Wiesław Dymny

Wiesław Dymny
Data i miejsce urodzenia	25 lutego 1936 Połoneczka
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1978 Kraków
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	literatura teatr

Wiesław Dymny (ur. 25 lutego 1936 w Połoneczce, zm. 12 lutego 1978 w Krakowie) – polski plastyk, aktor, scenarzysta filmowy, poeta, prozaik i satyryk, współtwórca Piwnicy pod Baranami.

Grób Wiesława Dymnego na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC10, rząd 8, numer grobu - 44)

Życiorys

Wiesław Dymny urodził się we wsi Połoneczka koło Nowogródka (ob. na Białorusi). W 1953 ukończył III Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Bielsku-Białej, uczęszczał do tej samej klasy co Wincenty Faber. Studiował malarstwo na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, ale nie ukończył studiów. Otrzymał nagrodę im. Kościelskich za Opowiadania zwykłe (1963), jest też autorem około 300 tekstów piosenek.

Był twórcą tekstów i kierownikiem artystycznym krakowskiej grupy big beatowej Szwagry (1964–1969). Pisał teksty przede wszystkim dla Piwnicy pod Baranami, ale także dla STSu, Teatru 38 i własnego kabaretu „Remiza”.

Tablica pamiątkowa Wiesława Dymnego w Alei Gwiazd Satyrykonu, Legnica

Wraz z Henrykiem Klubą napisał scenariusze do filmów Chudy i inni, Słońce wschodzi raz na dzień oraz Pięć i pół bladego Józka.

Inspirował się Biblią (napisał np. własną wersję „Pieśni nad Pieśniami”) oraz światem prowincji, zwłaszcza wschodniej.

Wiesław Dymny zmarł na zawał serca, został pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.

Życie prywatne

W latach 50. poznał się z Barbarą Nawratowicz, w której z wzajemnością się zakochał i przez kolejne lata pozostawał w związku. Nawratowicz określiła po latach tę relację jako „burzliwą, gwałtowną i nieco toksyczną”: „Wiesio w stanie alkoholowego napadu zazdrości uderzył mnie w krtań ciężką popielniczką”. Z kolei Kazimierz Kutz wspominał, że była to relacja pełna przywiązania i zazdrości. Nawratowicz założyła wraz z Dymnym kabaret „Remiza” w Klubie „Pod Jaszczurami”.

Na planie filmu Pięć i pół bladego Józka poznał swoją późniejszą żonę, Annę Dziadyk. Wzięli ślub w 1971 roku.

Twórczość

Proza

• Słońce wschodzi raz na dzień i inne utwory – wybór i opracowanie Zbigniew Bela (Wydawnictwo Literackie, 1981)
• Opowiadania zwykłe (Warszawskie Wydawnictwo Literackie, Muza S.A., Warszawa, 1997)
• Droga na Dziki Zachód (Warszawskie Wydawnictwo Literackie, Muza S.A., Warszawa, 1998)

Teksty piosenek

• Niebieska patelnia
• Konie Apokalipsy
• Czarne anioły z muzyką Zygmunta Koniecznego w wykonaniu Ewy Demarczyk (nagroda na I Krajowym Festiwalu Piosenki w Opolu)
• 1994: Grzegorz Turnau: Turnau w Trójce – tekst utworu „Pejzaż horyzontalny”
• 1998: Big Cyc: Wszyscy święci
• 1999: Grzegorz Turnau: Ultima – teksty utworów „O mój aniele”, „Póki czas” i „Leniwa głowa”

Spuścizna i upamiętnienie

Część jego notatek pochłonął pod koniec 1977 r. pożar domu. Nad pozostałymi zbiorami opiekę objęła Anna Dymna. Z jej inicjatywy w 20. rocznicę śmierci Wiesława Dymnego zespół Big Cyc do jego tekstów nagrał płytę Wszyscy święci. Kilka piosenek do jego tekstów zamieścił też na płycie Młynek Kawowy Janusz Grzywacz.

W 2018 roku nakładem Wydawnictwa Znak ukazała się biografia Wiesława Dymnego Dymny. Życie z diabłami i aniołami autorstwa Moniki Wąs.

Linki zewnętrzne

• Wiesław Dymny, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [online] [dostęp 2021-04-09] .
• Zbiór wspomnień o Wiesławie Dymnym
• „Przepis na kulturę” w wykonaniu Wiesława Dymnego w PKF na stronie KronikaRP
• Wiesław Dymny na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Wiesław Dymny w bazie filmpolski.pl
• Wiesław Dymny. „My gadaliśmy, a on po prostu tworzył”. Dwójka - Program 2 Polskiego Radia, 2016-02-09. [dostęp 2016-02-29].