GAZ
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Siedziba | |
| Adres |
Lenina 88 |
| Data założenia |
1932, |
| Prezes |
Wadim Nikołajewicz Sorokin |
| Udziałowcy | |
| Zatrudnienie |
25 tys. (2013) |
| Dane finansowe | |
| Przychody |
1,46 mld $[1] (2017) |
| Wynik operacyjny |
116 mln $[1] (2017) |
| Wynik netto |
1,58 mln $[1] (2017) |
| Aktywa |
1,02 mld $[1] (2017) |
| Kapitał własny |
43,2 mln $[1] (2017) |
Położenie na mapie Niżnego Nowogrodu  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
Położenie na mapie obwodu niżnonowogrodzkiego  | |
 56°14′50,9″N 43°53′39,0″E/56,247472 43,894167
| |
| Strona internetowa | |
GAZ (ros. ГАЗ, skrót od Горьковский автомобильный завод) – marka radzieckich i rosyjskich samochodów produkowanych przez fabrykę Gorkowskij Awtomobilnyj Zawod (Gorkowska Fabryka Samochodów) w Niżnym Nowogrodzie (w latach 1932–1990 noszącym nazwę Gorki, stąd nazwa fabryki). Pod marką GAZ produkowane są samochody osobowe, ciężarowe i terenowe. Fabryka wytwarzała również pojazdy wojskowe[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Decyzję o budowie dużej fabryki samochodów podjęto w ZSRR w 1929 r. W tym celu podjęto rozmowy na temat zakupu licencji na kilka modeli pojazdów od amerykańskiego przedsiębiorstwa Ford. Od 1930 r. w fabryce Gudok Oktjabrja wytwarzano na licencji samochody marki Ford model A. Budowę nowej fabryki koło Niżnego Nowogrodu rozpoczęto w 1930 roku. 29 stycznia 1932 roku wyprodukowano pierwszy samochód – ciężarówkę na licencji Forda-AA, noszącą jeszcze oznaczenie NAZ-AA[2]. 8 grudnia 1932 r. ruszyła pełna produkcja już pod marką GAZ. Produkowano głównie samochody osobowe GAZ-A i ciężarowe GAZ-AA i GAZ-AAA. W latach 30. zakłady GAZ otrzymały imię Mołotowa, stąd wszystkie samochody osobowe nosiły oznaczenia liczbowe z literą M (od „Mołotowiec”) – do 1957 roku, kiedy w związku z odwilżą polityczną Chruszczowa, Mołotow wraz z innymi funkcjonariuszami stalinowskimi znalazł się w niełasce i odbierano zakładom jego imię[3].
W 1936 roku osobowy model A został zastąpiony licencyjną wersją następnego modelu Forda – GAZ M1 (tzw. „Emką”), produkowanym do 1941 r. Podczas II wojny światowej zakłady produkowały przede wszystkim ciężarówki i samochody terenowe oraz silniki do lekkich czołgów i dział samobieżnych. W czerwcu 1943 r. zakłady były celem kilku silnych nalotów niemieckiego lotnictwa, lecz do października przywrócono ich zdolności produkcyjne[4]. W latach 1946–1958 produkowano samochód GAZ-M20 Pobieda, wytwarzany też w Polsce jako FSO Warszawa M-20. Później nastała era Wołgi. W międzyczasie przedsiębiorstwo produkowało luksusowe samochody ZIM i Czajka. Produkowano też samochody terenowe, nazywane w Polsce „gazikami”: GAZ-64, GAZ-67 i GAZ-69. W 1954 r. produkcję GAZ-a 69 przejęła Uljanowska Fabryka Samochodów UAZ.
Najistotniejszą pod względem wielkości produkcji i znaczenia dla państwowej gospodarki ZSRR gałęzią produkcji przedsiębiorstwa GAZ były samochody ciężarowe. Po licencyjnych amerykańskich modelach, przedsiębiorstwo wypuściło własną średnią ciężarówkę GAZ-51 z 1944 r. (produkowaną w Polsce na licencji jako Lublin-51), a następnie szereg dalszych modeli, w tym GAZ-52, GAZ-53 i GAZ-66[2].
Przed II wojną światową i ponownie od 1951 roku w zakładach GAZ produkowano również rowery[5].
Działalność[edytuj | edytuj kod]
Dzisiaj GAZ jest jednym z nielicznych przynoszących zyski producentów samochodów w Rosji. Są one produkowane w ośmiu krajach i eksportowane do 36 innych. Produkowane są samochody:
- osobowe: Wołgi
- terenowe i terenowo rekreacyjne: Ataman, Kombat, Tigr,
- dostawcze Sobol, Gazela
- ciężarowe Wałdaj i Sadko oraz specjalne.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
GAZ-M20 Pobieda -
GAZ-21 Wołga -
GAZ-24 Wołga -
GAZ Wołga Siber -
-
GAZ-69 -
GAZ-2330-36 Tigr -
Gazela 2705 -
GAZ-51 -
GAZ-66
_%22Volga%22_in_Lithuania.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e ООО"Автозавод"ГАЗ" реквизиты, ИНН: 5250018433, ОГРН: 1045206907877, ОКПО: 74431269 - адрес, телефон организации [online], www.kartoteka.ru [dostęp 2021-03-26].
- ↑ a b c Encyklopedia samochodów terenowych. Jiří Fiala. Warszawa: Bellona, 2010, s. 95. ISBN 978-83-11-11912-3.
- ↑ ZIM-12, Avtolegendy SSSR Nr.3, DeAgostini 2009, ISSN 2071-095X, (ros.).
- ↑ „M20 «Pobieda»”, nr 61, DeAgostini, 2014, ISSN 2305-4026 (ros.), s. 4–6.
- ↑ „M20 «Pobieda»”, nr 79, DeAgostini, 2014, ISSN 2305-4026 (ros.), s. 6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Samochody Świata (z lat 1991–2007), Wyd. Print Shops Prego – Polska / Media Connection, Warszawa.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona internetowa (ros.)
- Oficjalna strona internetowa. eng.gazgroup.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-25)]. (ang.).
- Oficjalna strona internetowa. gazgroup.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-20)]. (ros.).
- Historia przedsiębiorstwa (ros.)
- GAZ w serwisie imcdb (ang.)