Zławieś Wielka (gmina)

Zławieś Wielka
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	toruński
TERC	0415092
Wójt	Jan Surdyka
Powierzchnia	177,53 km²
Populacja (2021); • liczba ludności	; 14 968
• gęstość	77 os./km²
Nr kierunkowy	56
Kod pocztowy	87-134
Tablice rejestracyjne	CTR
	Adres urzędu:ul. Handlowa 7; 87-134 Zławieś Wielka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	18
Liczba miejscowości	25
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Zławieś Wielka
	Położenie na mapie Polski Zławieś Wielka
	53°06′N 18°20′E/53,094722 18,329167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Zławieś Wielka (do 1954 gmina Rzęczkowo + gmina Smolno) – gmina wiejska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Geograficznie gmina leży pomiędzy Toruniem a Bydgoszczą i oddziela oba miasta od siebie.

Siedziba gminy to Zławieś Wielka.

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2021^[1] gmina Zławieś Wielka ma obszar 177,9 km², w tym:

użytki rolne: 63%
użytki leśne: 23%

Gmina stanowi 14,44% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 2021^[2] gminę zamieszkiwało 14 968 osób, czyli 14,3% ludności powiatu.

Podział demograficzny^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	14 968	100	7538	50,4	7430	49,6

W latach 2002-2021 liczba mieszkańców wzrosła o 44,5%. Średni wiek mieszkańców wynosi 37,8 lat i jest znacznie mniejszy od średniego wieku mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego oraz znacznie mniejszy od średniego wieku mieszkańców całej Polski.

62,1% mieszkańców gminy Zławieś Wielka jest w wieku produkcyjnym, 22,1% w wieku przedprodukcyjnym, a 15,8% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym.^[3]

Piramida wieku mieszkańców gminy Zławieś Wielka w 2014 roku^[4].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy^[5]:

zespół kościelny parafii pod wezwaniem św. Marcina w Czarnowie, obejmujący: kościół z XIII/XIV w. (nr A/184/89 z 13.07.1936), cmentarz przykościelny (nr 541 z 06.09.1990 roku)
zespół kościelny w Górsku, obejmujący: kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża z lat 1661–1687 (nr A/289 z 28.01.1930); cmentarz przykościelny (nr A/218 z 06.09.1990)
zespół kościelny parafii pod wezwaniem św. Walentego w Łążynie, obejmujący: cmentarz z XVII–XIX w.; kościół z lat 1898–1899; kaplicę św. Walentego z 1882 roku, nr 540 z 06.09.1990 roku
zespół cmentarny w Pędzewie, obejmujący: nieczynny cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX w.; kaplicę, obecnie rzymskokatolicką; ogrodzenie, nr 543 z 28.01.1991 roku
zespół dworski w Przysieku, obejmujący: dwór z 1739; młyn z 1725; dom mieszkalny z XVIII w.; browar, obecnie hotel, park (z elementami małej arch.) z końca XIX w.; ogrodzenie z bramami, nr A/500 z 23.04.1957 roku
zespół dworski w Skłudzewie, obejmujący: dwór murowano-szachulcowy z trzeciego ćwierćwiecza XIX w.; stajnię, obecnie magazyn, w. XIX/XX; hydrofornię z XIX/XX w.; park z połowy XIX w., nr 613 z 08.04.1991 roku.

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Cegielnik, Cichoradz, Czarne Błoto, Czarnowo, Górsk, Gutowo, Łążyn, Pędzewo, Przysiek, Rozgarty, Rzęczkowo, Siemoń, Skłudzewo, Stary Toruń, Toporzysko, Zarośle Cienkie, Zławieś Mała, Zławieś Wielka.

