
Ford Motor Company
| ||
![]() | ||
Państwo | ![]() | |
Stan | ![]() | |
Siedziba | Dearborn | |
Data założenia | 16 czerwca 1903 | |
Forma prawna | Spółka akcyjna | |
Prezes | William Clay Ford Junior | |
Dyrektor | Mark Fields | |
Zatrudnienie | około 199 tys. osób (2015)[1] | |
Giełda | NYSE: F | |
ISIN | US3453708600 | |
Dane finansowe | ||
Przychody | 149,558 mld USD (2015)[1] | |
Wynik operacyjny | 10,252 mld USD (2015)[1] | |
Wynik netto | 7,373 mld USD (2015)[1] | |
Aktywa | 227,902 mld USD (2015)[1] | |
Kapitał własny | 28,657 mld USD (2015)[1] | |
![]() | ||
Strona internetowa |

Ford Motor Company – amerykański koncern motoryzacyjny założony 16 czerwca 1903 roku przez Henry’ego Forda w Detroit.
Firma dysponowała własnymi lasami, kopalniami, hutami, transportem wodnym, lotniczym i kolejowym. W pewnym okresie fabryka w Dearborn zatrudniała około 100 tys. osób[2]. Obecnie jest to duży koncern branży motoryzacyjnej produkujący samochody osobowe, ciężarowe, autobusy, pojazdy i maszyny rolnicze, sprzęt informatyczny i inne wyroby. Koncern zatrudnia około 246 tys. pracowników (czerwiec 2008)[3].
W USA produkowane są luksusowe modele Forda, sprzedawane pod marką Lincoln. Ford zakupił także niewielkie udziały w markach Mazda i Aston Martin. W 1989 roku koncern został posiadaczem marki Jaguar, a od 2000 roku Land Rovera. Obydwie zostały sprzedane Tata Motors w 2008 roku. Własnością Forda od 1999 r. było Volvo, które zostało sprzedane w 2010 roku firmie Zhejiang Geely Holding Group. W 2011 roku Ford zaprzestał produkcji samochodów spod nazwy Mercury (marka pozycjonowana cenowo pomiędzy Fordem a Lincolnem), które funkcjonowało od 1938 roku.
Ford jest drugim co do wielkości producentem samochodów w USA i piątym pod względem wielkości na świecie. W 2015 roku z fabryk Forda wyjechało około 6 mln 635 tys. pojazdów[1].
W zależności od zapotrzebowań rynku, Ford Motor Company zakładał w różnych krajach swoje filie, w których produkuje się całkiem różne, często nie występujące gdzie indziej modele marki Ford. Największa z nich to Ford-Werke AG, znajdująca się w Kolonii, w Niemczech.
Spis treści
Marki samochodów należące do Ford Motor Company[edytuj | edytuj kod]
Obecnie[edytuj | edytuj kod]
- Ford – amerykańska marka powstała w 1903 roku
- Lincoln – amerykańska marka powstała w 1917 roku (należy do Forda od 1922)
Dawniej[edytuj | edytuj kod]
- Mercury – amerykańska marka powstała w 1939 roku, zlikwidowana w 2010 [1]
- Meteor - kanadyjska marka istniejąca w latach 1949–1976
- Edsel – marka istniejąca w latach 1957–1959
- Merkur – marka istniejąca w latach 1985–1989
- Daimler – brytyjska marka powstała w 1896 roku, należąca do Forda w latach 1989–2008
- Jaguar – brytyjska marka powstała w 1922 roku, należąca do Forda w latach 1989–2008
- Aston Martin – brytyjska marka powstała w 1913 roku, należąca do Forda w latach 1994–2007
- Land Rover – brytyjska marka powstała w 1948 roku, należąca do Forda w latach 2000–2008
- Volvo – szwedzka marka powstała w 1927 roku, należąca do Forda w latach 1999–2010
Ford w Stanach Zjednoczonych[edytuj | edytuj kod]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przedsiębiorstwo Ford powstało w USA w 1903 roku. Założył je Henry Ford, twórca wyrobów masowej produkcji. Rok później otwarto pierwszą zagraniczną fabrykę w Kanadzie. Do dziś w tym kraju produkuje się amerykańskie modele Forda. W 1908 roku pojawił się Ford Model T. Dzięki zastosowaniu taśmy produkcyjnej, z roku na rok stawał się coraz tańszy, do tego stopnia, że średnio zarabiający ludzie mogli zacząć myśleć o jego zakupie. Do 1928 roku, kiedy zakończono jego produkcję, powstało w sumie ponad 15 milionów egzemplarzy tego modelu. Jego następcą był bardzo udany Ford Model A z roku 1927. Do 1931 roku wyprodukowano ponad 4,3 miliona sztuk. W latach trzydziestych nastąpił podział konstrukcji na osobowe i dostawcze, gdyż do tej pory wersje pick-up opierały się na podwoziach aut osobowych. Podczas II wojny światowej, w 1941 zakłady przestawiono w całości na produkcję wojskową: samochodów terenowych i ciężarowych, silników i samolotów. Wyprodukowano w nich m.in. 275 tysięcy terenowego modelu Ford GPW, będącego odpowiednikiem jeepa Willysa, oraz ponad 8500 bombowców B-24 Liberator[4].
