Jan Rabek: Różnice pomiędzy wersjami
nowy biogram |
(Brak różnic)
|
Wersja z 11:47, 13 kwi 2020
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
profesor nauk chemicznych | |
Specjalność: chemia polimerów | |
Alma Mater |
Politechnika Wrocławska chemia, 1958 |
Doktorat | |
Habilitacja | |
Profesura | |
Jan Feliks Rabek (ur. 13 listopada 1935 w Mościcach) – polski chemik polimerów, profesor, pracował w Polsce i Szwecji, także podróżnik i grotołaz.
Życiorys
Działalność naukowa
W 1958 ukończył studia na Politechnice Wrocławskiej w zakresie technologii tworzyw sztucznych[1]. Dyplom doktora uzyskał w 1964 w Politechnice Wrocławskiej na podstawie pracy Badania wpływu chloronitrozwiązków jako sensybilizatorów fotodegradacji polimerów dienowych wobec promieniowania widzialnego (promotor: prof. Eligia Turska-Kuśmierz). Stopień naukowy doktora habilitowanego otrzymał w 1967 na podstawie rozprawy Badanie wpływu sensybilizującego niektórych związków organicznych na przebieg fotodegradacji kauczuku naturalnego (Hevea) w roztworze wobec promieniowania widzialnego[2].
W tym samym roku rozpoczął roczny staż naukowy pod kierownictwem S. Cleassona w Instytucie Chemii Fizycznej Uniwersytetu w Uppsali. W latach 1971–1991 pracował w Royal Institute of Technology w Sztokholmie, gdzie uzyskał stopień profesorski. Od 1991 pracował jako profesor wizytujący w Karolinska Institute kierując grupą badań polimerów. Przeszedł w Szwecji na emeryturę w 2000 i podjął pracę na Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy[2]. W 2001 otrzymał polski tytuł profesora nauk chemicznych[3].
Jest autorem 14 książek z zakresu chemii i fotochemii polimerów oraz ponad 250 publikacji oryginalnych i przeglądowych w czasopismach naukowych[4]. W 1977 wydał dla Politechniki Wrocławskiej podręcznik Podstawy fizykochemii polimerów[5]. Prowadził badania degradacji i stabilizacji polimerów oraz polimeryzacji dla zastosowań w medycynie. Był redaktorem szeregu międzynarodowych monografii o właściwościach materiałów polimerowych, zastosowaniu laserów oraz fotoutwardzaniu w technologii polimerów, a także fotochemii i fotofizyki[6][7]. Był także autorem wielu międzynarodowych podręczników akademickich. W 2006 posiadał ponad 1800 cytowań[2]. W języku polskim wydał w PWN w 2013 podręcznik akademicki chemii polimerów[8], a w 2017 dwutomową monografię o technologii i zastosowaniu polimerów[9][10].
W 2002 został wybrany honorowym akademikiem Akademii Nauk Wyższej Szkoły Ukrainy[11][12]. W 2010 otrzymał Odznakę Wyróżnionego Absolwenta Politechniki Wrocławskiej[1].
Inne informacje
Jest podróżnikiem[2][13]. Odwiedził ponad 100 krajów[14]. Organizował lub uczestniczył w długodystansowych wyprawach samochodowych (m.inn. w Afryce Północnej i Środkowej, Chile, Nowej Zelandii i Australii, Chinach, Mongolii i Indiach). W 1973 przejechał 25 tysięcy km ze Sztokholmu do Nepalu. Przejechał odcinkami Afrykę od Egiptu do Afryki Południowej. Brał udział w trekingach (m.inn. w Afryce, Ameryce Południowej, USA i na Grenlandii, także w Himalajach, Karakorum i Kaukazie). Przebył szlak Marco Polo od Samarkandy do Pekinu[15].
Był współzałożycielem (1955, razem z Teresą Janasz) wrocławskiej Sekcji Grotołazów[16][17]. Kierował lub uczestniczył w licznych wyprawach jaskiniowych[18]. W 1961 odkrył Jaskinię Czarną, a w 1962 Jaskinię Psią[19].
Jest synem profesora Tadeusza Ignacego Rabka (1904–1965), chemika[20][21].
Przypisy
- ↑ a b Wyróżniony Absolwent 2010 r. – Jan Feliks Rabek [online], Wydział Chemii Politechniki Wrocławskiej [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ a b c d Jerzy Pączkowski , Jubileusz siedemdziesięciolecia profesora Jana Feliksa Rabka, „Polimery”, 51 (3), 2006, s. 226–228, ISSN 0032-2725 .