Miejscowość bez statusu sołectwa: Błotka, Borek, Doły Łążyńskie, Gierkowo, Gutowo-Leśnictwo, Kamieniec, Łążynek, Smolno, Stanisławka, Szerokie.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Bydgoszcz, Dąbrowa Chełmińska, Łubianka, Łysomice, Solec Kujawski, Toruń, Unisław, Wielka Nieszawka

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Polska w liczbach. polskawliczbach.pl. [dostęp 2022-03-22]. (pol.).
↑ ^a ^b Gmina Zławieś Wielka (kujawsko-pomorskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, szkoły, regon, kody pocztowe, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, przedszkola [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-22] (pol.).
↑ Gmina Zławieś Wielka (kujawsko-pomorskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, szkoły, regon, kody pocztowe, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, przedszkola [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-22] (pol.).
↑ Gmina Zławieś Wielka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 96-97. [dostęp 2012-02-28].

[autonazwa1-1] Polska w liczbach. polskawliczbach.pl. [dostęp 2022-03-22]. (pol.).

[autonazwa2-2] Gmina Zławieś Wielka (kujawsko-pomorskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, szkoły, regon, kody pocztowe, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, przedszkola [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-22] (pol.).

[3] Gmina Zławieś Wielka (kujawsko-pomorskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, szkoły, regon, kody pocztowe, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, przedszkola [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-22] (pol.).

[populacja2016-4] Gmina Zławieś Wielka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[5] Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 96-97. [dostęp 2012-02-28].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Wsie	Błotka Cegielnik Cichoradz Czarne Błoto Czarnowo Górsk Gutowo Łążyn Pędzewo Przysiek Rozgarty Rzęczkowo Siemoń Skłudzewo Smolno Stary Toruń Toporzysko Zarośle Cienkie Zławieś Mała Zławieś Wielka
Kolonie	Kamieniec Stanisławka
Osada	Gierkowo
Osada leśna	Gutowo-Leśnictwo
Części wsi	Borek Doły Doły Łążyńskie Góry Łążynek
Przysiółek wsi	Szerokie

Miasta	Chełmża
Gminy miejskie	Chełmża
Gminy wiejskie	Chełmża Czernikowo Lubicz Łubianka Łysomice Obrowo Wielka Nieszawka Zławieś Wielka

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (II RP) (1919–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta (1919–75)	Chełmża Podgórz (1924–38)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Bielawy (1934–40) Bielczyny (1940–45) Chełmża (1934–40 i 1945–54) Dobrzejewice (w 1973) Dźwierzno (1940–45) Grębocin (1945–54) Lubicz (1940–45 i od 1973) Lulkowo (1934–40 i 1945–54) Łubianka (1934–54 i 1973–75) Łysomice (od 1973) Obrowo (od 1973) Ostaszewo (1940–45) Otłoczyn (1940–45) Podgórz (1934–40 i 1945–54) Popioły (1934–40 i 1945–54) Rzęczkowo (1934–54) Smolno (1934–54) Toporzysko (1940–48) Turzno (1934–54) Wielka Nieszawka (1940–45 i od 1973) Zelgno (1934–40 i 1945–54) Zławieś Wielka (od 1973) Złotoria (1940–54)
Gromady (1954–72)	Biskupice (1954–61) Brzezinko (1954–59) Chełmża (1958–72) Dobrzejewice (1961–71) Dzwierzno (1954–59) Głogowo (← 1955–61) Głuchowo (1954–57) Górsk (1959–71) Grębocin (1954–72) Grzegorz (1954–59) Grzywna (1954–61) Kawęczyn (1972) Lubicz (1954–72) Lulkowo (1954–61) Łążyn (← 1956–61) Łubianka (1954–72) Łysomice (1961–72) Mierzynek (← 1955–59) Obrowo (← 1956–71) Osiek nad Wisłą (← 1956–72) Ostaszewo (1954–61) Otłoczyn (1954–61) Pędzewo (1954–59) Pędzewo (1972) Pluskowęsy (1954–57) Rozgarty (1954–59) Rzęczkowo (1954–72) Siemoń (1954–59) Toporzysko (1954–71) Turzno (1954–72) Wielka Nieszawka (1954–72) Wypcz (1954–61) Zelgno (1959–72) Złotoria (1954–71)