Przejdź do zawartości

Szczypiorno

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szczypiorno
Osiedle Kalisza
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miasto

Kalisz

Data założenia

XV w.

W granicach Kalisza

2 lipca 1976[1]

SIMC

0936718

Powierzchnia

5,87[2] km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


1760[3]

• gęstość

300 os./km²

Położenie na mapie Kalisza
Mapa konturowa Kalisza, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Szczypiorno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Szczypiorno”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szczypiorno”
Ziemia51°43′18″N 18°01′08″E/51,721667 18,018889

Szczypiornoosiedle w południowo-zachodniej części Kalisza, nad strugą Piwonia, w granicach administracyjnych miasta od 1976 r. Częścią Szczypiorna jest Nosków.

Osiedle jest jedną z największych pod względem powierzchni jednostek pomocniczych Kalisza, zasadniczo zurbanizowane w obrębie ulicy Wrocławskiej, pozostałe części to głównie pola uprawne i działki rekreacyjne.

W Szczypiornie swoje korzenie ma polska piłka ręczna, potocznie nazywana szczypiorniakiem[4].

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Szczypiorno usytuowane jest w południowo-zachodniej części miasta. Sąsiaduje od południowego zachodu z Nowymi Skalmierzycami, od północnego wschodu z Zagorzynkiem i Serbinowem, od północy z sołectwem Dobrzec, zaś od południowego wschodu z sołectwem Sulisławice Kolonia. Głównym traktem osiedla jest ulica Wrocławska, która przed wybudowaniem tzw. obwodnicy Nowych Skalmierzyc, stanowiła część drogi krajowej nr 25.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Jako wieś Szczypiorno (wymieniane Sciperzno, Sciporno i inne), wzmiankowane od XV wieku[5]. W 1815 r. na zachód od wsi utworzono przejście graniczne na granicy pomiędzy Królestwem Polskim, a Królestwem Prus; wybudowano również koszary dla garnizonu oraz budynek komory celnej[5]. W 1914 r. władze niemieckie w koszarach i barakach utworzyły obóz jeniecki dla cudzoziemców: Ukraińców, Rosjan, Francuzów, Brytyjczyków, Rumunów i innych narodowości[4]. W późniejszym czasie powstał obóz dla internowanych żołnierzy Legionów Polskich (ok. 4000), którzy odmówili przysięgi lojalności cesarzowi niemieckiemu[4][5]. Z uwagi na trudne warunki obozowe w Kaliszu utworzono „Komitet Opieki Nad Jeńcami”, który zaczął regularnie dostarczać żywność[5]. Wśród legionistów zrodziła się nowa dyscyplina sportowa – piłka ręczna, potocznie nazywana szczypiorniak[4]. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. w Szczypiornie kwaterował 29 Pułk Strzelców Kaniowskich[5]. W 1927 r. odbył się zjazd legionistów, połączony z odsłonięciem pomnika w Szczypiornie (zniszczony w czasie okupacji hitlerowskiej)[5]. W 1955 r. budynek koszar przekazano Ośrodkowi Szkolenia Służby Więziennej[5]. W 2013 r. otwarto prywatne Muzeum Historii Szczypiorna[6].

Zabytki i miejsca historyczne

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Wybudowany Zdjęcie Wpis do rejestru zabytków[7]
Koszary

(obecnie Kampus Mundurowy WSKiP w Warszawie)

1815 240/A z 16.09.1968
Kaplica grobowa Ordęgów pw. św. Barbary

(ul. Szczypiornicka 70)

poł. XIX w. 758/Wlkp/A z 26.08.2009
Park podworski 2 poł. XIX w. 750/A z 30.06.1998
Obóz internowania w Szczypiornie 1914–1917
Ukraiński cmentarz wojskowy 1914–1923 852/Wlkp/A z 8.12.2011
Mauzoleum Legionistów Polskich 1932 zburzone w 1939
Schrony obserwacyjno–bojowe nr 10, nr 11

(Polskie umocnienia obronne Przedmoście Kalisz)

1939 1040/Wlkp/A z 26.01.2018

Publiczny transport zbiorowy

[edytuj | edytuj kod]

Transport autobusowy

[edytuj | edytuj kod]
Nr linii Trasa Przewoźnik
15 Kalisz: Godebskiego/Długa/Wał Bernardyński Bażancia ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Skalmierzyce Kaliskie Linie Autobusowe
19E Kalisz: Majkowska Medix ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Ostrów Wielkopolski: Dworzec PKP
M Ostrów Wielkopolski: Lotnicza Poznańska/Dworzec PKP ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Kalisz: Toruńska Pucka MZK Ostrów Wielkopolski

Transport kolejowy

[edytuj | edytuj kod]
Nr linii kolejowej Przystanek Zdjęcie
14 Kalisz Szczypiorno

Wspólnoty wyznaniowe

[edytuj | edytuj kod]

Na osiedlu mieści się: kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (1988)[5] oraz Sala Królestwa dwóch Chrześcijańskich Zborów Świadków Jehowy[8].

Osoby związane ze Szczypiornem

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 24 czerwca 1976 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, jeleniogórskim, kaliskim, płockim i toruńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144).
  2. MSIP Kalisz.
  3. Zapytanie w sprawie ilości mieszkańców Kalisza z podziałem na jednostki pomocnicze. bip.kalisz.pl, 2020-07-17. [dostęp 2020-08-20].
  4. a b c d Szczypiorno dzielnica Kalisza [online], ozpr.opole.pl [dostęp 2017-04-10].
  5. a b c d e f g h Nosków-Szczypiorno, [w:] Władysław Kościelniak, Wędrówki po moim Kaliszu, Kalisz: Edytor, 2010, s. 169–176, ISBN 978-83-60579-56-5.
  6. Muzeum Historii Szczypiorna oraz Izba Pamięci Legionistów. szczypiorno.info, 2017-01-07. [dostęp 2020-08-20].
  7. Zestawienia zabytków nieruchomych [online], nid.pl [dostęp 2018-07-18].
  8. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-04-06].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]