- ↑ Prezydent wręczył nominacje profesorskie [online], Prezydent.pl, 23 marca 2001 [dostęp 2020-04-10] .
- ↑ Jan F. Rabek , Polymer Photodegradation - Mechanisms and experimental methods, Springer Netherlands, 1995, s. 664, DOI: 10.1007/978-94-011-1274-1, ISBN 978-0-412-58480-0 [dostęp 2010-04-10] .
- ↑ Jan R. Rabek , Podstawy fizykochemii polimerów, Wrocław: Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 1977, 308 (dostępny plik .pdf) [dostęp 2010-04-10] .
- ↑ Christian Decker , Enlightenment in polymer sciece, „NATURE”, 332, 31 marca 1988, 403–404 (recencja książki: Jan F. Rabek, Mechanisms of Photophysical Processes and Photochemical Reactions in Polymers: Theory and Applications. New York: John Wiley & Sons, 1987, s. 756), ISSN 1476-4687 [dostęp 2020-04-11] (ang.).
- ↑ Wydawnictwo PWN: "Współczesna wiedza o polimerach T.2" [online], Chemia i Biznes – Chemiczny portal informacyjny, 2016 [dostęp 2020-04-10] .
- ↑ Jan F. Rabek , Polimery: otrzymywanie, metody badawcze, zastosowanie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013, s. 408, ISBN 978-83-01-17387-6 .
- ↑ Jan F. Rabek , Współczesna wiedza o polimerach. T.1 Budowa strukturalna polimerów o metody badawcze, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017, s. 460, ISBN 978-83-01-19245-7 [dostęp 2020-04-10] .
- ↑ Jan F. Rabek , Współczesna wiedza o polimerach T.2 Polimery naturalne i syntetyczne, otrzymywanie i zastosowania, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2017, s. 585, ISBN 978-83-01-18707-1 .
- ↑ Президія академії наук вищої школи україни – Відділення хімії та хімічної технології [online], РАБЕК ЯН, д.х.н., проф., Королівська Академія (Стокгольм, Швеція) [dostęp 2020-04-12] (ukr.).
- ↑ Academy of Sciences of the Higher School of Ukraine [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Przesyłka ze Szwecji – profesor Jan F. Rabek [online], Grzegorz Gawlik – blog, 18 czerwca 2019 [dostęp 2010-04-10] .
- ↑ Club100PL [online], Travellers' 1155 Club [dostęp 2020-04-11] .
- ↑ Jan F. Rabek – Sztokholm [online], Travellers' 1155 Club [dostęp 2020-04-11] .
- ↑ Dzieje sekcji [online], Sekcja Grotołazów Wrocław [dostęp 2010-04-10] .
- ↑ Maciek Mieszkowski , Krótka relacja z uroczystych obchodów 50-cio lecia działalności Sekcji Matki Naszej (Sekcja Grotołazów Wrocław), „Jaskinie”, 1 (42), 2006, s. 7, ISSN 1234-4346 [dostęp 2010-04-10] .
- ↑ Jerzy Fereński , W piwnicy i jeszcze głębiej, „Konfrontacje”, wydanie specjalne z okazji jubileuszu (1959–2003) Studenckiego Klubu Pałacyk we Wrocławiu, 31 maja 2003, s. 5 [dostęp 2020-04-09] .
- ↑ Janusz F. Rabek , Podziemia Jaskini Czarnej, „Wierchy”, 31, Tatry z–ne.pl, 1962, ISSN 0137-6829 [dostęp 2010-04-10] .
- ↑ Szkoła Polimerów – Wydział Chemii Politechniki Wrocławskiej, [w:] Adam Chmielewski (red.), Wrocławskie środowisko akademickie: twórcy i ich uczniowie 1945–2005, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2007, s. 391–392, ISBN 978-83-04-04823-2 [dostęp 2020-04-10] .
- ↑ Rabek Tadeusz Ignacy (hasło), [w:] Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 735, ISBN 83-7384-561-5 .
Linki zewnętrzne
- {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) .
- Jan F. Rabek publikacje i cytowania w bazie Google Scholar.
- Jan F. Rabek publikacje w bazie Semantic Scholar
- Jan F. Rabek publikacje w bazie ResearchGate.net