Wiesław Hejno

Wiesław Hejno

Data i miejsce urodzenia	1936 Bychawa
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, pedagog
Odznaczenia

Wiesław Hejno (ur. 1936 w Bychawie) – polski profesor, aktor, reżyser, scenarzysta, publicysta.

Życiorys

Rozpoczął pracę artystyczną w 1955 roku w Wałbrzyskim Teatrze Lalek jako lalkarz adept; w 1959 r. otrzymał Świadectwo Złożenia Eksternistycznego Egzaminu Lalkarskiego w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie; w 1967 roku zatrudnił się wraz z żoną Elżbietą we Wrocławskim Teatrze Lalek; w latach 1968–1970 był wykładowcą w Studium Aktorskim Teatrów Lalkowych przy Wrocławskim Teatrze Lalek; w latach 1968–1972 występował jako solista w Operetce Dolnośląskiej; w 1973 roku otrzymał Dyplom Reżysera po zdaniu egzaminu przed Państwową Komisją Egzaminacyjną przy Ministerstwie Kultury i Sztuki w Warszawie; w tym samym roku został zatrudniony na stanowisku reżysera we Wrocławskim Teatrze Lalek; od 1973 roku jest zatrudniony w PWST im. L. Solskiego w Krakowie, jako wykładowca na Wydziale Lalkarskim we Wrocławiu; w latach 1978-1987 był dziekanem Wydziału Lalkarskiego; w latach 1987-1993 był prorektorem PWST Wydziałów Zamiejscowych we Wrocławiu; w roku 1976 uzyskał kwalifikacje I stopnia (doktorat), w roku 2001 zdobył kwalifikacje II stopnia (habilitacja); w 2007 roku otrzymał tytuł profesora sztuk teatralnych; w roku 1992 utworzył we Wrocławiu, Dwuletnie Podyplomowe Studium Reżyserii Teatru Dzieci i Młodzieży przy Wydziale Lalkarskim; w tym samym roku utworzył Specjalizację Pantomimiczną przy Wydziale Aktorskim we Wrocławiu (pomysł i program zaakceptowany przez Henryka Tomaszewskiego – dyr. Wrocławskiego Teatru Pantomimy); w latach 1981-2001 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Wrocławskiego Teatru Lalek.

Dorobek

Ma w dorobku aktorskim ma około 60 ról. Wyreżyserował ponad 100 spektakli dla dzieci, młodzieży i dorosłych w teatrze lalek, w teatrze dramatycznym, w operze, w TV i filmie; reżyserował w teatrach w Chorwacji, w Rosji, w Niemczech. Na Wydziale Lalkarskim we Wrocławiu przygotował (reżyseria i praca pedagogiczna) pierwsze w historii Wydziału przedstawienie dyplomowe: Szewczyk Dratewka M. Kownackiej. Ponadto w dalszej kolejności przygotował studentów i wystawił w różnorodnych technikach lalkowych wieloosobowe przedstawienia dyplomowe IV roku: Polskie szopki i herody H. Jurkowskiego, Na szkle malowane E. Bryla, Ubu król A. Jarry, Oni Witkacego, W Dolinie Muminków T. Janason. Przygotował na Wydziale Lalkarskim również (opieka pedagogiczna, reżyseria) ponad 200 dyplomów indywidualnych (teatr małych form) w wykonaniu studentów w przedmiocie nauczania Aktor z lalką na estradzie. Jako dyrektor naczelny i artystyczny Wrocławskiego Teatru Lalek stworzył wieloletni program artystyczny „Małej Sceny” dla dorosłych przy tym teatrze. W ramach tego programu wyreżyserował m.in. – tryptyk Fenom Władzy. Na który złożyły się: Proces Franza Kafki – 1985, Gyubal Wahazar Stanisława Ignacego Witkiewicza – 1987, Faust Wolfganga Johanna Goethego – 1989. Spektakle te zostały wystawione według własnych scenariuszy opracowanych dla teatru lalek, na podstawie oryginalnych tekstów.