Po zniesieniu zakazu produkcji cywilnych samochodów osobowych, już pod koniec 1945 roku wznowiono produkcję zmodyfikowanych modeli przedwojennych[4]. Koncern Forda należał po wojnie do tzw. „wielkiej trójki” amerykańskich koncernów samochodowych (Big Three). Podstawową marką koncernu był przystępny cenowo Ford, rywalizujący z Chevroletem o pierwsze miejsce na rynku (trzecim konkurującym producentem w tym segmencie był Plymouth)[5]. W 1949 roku sprzedaż osobowych Fordów na rynku amerykańskim przekroczyła milion[6]. Oprócz samochodów osobowych, w 1948 roku wprowadzono nową linię lekkich ciężarówek i pick-upów o oznaczeniu F, która stała się następnie najpopularniejszymi amerykańskimi lekkimi ciężarówkami[7]. Koncern Forda produkował także samochody pod innymi markami, przede wszystkim luksusowy Lincoln i średniej klasy Mercury[5]. W 1957 roku wprowadzono na rynek nową markę średniej klasy Edsel, która poniosła jednak spektakularną porażkę[8]. Całkowicie nowy model Forda, jako pierwszy nowocześnie stylizowany z „wielkiej trójki”, pojawił się w czerwcu 1948 roku, był to Ford DeLuxe/Custom[6]. W 1954 roku wprowadzono model sportowy Ford Thunderbird, rywalizujący z sukcesem z Chevroletem Corvette[9]. Do przełomowych konstrukcji należy zaliczyć również Forda Falcona z 1960 roku, będącego pierwszym kompaktowym samochodem amerykańskim po II wojnie światowej, oraz tani, sportowy model Ford Mustang z 1964 roku. Rewelacyjna sprzedaż niemal wszystkich modeli z tego okresu zmusiła przedsiębiorstwo do ograniczania produkcji, gdyż w razie opanowania ponad 60% rynku, urząd antymonopolowy nałożyłby ogromne kary. Tak więc w połowie lat sześćdziesiątych na niektóre modele Forda trzeba było czekać nawet po trzy miesiące.
Pod koniec lat siedemdziesiątych Ford planował wprowadzenie w USA nowego, europejskiego, kompaktowego modelu, Forda Escorta, który zadebiutował na starym kontynencie w 1980 roku. Jednak uznano, że nie spodoba się klientom i podjęto decyzję o stworzeniu nowego projektu nadwozia, opartego o podzespoły wersji europejskiej. Auto nie było urodziwe, lecz dzięki niskiej cenie sprzedawało się umiarkowanie. W latach dziewięćdziesiątych podjęto decyzję o ściślejszej współpracy z filią w Niemczech. W ten sposób Ford Mondeo pierwszej generacji był produkowany i sprzedawany w Stanach Zjednoczonych pod nazwą Ford Contour, a Ford Focus nawet pod tą samą nazwą.
Najpopularniejszym modelem osobowym w ostatnich latach był Ford Taurus, zastąpiony w 2005 roku nowym modelem Five Hundred. Jednak najpopularniejszym samochodem w USA jest pick-up, Ford serii F.
