nadleśnictwa. Od 1982 roku pełnił funkcję ośrodka wypoczynkowo-szkoleniowego[6]. Obiekt ten jest miejscem organizacij festiwalu muzycznego Jazz w Lesie.
Na stoku doliny znajduje się porośnięty młodym lasem świerkowym cmentarz ewangelicki z 1867 r. Zachowane stele, krzyże żeliwne i kute ogrodzenia. Uszkodzenia grobów powstały na skutek wiatrołomów[11].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Kamienne kręgi na cmentarzysku w Węsiorach
- Rezerwat przyrody Mechowiska Sulęczyńskie
- Parafia Świętej Trójcy w Sulęczynie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 133423
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1221 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.
- ↑ a b Jarosław Ellwart: Sulęczyno i okolice aktywnie. Gdynia: Wydawnictwo Region, 2010, s. 3-4. ISBN 978-83-7591-161-9.
- ↑ wg dr F. Lorentza "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
- ↑ Historia Gminy. suleczyno.pl. [dostęp 2019-09-04].
- ↑ Ksiądz Paweł Schütz | Sopocianie - muzeum sopotu [online], sopocianie.muzeumsopotu.pl [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 45 [dostęp 2017-02-26].
- ↑ Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7, str. 94
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Suleczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 562.
- Oficjalna strona gminy Sulęczyno
- Aktualności i informacje z Sulęczyna
Siedziba gminy: Sulęczyno
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Części wsi | |
| Miejscowości zniesione |
