Witold Łokuciewski
8 zwycięstw | |
Witold Łokuciewski (czwarty z prawej)) | |
pułkownik pilot | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1935-1947 i 1956-1974 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca Dywizjonu 303 |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca | |
Odznaczenia | |
Witold Łokuciewski, ps. Tolo (ur. 2 lutego 1917 w Nowoczerkasku w Rosji, zm. 12 kwietnia 1990 w Warszawie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, major (ang. Squadron Leader) Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski II wojny światowej.
Służba w Wojsku Polskim
Syn Antoniego Łokuciewskiego i Beniaminy z Pobiedzińskich. Jego rodzina przeniosła się do Wilna w 1918 roku. Po ukończeniu liceum im. Jana Śniadeckiego w Oszmianie i zdanej maturze w 1935 rozpoczął służbę wojskową w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Szkołę ukończył w 1938 (XI promocja, 89 lokata) i został przydzielony do 112 Eskadry Myśliwskiej 1 Pułku Lotniczego w Warszawie. W ramach tej jednostki uczestniczył w obronie Warszawy w 1939 na samolotach P.11. 18 września po uderzeniu Armii Czerwonej wraz z całą eskadrą ewakuował się do Rumunii.
Od 17 maja 1940 walczył we Francji na samolotach MS 406. 18 czerwca klucz zakończył loty i 21 czerwca został ewakuowany do Anglii (otrzymał numer służbowy P1492). Od 2 sierpnia 1940 był pilotem w dywizjonie 303. 20 listopada 1941 został dowódcą eskadry "A" w dywizjonie.
13 marca 1942 jego samolot został uszkodzony nad okupowaną Francją i po awaryjnym lądowaniu Łokuciewski dostał się do niewoli niemieckiej. Został osadzony przez Niemców w Stalag Luft III w Żaganiu. 15 sierpnia 1943 uczestniczył w ucieczce 26 więźniów z obozu. Po kilku dniach został złapany przez Niemców w Legnicy. Uczestniczył w przygotowaniach do słynnej Wielkiej Ucieczki[1].
Pod koniec wojny w maju 1945 został oswobodzony i powrócił do Anglii. 29 listopada 1945 ponownie został przydzielony do dywizjonu 303. 1 lutego 1946 został dowódcą dywizjonu 303 i pełnił tę funkcję aż do jego rozwiązania.
Do Polski powrócił w 1947 i został aresztowany. Dopiero w listopadzie 1956 został przyjęty do lotnictwa wojskowego. W latach 1969–1971 pełnił funkcję attaché wojskowego w Londynie. W roku 1974 przeszedł na emeryturę. Wieloletni członek Rady Naczelnej ZBoWiD. W 1985 powołany w skład Prezydium Rady Naczelnej ZBoWiD. W latach 1988-1990 członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[2].
11 listopada 1988 r. wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 70 rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę, którego przewodnictwo objął I sekretarz KC PZPR gen. armii Wojciech Jaruzelski. W 1989 kandydował w wyborach do Sejmu. 5 października 1989 roku Minister Obrony Narodowej wyróżnił go wpisem do "Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich".
Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Zestrzelenia
Witold Łokuciewski został sklasyfikowany na liście Bajana, na 20. pozycji. Zostało mu zaliczonych 8 pewnych zestrzeleń oraz 3 ½ prawdopodobnych:
zestrzelenia pewne
- He 111 - 10 czerwca 1940 (pilotował MS-406)
- Do 215 - 7 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-U nr P3975)
- Bf 109 - 11 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-O nr L2099)
- Do 215 - 11 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-O nr L2099)
- Bf 109 - 15 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-Z nr P2903)
- Bf 109 - 20 kwietnia 1941 (pilotował Spitfire IIA, RF-T nr P7546)
- Bf 109 - 18 czerwca 1941 (pilotował Spitfire IIA, RF-T nr P7546)
- Bf 109 - 22 czerwca 1941 (pilotował Spitfire IIB, RF-S nr P8333)
zestrzelenia prawdopodobne
- ½ Ju 87 - 6 września 1939 (ciężko uszkodzony, pilotował P 11c)
- Do 215 - 7 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-U nr P3975)
- Bf 109 - 22 czerwca 1941 (pilotował Spitfire IIB, RF-S nr P8333)
- Bf 109 - 11 lipca 1941 (pilotował Spitfire IIB, RF-S nr P8333)
Ordery i odznaczenia
- Odznaka za Rany i Kontuzje z dwiema gwiazdkami
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – 23 grudnia 1940
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie: 1 lutego 1941, 10 września 1941[3]
- Medal Lotniczy
- Odznaka Pilota
- Distinguished Flying Cross – Wielka Brytania, 16 września 1941
- 1939-1945 Star z klamrą Battle of Britain – Wielka Brytania
- Air Crew Europe Star z klamrą Atlantic – Wielka Brytania
- Defence Medal – Wielka Brytania
- War Medal 1939-1945 – Wielka Brytania
- Odznaka Pilota RAF
- Croix de Guerre 1939-1945 – Francja
- Medal 40-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 – ZSRR, 1985[4]
Upamiętnienie
- Tablica pamiątkowa na budynku II LO im. hetm. J. Zamoyskiego w Lublinie[5]. Liceum mieści się obecnie w kamienicy, w której w latach 1947-1957 pilot mieszkał z rodziną.
- ↑ W różnych źródłach podawane są sprzeczne wersje wydarzeń:
- Łokuciewski nie uczestniczył w Wielkiej Ucieczce, ponieważ o kolejności uciekania miało zdecydować losowanie, w którym wylosował daleki numer; nie zdążył więc uciec (R. King, str 392).
- Łokuciewski na dwa tygodnie przed ucieczką (9 marca) został przeniesiony do obozu Stalag Luft IV.
- ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011 radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]
- ↑ R. King, str. 392
- ↑ Za Wolność i Lud, 1985, nr 21 (1118), str. 5
- ↑ Pamięci „Tola”. sp.mil.pl, 2013-06-17. [dostęp 2013-06-18].
Bibliografia
- Richard King: Dywizjon 303 walka i codzienność. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2012, s. 39. ISBN 978-83-7243-979-6.
- Witold Łokuciewski (pol.)
- Asy myśliwskie Polski II wojny światowej
- Absolwenci Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie
- Oficerowie lotnictwa II RP
- Oficerowie Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie
- Oficerowie lotnictwa Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Pułkownicy Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Attachés wojskowi PRL
- Członkowie ZBoWiD
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Polacy odznaczeni Distinguished Flying Cross (Wielka Brytania)
- Polacy odznaczeni francuskim Krzyżem Wojennym
- Wyróżnieni wpisem do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich (1972-1989)
- Ludzie związani z Oszmianą
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1917
- Zmarli w 1990