Według badania waszyngtońskiej organizacji Good Jobs First koncern Ford Motor Company otrzymał ok. 2,5 mld dolarów dotacji z programów federalnych i stanowych w okresie 2010-2013 – co uplasowało go wśród 10 najbardziej dotowanych firm w USA[10].
Modele Forda w USA i Kanadzie[edytuj | edytuj kod]
Osobowe[edytuj | edytuj kod]
SUV-y i crossovery[edytuj | edytuj kod]
Elektryczne[edytuj | edytuj kod]
Pickupy[edytuj | edytuj kod]
Sportowe[edytuj | edytuj kod]
Dostawcze[edytuj | edytuj kod]
Historyczne modele Forda w USA i Kanadzie[edytuj | edytuj kod]
- Ford 18
- Ford 40
- Ford 48
- Ford 68
- Ford 78
- Ford 300
- Ford 999
- Ford Model A (1903–1904)
- Ford Model A (1927–1931)
- Ford Model AC
- Ford Model B
- Ford Model C
- Ford Model F
- Ford Model K
- Ford Model N
- Ford Model R
- Ford Model S
- Ford Model T
- Ford Model TT
- Ford Aspire
- Ford Bronco
- Ford Courier
- Ford Contour
- Ford Crestline
- Ford Crown Victoria
- Ford Custom
- Ford Custom 300
- Ford Custom 500
- Ford Custom Deluxe
- Ford Customline
- Ford Deluxe
- Ford E-Series
- Ford Econoline
- Ford Elite
- Ford Escort
- Ford Euroline
- Ford Excursion
- Ford EXP
- Ford Explorer Sport
- Ford Explorer Sport Trac
- Ford 350
- Ford F-650
- Ford Fairlane
- Ford Fairlane 500
- Ford Fairlane 500 XL
- Ford Fairlane Torino
- Ford Fairlane Torino GT
- Ford Fairlane Torino Cobra
- Ford Fairmont
- Ford Fairmont Futura
- Ford Falcon
- Ford Falcon Futura
- Ford Festiva
- Ford Flex
- Ford Focus
- Ford Fiesta
- Ford Five Hundred
- Ford Freestar
- Ford Freestyle
- Ford Futura
- Ford Galaxie
- Ford Galaxie 500
- Ford Galaxie 500 7 l
- Ford Galaxie 500 XL
- Ford Galaxie 500 LTD
- Ford Granada
- Ford Gran Torino
- Ford GT 40
- Ford GT90 (prototyp)
- Ford GTX1
- Ford GT
- Ford LCF
- Ford LTD
- Ford LTD II
- Ford LTD Crown Victoria
- Ford Mainline
- Ford Maverick
- Ford Pinto
- Ford Probe
- Ford-Serie
- Ford Special
- Ford Standard
- Ford Station Wagon
- Ford Super Deluxe
- Ford Taurus
- Ford Tempo
- Ford Thunderbird
- Ford Topaz
- Ford Torino
- Ford Torino 500
- Ford Torino Brougham
- Ford Torino GT
- Ford Torino Cobra
- Ford Windstar
- Ford V8
- Ford XL
Ford w Europie[edytuj | edytuj kod]
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1911 roku powstała pierwsza fabryka Forda w Europie. Na jej lokalizację wybrano miasto Manchester w Anglii. Początkowo produkowano w niej Forda Model T. W późniejszych latach były to konstrukcje brytyjskie, jak Ford Perfect, Anglia, Popular, Cortina, czy Consul.
W 1925 roku otwarto nowe zakłady w Niemczech. Przed wojną produkowano tam takie modele jak Köln, Rheinland, czy Eifel. W 1931 roku powstała fabryka w Kolonii. W 1939 roku Niemcy zmienili nazwę zakładów na Ford-Werke. W latach 1941–1945 w tych fabrykach, pracujących na potrzeby wojny, zatrudniani byli pracownicy przymusowi. Po wojnie, w 1952 roku, pojawił się Ford Taunus.