Dokonania reżyserskie

Spośród wielu dokonań reżyserskich, w których Hejno prowadził doświadczenia artystyczne nad miejscem i rolą lalki teatralnej na scenie, z ważniejszych dla widzów dorosłych należy wymienić tytuły przedstawień: Dziejba leśna B. Leśmiana scenariusz W. Hejno – 1968, Czarownice J. Kurowickiego i W. Hejny – 1971, Świątki (Pasja M. de Ghelderodego i Spowiedź w drewnie J. Wilkowskiego) – 1972, Opera za trzy grosze scenariusz W. Hejno według B. Brechta 1997, Celestyna scenariusz W. Hejno według F. de Rojasa – 1982 (realizacje: Zadar, Wrocław, Drezno, Bochum) Niedokonanie (Kolonia karna i Przemiana) scenariusz W. Hejno na podstawie F. Kafki – 1994, Śmieszny staruszek scenariusz W. Hejno na podstawie Tadeusza Różewicza 2001, Makbet scenariusz W. Hejno na podstawie Williama Szekspira – 2003 (Zielona Góra); wyreżyserował Mękę św. Małgorzaty tekst anonimowy i Don Kichota scenariusz W. Hejno według Serwantesa w Zadarze, Gyubala Wahazar w Tomsku; wyreżyserował widowisko pantomimiczne Nieprawdopodobne przygody M. Koziołkiewicza według własnego scenariusza – 2006 Wrocławski Teatr Pantomimy im. H. Tomaszewskiego. Przy Wrocławskim Teatrze Lalek utworzył Centrum Sztuki Dziecka, jako pracownie artystyczną dla dzieci i młodzieży; umożliwiając rozwój osobowościowy i wspomagając wychowanie przez sztukę. Spośród przedstawień dla młodszej widowni wyreżyserował: Porwanie w Tiutiurlistanie W. Żukrowskiego – 1971, Wyprawa po zielony metal J. Jesionowskiego – 1972, Książę Portugalii J. Kanutha – 1977, Szczęśliwy motyl Ireny Jurgielewiczowej – 1977, Ten nieznośny chłopiec, Pinokio W. Hejno według C. Collodiego – 1977, Kosmiczna odyseja Z. Brunner – 1985, Kot, pies i jazz B. Szczepańskiej – 1988, Dzikie łabędzie M. Torańskiej – 1990, Bajka o smoku Strachocie K. Kopki – 1996, Jadwiga ze Śląska R. Boss i K. Kopki, Komedia dla mamy i taty scenariusz W. Hejno według Stanisława Witkiewicza (Witkacego); prowadził kursy lalkarskie w Sarajewie i Mostarze – Bośnia, w Waasa – Finlandia, Bochum – Niemcy; otrzymał Nagrody Ministra Kultury i Sztuki: w roku 1977 – Nagrodę Indywidualną III stopnia, 1980 r. – Nagrodę Zespołową II stopnia wraz z prof. Danutą Michałowską za rozwój szkolnictwa teatralnego we Wrocławiu, 1986 r.- Nagrodę Indywidualną I stopnia, 1993 r.- Nagrodę Indywidualną I stopnia; w roku 1981 – otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży, i w roku 1983 – Nagrodę Zespołową Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży; w roku 1986 otrzymał Nagrodę Miasta Wrocławia; otrzymał liczne Nagrody za przedstawienia m.in. nagrody za: Proces F. Kafki- w roku 1985 – Przedstawienie Roku na Dolnym Śląsku, 1993 r.- zaproszenie Procesu do udziału w Teatrze Narodów w Chile, I nagroda za Proces, Zagrzeb; 1987 r.- I nagroda dla Gyubala Wahazar, Zagrzeb,; 1998 r. – I nagroda Komedia dla Mamy i Taty, Praga; 2001 r. – I nagroda za reżyserię Śmiesznego staruszka na Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek, w Opolu, oraz dla tego spektaklu nagrody na festiwalach: Opole – za najlepszą animację dla zespołu; Tarnów – za najlepszy spektakl Festiwalu Komedii; Szczecin – na za najlepszy spektakl na Festiwalu Małych Form Teatralnych; Toruń – za najlepszy spektakl na festiwalu teatrów lalkowych; Praga – na międzynarodowym festiwalu teatrów lalkowych; w 2002 roku wydał książkę Lalkarz, Lutkar – wyd. chorwackie; publicystyka nt teatru lalek – między innymi w miesięcznik Odra, w kwartalnik Teatr Lalek; Loutka Zagrzeb; felietony w radiu i in.

Był Prezydentem Rotary Club Wrocław Centrum (kadencja 2001–2002), aktualnie pełni obowiązki Prezesa Zarządu Oddziału Dolnośląskiego Związku Artystów Scen Polskich dla Dolnego Śląska i Opola.

Odznaczenia

• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”.
• Odznaka „Zasłużony dla Miasta Wrocławia i Województwa Wrocławskiego” (dwa razy).
• Nagroda Komisji Kultury Miasta Wrocławia – Bene Meritibus.
• Złoty Krzyż Zasługi.
• Medal Komisji Edukacji Narodowej.
• Medal ZASP-SPATiF.
• Krzyż Oficerski Odrodzenia Polski – nr legitymacji 227-2005-7.
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2012)

Linki zewnętrzne

• Wiesław Hejno w bazie filmpolski.pl
• Wiesław Hejno, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .
• Wiesław Hejno w bazie filmpolski.pl