Ford posiadał również zakład produkcyjny we Francji, zwany Ford S.A.F., gdzie powstawały modele Comete, Vedette i Versailles. Fabryka została sprzedana w połowie lat pięćdziesiątych przedsiębiorstwu Simca, które kontynuowała produkcję modelu Versailles, pod nazwą Simca Vedette.
W latach sześćdziesiątych nastąpiło zacieśnienie współpracy pomiędzy obydwiema filiami, niemiecką i angielską. Zaczęto produkować te same modele, czasem różniące się stosowanymi silnikami, jak Ford Capri. Z czasem zakłady brytyjskie zaczęły tracić na znaczeniu, tak, że dzisiaj europejskie biura konstrukcyjne znajdują się w Niemczech.
W latach osiemdziesiątych postawiono na nadwozia typu hatchback. W takich wersjach nadwoziowych debiutowały Ford Escort, Sierra i Scorpio. Kłopoty jakościowe, jakie miał głównie model Sierra i niską popularność Escorta IV gen. przełamał na dobre dopiero model Focus, chwalony za stylistykę i wysoką jakość wykonania.
Modele Forda w Europie[edytuj | edytuj kod]
Osobowe[edytuj | edytuj kod]
SUV-y i crossovery[edytuj | edytuj kod]
Elektryczne[edytuj | edytuj kod]
Kombivany i vany[edytuj | edytuj kod]
Vany[edytuj | edytuj kod]
Pickupy[edytuj | edytuj kod]
Sportowe[edytuj | edytuj kod]
Dostawcze[edytuj | edytuj kod]
Historyczne modele Forda w Europie[edytuj | edytuj kod]
Ford w Australii[edytuj | edytuj kod]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Filia Forda na kontynencie australijskim powstała w 1925 roku. Produkcja obejmowała początkowo amerykańskie, a później europejskie modele Fordów. Obecnie mniejsze modele są importowane z Europy, duże terenowe z USA. Typowo australijską konstrukcją jest obecnie produkowany model Falcon (od 1972 roku niemający już nic wspólnego z amerykańskim Falconem), wyposażony obecnie w duże silniki R6 i V8. Na jego bazie powstał luksusowy Ford Fairlane, oraz pick-up Ute (od ang. utility – użytkowy).
Australijski oddział Forda, po ogłoszeniu tej decyzji jesienią 2013 roku, został trwale zamknięty wraz z likwidacją ostatniej farbyki producenta pod Melbourne w 2017 roku. Od tego czasu wszystkie modele Forda są importowane spoza Australii[11].
Historyczne modele Forda w Australii[edytuj | edytuj kod]
Ford w Ameryce Południowej[edytuj | edytuj kod]

W Ameryce Południowej fabryki Forda znajdują się w Argentynie i Brazylii. W roku 1986 powstała spółka Autolatina (Ford 49%, Volkswagen 51%), rozwiązana w 1995 roku.
Argentyna[edytuj | edytuj kod]
W 1916 roku Ford rozpoczął montaż modelu T. Jednym z najdłużej produkowanych w Argentynie modeli był jednak amerykański Ford Falcon produkowany tu od 1962 do 1992 roku. Wraz z zakończeniem produkcji Escorta, fabryka podjęła produkcję modelu Focus.
Modele Forda w Argentynie[edytuj | edytuj kod]
Brazylia[edytuj | edytuj kod]
W 1919 roku rozpoczęto montaż modelu T, później również modelu A. W latach 1930–1968 produkowano tylko samochody ciężarowe. W 1968 roku zadebiutował model Galaxie. Obecnie produkuje się tu modele Ka, Fiesta (modele gen. II 1989 i III 2002) oraz model EcoSport, bazujący na Fieście II gen., przypominający nieco model Fusion.
Modele Forda w Brazylii[edytuj | edytuj kod]
Ford w Azji[edytuj | edytuj kod]
Na niektórych rynkach azjatyckich, jak i w Stanach Zjednoczonych, pod marką Forda sprzedawane były i są niektóre modele Mazdy. Koreańska Kia Pride (oryginalnie: Mazda 121 z lat 1986–1991) sprzedawana była w USA jako Ford Festiva.
Tajlandia[edytuj | edytuj kod]
W Tajlandii Ford obecny był w latach 1960–1973. Następnie w 1995 roku powstała spółka Auto Alliance, w której głównymi udziałowcami są Ford (48%) i Mazda (45%). Produkuje ona samochody Ford Ranger, Everest – będący jego wersją terenową (nadwozie zamknięte, pięciodrzwiowe) – oraz pick-up Mazdę serii B, będącą podstawą dla modelu Ranger.
Modele Forda w Tajlandii[edytuj | edytuj kod]
Indie[edytuj | edytuj kod]
Przed II wojną światową montowano tu samochody z amerykańskich części. W 1999 roku otwarto nową fabrykę koło miasta Madras. Produkuje się tu model Ikon, będący wersją sedan modelu Fiesta.
Modele Forda w Indiach[edytuj | edytuj kod]
Modele koncepcyjne[edytuj | edytuj kod]
- Ford Mustang I (1962)
- Ford Saetta (1996)
- Ford IndiGo (1996)
- Ford 021c (1999)
- Ford EX (2001)
- Ford Forty Nine (2001)
- Ford Thunderbird (2001)
- Ford Model U (2003)
- Ford Mustang Concept (2003)
- Ford Visos (2003)
- Ford MA (2003)
- Ford 427 (2003)
- Ford Bronco Concept (2004)
- Ford Sport Trac Adrenaline (2005)
- Ford Iosis (2005)
- Ford SYNus (2005)
- Ford GTX1 Roadster (2005)
- Ford Super Chief (2006)
- Ford Reflex (2006)
- Ford Escort MK-1 Benchmark (2007)
- Ford Interceptor (2007)
- Ford Verve (2007)
- Ford Airstream (2007)
- Ford Explorer America (2008)
- Ford iosis MAX (2009)
- Ford Start (2010)
- Ford Vertrek (2011)
- Ford GT-V (2011)
- Ford Cobra Snakehead (2011)
- Ford Focus Coupé (2011)
- Ford Punk (2012)
- Ford Evos (2012)
- Ford Atlas (2013)
- Ford Mondeo (2018)
Fabryki koncernu[edytuj | edytuj kod]
Ameryka Północna[edytuj | edytuj kod]
- Detroit
- Dearborn (Michigan)
- Chicago (illinois)
Ameryka Południowa[edytuj | edytuj kod]
Australia[edytuj | edytuj kod]
Azja[edytuj | edytuj kod]
Europa[edytuj | edytuj kod]
- Genk – zatrudnienie: 10000 osób, produkcja modeli Galaxy, S-max, Transit i Mondeo
- 25 grudnia 2014 z linii montażowej fabryki w Genk zjechał ostatni samochód. Produkcja nowych modeli została przeniesiona do zakładu w Walencji.
- Krajowa – zatrudnienie: 3448 osób (2013), produkcja modeli Transit Connect oraz B-Max – produkcja zakończona we wrześniu 2017
– od listopada 2017 rozpoczęto produkcję modelu Ford EcoSport na linii montażowej sprowadzonej z fabryki Indyjskiej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Ford Motor Company 2015 Annual Report (ang.). [dostęp 2016-06-21].
- ↑ Adam Leszczyński: Fortlandia w Amazonii, Alehistoria, 27 sierpnia 2012, s. 15, dod. do Gazety Wyborczej.
- ↑ Tysiące pójdą na bruk, „Rzeczpospolita”, B9, 13 listopada 2008.
- ↑ a b Flory 2008 ↓, s. 39-40.
- ↑ a b Flory 2008 ↓, s. 11.
- ↑ a b Flory 2008 ↓, s. 210-211.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 126.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 887-888.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 648.
- ↑ Philip Mattera: Subsidizing the Corporate One Percent: Subsidy Tracker 2.0 Reveals Big-Business Dominance of State and Local Development Incentives (ang.). Good Jobs First, Waszyngton, USA, luty 2014. s. 5. [dostęp 2014-03-18].
- ↑ Ford Australia ceases production: Timeline of the company's decades-long history in the country (ang.). [dostęp 2019-10-21].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Patrick J. Lyons , Philip Caldwell Is Dead at 93; First Nonfamily Member to Head Ford, nytimes.com, 11 lipca 2013 [dostęp 2013-07-12] (ang.).
- J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.)